шур

See also: Шур, щур, and Appendix:Variations of "sur"

Bashkir

Etymology

From Persian شور (šur, “salty”), ultimately from Proto-Indo-European *súHros (“sour, salty”).

Pronunciation

• IPA^(key): [ʂur]
• Hyphenation: шур (one syllable)

Noun

шур • (şur)

1. mineral water
2. mineral spring
3. limescale

Declension

Inflection of шур (şur)

	singular only
absolute	шур (şur)
definite genitive	шурҙың (şurźıñ)
dative	шурға (şurğa)
definite accusative	шурҙы (şurźı)
locative	шурҙа (şurźa)
ablative	шурҙан (şurźan)

Chuvash

Etymology

From Proto-Turkic *siaŕ (“yellowish white”). Cognate with Ottoman Turkish ساز (saz, “yellow”), also Kyrgyz саз өңдүү (saz öŋdüü).

Noun

шур • (šur)

1. white

Verb

шур • (šur)

1. to become white

Further reading

• “шур”, in Электронлă сăмахсар‎^[1] (overall work in Russian and Chuvash), 1996.

Eastern Mari

Pronunciation

• IPA^(key): /ʃuɾ/
• Rhymes: -uɾ
• Homophone: Шур (Šur)
• Hyphenation: шур

Etymology 1

From Proto-Mari *šŭr, from Proto-Uralic *śarɜ.

Noun

шур • (šur)

1. excrements, droppings, feces, dung

   шорык шур

   šoryk šur

   sheep droppings

Declension

Declension of шур
	singular	plural
nominative	шур (šur)	шур-влак (šur-vlak)
accusative	шурым (šurym)	шур-влакым (šur-vlakym)
genitive	шурын (šuryn)	шур-влакын (šur-vlakyn)
dative	шурлан (šurlan)	шур-влаклан (šur-vlaklan)
comitative	шурге (šurge)	шур-влакге (šur-vlakge)
comparative	шурла (šurla)	шур-влакла (šur-vlakla)
inessive	шурышто (šuryšto)	шур-влакыште (šur-vlakyšte)
illative (short)	шурыш (šuryš)	шур-влакыш (šur-vlakyš)
illative (long)	шурышко (šuryško)	шур-влакышке (šur-vlakyške)
lative	шуреш (šureš)	шур-влакеш (šur-vlakeš)

Possessed forms of шур
	singular	plural
1st person	шурем (šurem)	шурна (šurna)
2nd person	шурет (šuret)	шурда (šurda)
3rd person	шуржо (šuržo)	шурышт (šuryšt)

Etymology 2

From Proto-Mari *šur, from Proto-Uralic *śarwe. Cognate with Western Mari шур (šur).

Noun

шур • (šur)

1. (zoology) horn, antler, horns, antlers
2. (figuratively) bump (on one's forehead)

   Synonym: тӱкӧ (tükö)

Declension

Declension of шур
	singular	plural
nominative	шур (šur)	шур-влак (šur-vlak)
accusative	шурым (šurym)	шур-влакым (šur-vlakym)
genitive	шурын (šuryn)	шур-влакын (šur-vlakyn)
dative	шурлан (šurlan)	шур-влаклан (šur-vlaklan)
comitative	шурге (šurge)	шур-влакге (šur-vlakge)
comparative	шурла (šurla)	шур-влакла (šur-vlakla)
inessive	шурышто (šuryšto)	шур-влакыште (šur-vlakyšte)
illative (short)	шурыш (šuryš)	шур-влакыш (šur-vlakyš)
illative (long)	шурышко (šuryško)	шур-влакышке (šur-vlakyške)
lative	шуреш (šureš)	шур-влакеш (šur-vlakeš)

Possessed forms of шур
	singular	plural
1st person	шурем (šurem)	шурна (šurna)
2nd person	шурет (šuret)	шурда (šurda)
3rd person	шуржо (šuržo)	шурышт (šuryšt)

References

• J. Bradley et al. (2023) “шур”, in The Mari Web Project: Mari-English Dictionary, University of Vienna

Udmurt

Шур.

Etymology

From Proto-Permic *šɔr, from Proto-Finno-Ugric *šerɜ. Possible cognates include Hungarian ér.

Permic cognates include Komi-Zyrian шор (šor), Komi-Permyak шор (šor) and Komi-Yazva шор (šor).

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈʃur]
• Rhymes: -ur
• Hyphenation: шур

Noun

шур • (šur)

1. river, stream

Declension

Declension of шур (soft declension)

	singular	plural
nominative	шур šur	шуръёс šurjos
accusative	шурез šurez	шуръёсыз šurjosyz
genitive	шурлэн šurlen	шуръёслэн šurjoslen
dative	шурлы šurly	шуръёслы šurjosly
ablative	шурлэсь šurleś	шуръёслэсь šurjosleś
instrumental	шурен šuren	шуръёсын šurjosyn
abessive	шуртэк šurtek	шуръёстэк šurjostek
adverbial	шуръя šurja	шуръёсъя šurjosja
inessive	шурын šuryn	шуръёсын šurjosyn
illative	шуре šure	шуръёсы šurjosy
elative	шурысь šuryś	шуръёсысь šurjosyś
egressive	шурысьен šuryśjen	шуръёсысьен šurjosyśjen
terminative	шурозь šuroź	шуръёсозь šurjosoź
prolative	шуретӥ šureti	шуръёсытӥ šurjosyti
allative	шурлань šurlań	шуръёслань šurjoslań

