Hati

*Hati*
Hati
	Hati biri-biri: (1) lobus kanan, (2) lobus kiri, (3) caudate lobe, (4) quadrate lobe, (5) arteri hati dan vena portal hepar, (6) nodus limfa hati, (7) pundi hempedu.
	Kedudukan hati dalam badan manusia.
Pengenalpastian
MeSH	D008099
TA	A05.8.01.001
FMA	FMA:7197
	Terminologi anatomi [sunting di Wikidata]

Hati (Jawi: ‏هاتي‎code: ms is deprecated ‎) merupakan organ homeostasis yang memainkan peranan penting dalam proses metabolisma dalam manusia dan haiwan. Hati mempunyai pelbagai fungsi termasuk menyimpan glikogen, mensintesis protein plasma, dan menyahtoksik dadah. Ia menghasilkan hempedu yang penting bagi penghadaman. Ia melaksana dan mengawal pelbagai fungsi biokimia jumlah besar yang memerlukan tisu khas. Istilah perubatan yang berkaitan dengan hati sering kali bermula dari perkataan Greek bagi hati iaitu hepar, menjadi hepato- atau hepatic. Hati berwarna perang kemerahan dan terletak di bawah diafragma iaitu di dalam rongga abdomen. Hati menerima makanan terlarut dalam darah apabila makanan ini tercerna dan diserap di usus.

Struktur

Hati manusia dewasa mempunyai berat antara 1.3 - 3.0 kilogram. Ia adalah organ lembut berwarna perang kemerahan. Hati merupakan organ kedua terbesar manusia (organ terbesar adalah kulit) dan kelenjar terbesar dalam tubuh manusia.

Ia terletak di bawah diafragma di sebelah kanan badan manusia. Sebahagian besar permukaan hati terletak di dalam sangkar toraks bagi melindunginya daripada kecederaan. ia juga menjadi alas bagi pundi hempedu yang menyimpan hempedu.

Secara anatomi, hati dapat dibahagikan kepada empat lobus iaitu lobus kanan (right lobe), lobus kiri (left lobe), caudate lobe, dan quadrate lobe. Lihat gambar untuk penerangan yang lebih jelas.

Mikrostruktur

Hati terdiri daripada koleksi unit-unit mikroskopik yang dipanggil lobul (jangan dikelirukan dengan lobus di atas) yang setiapnya berbentuk heksagon (secara kasar). Lobul-lobul ini merupakan pusat pemprosesan utama bagi hati. Di sinilah hati menjalankan fungsi-fungsinya seperti menyahtoksik darah dan menghasilkan hempedu. Berikut adalah salur-salur yang berhubung dengan setiap lobul hati:

Portal triad yang terdiri daripada 3 salur iaitu:
- Hepatic portal capilarry atau kapilari portal hati. Ia membawa darah dari vena portal hepar ke lobul hati.
- Arteri hati yang membekalkan darah beroksigen kepada lobul-lobul hati.
- Duktus hempedu yang membawa cecair hempedu dari lobul ke pundi hempedu untuk disimpan.
Vena hati yang membawa darah terdeoksigen dari hati. Terdapat dua vena hati iaitu vena hati kanan dan vena hati kiri. Kedua-dua vena ini bersambung terus dengan vena kava inferior

Peredaran bahan

Hati menerima darah melalui arteri hati dan vena portal hepar. Arteri hati membawa darah beroksigen dari jantung untuk dibekalkan kepada sel-sel hati. Vena portal hepar pula membawa darah dari usus untuk dinyahtoksik. Darah dari kedua-dua salur darah ini dibawa keluar dari hati melalui vena hati ke dalam vena kava inferior untuk dibawa balik ke jantung.

Selain darah, hempedu juga dialirkan keluar dari hati. Duktus hempedu membawa hempedu ke pundi hempedu untuk disimpan dan dipekatkan sebelum dirembes ke dalam duodenum.

Fungsi

Berikut adalah fungsi-fungsi hati:

Mengawal aras glukosa darah dengan menyimpan glikogen di dalam hati.
Menyimpan vitamin dan garam mineral tertentu.
Mengawalatur metabolisme karbohidrat, lipid dan asid amino.
Menghasilkan hempedu yang akan disimpan di dalam pundi hempedu.
Menghasilkan protein-protein plasma tertentu seperti albumin.
Menghasilkan faktor-faktor pembekuan darah I (fibrinogen), II (protrombin), V, VII, IX, X and XI
Menyahtoksik bahan-bahan beracun terutama dadah dan bahan-bahan bernitrogen seperti ammonia.
Sebagai tempat penghasilan sel-sel darah merah fetus.
Menguraikan molekul hemoglobin tua.
Menyingkirkan hormon-hormon berlebihan.

Hubungan dengan budaya manusia

Penutur bahasa Melayu serantau Nusantara dahulu percaya bahawa hati dekat dengan akal manusia menempatkan perasaan dan minda sekaligus berperanan kononnya merasa dan berfikir.^[1]^[2]

Imej tambahan

Hubungan hati dengan organ pencernaan lain
Portal triad secara mikroskopik
Permukaan superior
Lobul hati

Rujukan

^ Goddard, Cliff (2010). "Hati: A key word in the Malay vocabulary of emotion". Dalam Harkins, Jean; Wierzbicka, Anna (penyunting). Emotions in Crosslinguistic Perspective. Berlin & New York: De Gruyter Mouton. m/s. 167–196.
^ Siahaan, Poppy (2008). "Did he break your heart or your liver? A contrastive study on metaphorical concepts from the source domain ORGAN in English and in Indonesian". Dalam Farzad Sharifian; Dirven, René; Ning Yu; Niemeier, Susanne (penyunting). Culture, Body, and Language. De Gruyter Mouton. m/s. 45–74. ISBN 9783110196221.

Pautan luar

(Inggeris) Yayasan Hati Amerika
(Inggeris) Persatuan Pengkaji Penyakit Jangkitan Hati Amerika (AASLD)
(Inggeris) Persatuan Hati AMerika (ALS)
(Inggeris) WikiLiver — sebuah wiki khas tentang hati
(Inggeris) "Ia sangat bahaya kerana tidak mempedulikan hati anda" — maklumat diperolehi daripada Yayasan Hati Amerika
(Inggeris) "Hati dan Penyakitnya" — maklumat di h2g2

Rencana anatomi ini ialah rencana tunas. Anda boleh membantu Wikipedia dengan mengembangkannya.

Rencana berkenaan perubatan ini ialah rencana tunas. Anda boleh membantu Wikipedia dengan mengembangkannya.

[1] Goddard, Cliff (2010). "Hati: A key word in the Malay vocabulary of emotion". Dalam Harkins, Jean; Wierzbicka, Anna (penyunting). Emotions in Crosslinguistic Perspective. Berlin & New York: De Gruyter Mouton. m/s. 167–196.

[2] Siahaan, Poppy (2008). "Did he break your heart or your liver? A contrastive study on metaphorical concepts from the source domain ORGAN in English and in Indonesian". Dalam Farzad Sharifian; Dirven, René; Ning Yu; Niemeier, Susanne (penyunting). Culture, Body, and Language. De Gruyter Mouton. m/s. 45–74. ISBN 9783110196221.

[1]

[2]