Σάμνιον

Χάρτης που απεικονίζει το αρχαίο Σάμνιον

Το Σάμνιον ήταν στην Λατινική γλώσσα ένα Ενδώνυμο, αφορούσε μιά περιοχή στην Νότια Ιταλία που κατοικήθηκε από τους Σαμνίτες. Το ενδώνυμο σχετιζόταν με τους "Σαφινείς" έναν λαό που σύμφωνα με τις επιγραφές στα νομίσματα ζούσαν στην περιοχή και καταγόντουσαν από τους Σαβίνους. Η επίσημη γλώσσα τους ήταν η Οσκική γλώσσα αν και δεν ήταν διαδεδομένη σε όλους τους Σαμνίτες που ζούσαν στο Σάμνιον. Οι αρχαίοι γεωγράφοι δεν μπόρεσαν να προσδιορίσουν τα όρια του Σαμνίου, οι περιοχές που το προσδιόριζαν ήταν διαφορετικές ανάλογα με την εποχή. Η διαμόρφωση του Σαμνίου ξεκίνησε από την εποχή που κατοικούσαν οι άνθρωποι που μιλούσαν Οσκικά (600 π.Χ.) μέχρι τότε που τελικά κατακτήθηκαν από την Ρωμαϊκή Δημοκρατία (290 π.Χ.). Το αυθεντικό Σάμνιον δεν πρέπει να συγχέεται με μετέπειτα περιοχές που είχαν το ίδιο όνομα. Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Οκταβιανός Αύγουστος χώρισε την Ιταλία σε 11 περιοχές. Οι διανομές αυτές είχαν στόχο διοικητικούς ρόλους, το Σάμνιον αναγνωρίστηκε ως "Περιοχή Δ΄". Το όνομα του Σάμνιου προερχόταν από τους Σαβίνους, ο επώνυμος των Σαβίνων ήταν ο Σάμπους υιός του θεού Σάγκου γνωστού και ως Ντίας Φιντίας αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία σχετικά με την καταγωγή τους. Κάποιος προγονικός πληθυσμός μιλούσε κοινή γλώσσα και επεκτάθηκε προϊστορικά στην κεντρική Ιταλία, αργότερα (600 π.Χ.) χωρίστηκε σε διαλέκτους. Το Σάμνιον βρισκόταν στα Απέννινα όρη, συνόρευε με το Λάτιο στα βόρεια, την Λευκανία στα νότια, την Ιταλική Καμπανία στα δυτικά και την Απουλία στα ανατολικά, οι κύριες πόλεις της περιοχής ήταν το Μπογιάνο και το Μπενεβέντο. Οι κάτοικοι ήταν βασικά ορεινοί αλλά σποραδικά είχαν υπό τον έλεγχο τους τμήματα των ακτών της Ιταλικής χερσονήσου. Οι Σαμνίτες είχαν διανεμηθεί σε 4 φυλές : Πέντροι, Καρατσένι, Καυδίνοι (με πρωτεύουσαν το Καύδιον, σημαρινό Μοντεσάρκιο) και Ιρπίνοι.

Ιστορία

Οι Σαμνίτες με βαθύ πράσινο σε χάρτη του 400 π.Χ.

Η παλιότερη καταγραφή για το Σάμνιον ήταν μια συνοριακή συνθήκη που υπέγραψαν με την Ρωμαϊκή Δημοκρατία (354 π.Χ.). Όταν ξέσπασαν οι Σαμνίτικοι πόλεμοι οι Σαμνίτες συνέτριψαν σε μάχη τους Ρωμαίους (321 π.Χ.), ακολούθησαν περισσότερες νίκες που έφεραν την δόξα τους στο αποκορύφωμα (316 π.Χ.), μετά από σκληρές μάχες οι Ρωμαίοι μπόρεσαν να σπάσουν την δύναμη τους. Οι Σαμνίτες συμμάχησαν με τον βασιλιά της Ηπείρου Πύρρο τον Μέγα, όταν ο Πύρρος αναχώρησε για την Σικελία οι Ρωμαίοι επιτέθηκαν στους Σαμνίτες αλλά συνετρίβησαν στην "μάχη των λόφων Κρανίτα¨. Μετά την οριστική ήττα του Πύρρου από τους Ρωμαίους οι Σαμνίτες παρά την υπεροχή τους δεν είχαν άλλη επιλογή από την παράδοση. Όταν ξέσπασε ο Β΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος και εισέβαλε ο Αννίβας μερικοί Σαμνίτες τον υποστήριξαν αλλά οι περισσότεροι έμειναν πιστοί στην Ρώμη. Το μεγάλο χτύπημα για τους Σαμνίτες έγινε όταν εξεγέρθηκαν στον Κοινωνικό Πόλεμο (91 π.Χ.-87 π.Χ.) απαιτώντας μαζί με άλλες φυλές το δικαίωμα του Ρωμαίου πολίτη. Ο στρατηγός Λεύκιος Κορνήλιος Σύλλας τους συνέτριψε και στην συνέχεια έγινε δικτάτορας της Ρώμης, τους τιμώρησε πολύ σκληρά, οι περισσότεροι θανατώθηκαν με φρικτά βασανιστήρια. Οι Σαμνίτες από τότε εξαφανίστηκαν από την ιστορία, όσοι διασώθηκαν ενσωματώθηκαν με τους υπόλοιπους Ρωμαίους.

Πηγές

• Pokorny, Julius (2005) [1959]. Indogermanisches etymologisches Woerterbuch. Leiden: Leiden University Indo-European Etymological Dictiopnary (IEED) Project.
• Salmon, ET (1967). Samnium and the Samnites. London: Cambridge University Press..
• Grossmann, Lukas, Roms Samnitenkriege: historische und historiographische Untersuchungen zu den Jahren 327-290 v. Chr. (Düsseldorf, Wellem Verlag, 2009) (Reihe Geschichte, 1).
• Ross Cowan, Roman Conquests: Italy (Barnsley, 2009).