Possessive forms of шур

1st singular possessive forms of шур

	singular	plural
nominative	шуре šure	шуръёсы šurjosy
accusative	шурме šurme	шуръёсме šurjosme
genitive	шурелэн šurelen	шуръёсылэн šurjosylen
dative	шурелы šurely	шуръёсылы šurjosyly
ablative	шурелэсь šureleś	шуръёсылэсь šurjosyleś
instrumental	шуреным šurenym	шуръёсыным šurjosynym

2nd singular possessive forms of шур

	singular	plural
nominative	шуред šured	шуръёсыд šurjosyd
accusative	шурдэ šurde	шуръёстэ šurjoste
genitive	шуредлэн šuredlen	шуръёсыдлэн šurjosydlen
dative	шуредлы šuredly	шуръёсыдлы šurjosydly
ablative	шуредлэсь šuredleś	шуръёсыдлэсь šurjosydleś
instrumental	шуреныд šurenyd	шуръёсыныд šurjosynyd

3rd singular possessive forms of шур

	singular	plural
nominative	шурез šurez	шуръёсыз šurjosyz
accusative	шурзэ šurze	шуръёссэ šurjosse
genitive	шурезлэн šurezlen	шуръёсызлэн šurjosyzlen
dative	шурезлы šurezly	шуръёсызлы šurjosyzly
ablative	шурезлэсь šurezleś	шуръёсызлэсь šurjosyzleś
instrumental	шуреныз šurenyz	шуръёсыныз šurjosynyz

1st plural possessive forms of шур

	singular	plural
nominative	шурмы šurmy	шуръёсмы šurjosmy
accusative	шурмэс šurmes	шуръёсмес šurjosmes
genitive	шурмылэн šurmylen	шуръёсмылэн šurjosmylen
dative	шурмылы šurmyly	шуръёсмылы šurjosmyly
ablative	шурмылэсь šurmyleś	шуръёсмылэсь šurjosmyleś
instrumental	шуренымы šurenymy	шуръёсынымы šurjosynymy

2nd plural possessive forms of шур

	singular	plural
nominative	шурды šurdy	шуръёсты šurjosty
accusative	шурдэс šurdes	шуръёстэс šurjostes
genitive	шурдылэн šurdylen	шуръёстылэн šurjostylen
dative	шурдылы šurdyly	шуръёстылы šurjostyly
ablative	шурдылэсь šurdyleś	шуръёстылэсь šurjostyleś
instrumental	шуреныды šurenydy	шуръёсыныды šurjosynydy

3rd plural possessive forms of шур

	singular	plural
nominative	шурзы šurzy	шуръёссы šurjossy
accusative	шурзэс šurzes	шуръёссэс šurjosses
genitive	шурзылэн šurzylen	шуръёссылэн šurjossylen
dative	шурзылы šurzyly	шуръёссылы šurjossyly
ablative	шурзылэсь šurzyleś	шуръёссылэсь šurjossyleś
instrumental	шуренызы šurenyzy	шуръёсынызы šurjosynyzy

Derived terms

nouns

• шурвис (šurvis)
• шурпум (šurpum)
• шурусён (šuruśon)

 

References

• L. E. Kirillova, L. L. Karpova, editors (2008), “шур”, in Удмурт-ӟуч кыллюкам [Udmurt-Russian dictionary], Izhevsk: Удмуртский институт истории, языка и литературы УрО РАН, →ISBN, page 783
• T. V. Voronova, T. A. Poyarkova, editor (2012), Удмурт-ӟуч, ӟуч-удмурт кыллюкам [Udmurt-Russian, Russian-Udmurt dictionary] (overall work in Russian), Izhevsk: Книжное издательство «Удмуртия», →ISBN, page 84
• Yrjö Wichmann, Toivo Emil Uotila (1987) Mikko Korhonen, editor, Wotjakischer Wortschatz [Votyak Vocabulary] (Lexica Societatis Fenno-Ugricae; Volume 21) (overall work in German), Helsinki: Suomalais-ugrilainen Seura, →ISBN, →ISSN, page 253

Western Mari

Шур.

Etymology

From Proto-Mari *šur, from Proto-Uralic *śarwe. Cognates include Eastern Mari шур (šur).

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈʃur/
• Rhymes: -ur
• Hyphenation: шур

Noun

шур • (šur)

1. horn

Declension

Declension of шур
	singular	plural
nominative	шур (šur)	шурвлӓ (šurvlä)
accusative	шурым (šurym)	шурвлӓм (šurvläm)
genitive	шурын (šuryn)	шурвлӓн (šurvlän)
dative	шурлан (šurlan)	шурвлӓге (šurvläge)
comitative	шурге (šurge)	шурвлӓлӓн (šurvlälän)
comparative	шурла (šurla)	шурвлӓлӓ (šurvlälä)
inessive	шурышты (šuryšty)	шурвлӓштӹ (šurvläštÿ)
illative (short)	шурыш (šuryš)	шурвлӓш (šurvläš)
illative (long)	шурышкы (šuryšky)	шурвлӓшкӹ (šurvläškÿ)
lative	шуреш (šureš)	шурвлӓэш (šurvläeš)

References

• Savatkova, A. A. (2008) “шур”, in Slovarʹ gornomarijskovo jazyka [Hill Mari language dictionary] (in Russian), Yoshkar-Ola: Mari publisher, →ISBN
• K. I. Belyaev & P. P. Romashkin (1944) Русско-Марийский Словарь [Russian-Mari Dictionary] (overall work in Russian), Kozmodemyansk: Маргосиздатын Кырык-Мары Филиал, page 311