Ουμπίνας

Το Ουμπίνας το 1988

Έκρηξη του Ουμπίνας τις 14 Αυγούστου 2006

Το Ουμπίνας ή Ούμπινας (ισπανικά: Ubinas) είναι ενεργό ηφαίστειο στο νότιο Περού. Έχει ύψος 5.672 μέτρα και θεωρείται ένα από τα πιο ενεργά του Περού. Το ηφαίστειο είναι κωνικό και διαθέτει ένα μεγάλο κρατήρα-καλντέρα στη κορυφή. Μέχρι το 2006 είχαν καταγραφεί 23 εκρήξεις, η τελευταία το 1956. Το ηφαίστειο εξερράγη το 2006, το 2007, το 2008 το 2009 και το 2013. Απέχει περίπου 60 χιλιόμετρα από την Αρεκίπα, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Περού, και 900 χιλιόμετρα από τη Λίμα, τη πρωτεύουσα.

Το ηφαίστειο ανήκει στην κεντρική ηφαιστειακή ζώνη των Άνδεων και είναι αποτέλεσμα της καταβύθισης της πλάκας της Νάζκα κάτω από την πλάκα της Νότιας Αμερικής. Το Ουμπίνας είναι το βορειότερο από μια σειρά τριών νεότερων ηφαιστείων που βρίσκεται περίπου 50 χιλιόμετρα πίσω από το κύριο ηφαιστειακό μέτωπο του Περού. Το σημερινό ηφαιστειακό οικοδόμημα είναι το δεύτερο, αφού το πρώτο κατέρρευσε πριν τουλάχιστον 376.000 χρόνια. Ο κώνος του σημερινού ηφαιστείου αναπτύχθηκε την περίοδο από 376.000 μέχρι 142.000 χρόνια πριν. Η καλντέρα στην κορυφή υπολογίστηκε ότι δημιουργήθηκε από εκρήξεις από 25.000 μέχρι 9700 χρόνια πριν. Οι πλαγιές του έχουν κλίση περίπου 45 μοιρών και αποτελούνται από ανδεσιτικές και τραχυανδειτικές λάβες. Στην κορυφή υπάρχει μια καλντέρα με διάμετρο 1,4 χιλιομέτρων μέσα στην οποία βρίσκεται ένας κώνος από ηφαιστειακή στάχτη. Η νοτιοανατολική πλευρά του ηφαιστείου κατέρρευσε πριν περίπου 3.700 χρόνια και τα συντρίμμια της έφτασαν σε απόσταση 10 χιλιομέτρων.

Η πιο πρόσφατη πλινιακή έκρηξη του ηφαιστείου έλαβε χώρα το 1000 με 1160 μ.Χ. με πτώση ηφαιστειακής στάχτη και κίσσηρης με πάχος 25 εκατοστών 40 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του ηφαιστείου. Από τότε έχουν λάβει χώρα μικρές εκρήξεις με φρεατομαγματικά χαρακτηριστικά. Από το 1550 μέχρι το 2004 είχε καταγραφεί μία έκρηξη ισχύος VEI 3, το 1667, τέσσερις με ισχύ VEI 2-3 και αρκετές εκλύσεις αερίων. Το ηφαίστειο εξερράγη στα τέλη Απριλίου του 2006 και τα ηφαιστειακά αέρια προκάλεσαν αναπνευστικά προβλήματα σε τουλάχιστον 1000 ανθρώπους, ενώ πολλά ζώα πέθαναν όταν έφαγαν χορτάρι στο οποίο είχαν κατακάτσει δηλητηριώδη αέρια και οι πηγές νερού μολύνθηκαν. Τις 23 Απριλίου 2006, η περιοχή γύρω από το ηφαίστειο κηρύχθηκε σε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και ο στρατός κλήθηκε για να εκκενώσει τις πόλεις. Η ηφαιστειακή δραστηριότητα συνεχίστηκε μέχρι τα μέσα του 2009. Το ηφαίστειο ξύπνησε ξανά στις αρχές Σεπτεμβρίου 2013 με έξι εκρήξεις σε τρεις μέρες. Στις 12 Σεπτεμβρίου, οι περιοχές γύρω από το ηφαίστειο κηρύχθηκαν σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης για εξήντα μέρες.

Οι εκρήξεις του ηφαιστείου αποτελούν σοβαρή απειλή για τουλάχιστον 5.000 ανθρώπους που ζουν στην κοιλάδα του Ρίο Ουμπίνας και εντός αποστάσεως 15 χιλιομέτρων από την κορυφή. Οι απειλές είναι κυρίως πυκνή πτώση τέφρας, λαχάρ από έντονες βροχοπτώσεις, πυροκλαστικές ροές και κατάρρευση της ασταθούς νότιας πλευράς. Τα λαχάρ και οι πυροκλαστικές ροές συνήθως κατευθύνονται προς τα νοτιοανατολικά ακολουθώντας χαράδρες στις οποίες βρίσκονται οικισμοί. Σε περίπτωση που λάβει πλινιακή έκρηξη σαν αυτές του Ολόκαινου, τότε αυτή θα επηρέαζε την πόλη Αρεκίπα, μια πόλη με σχεδόν ένα εκατομμύριο κατοίκους περίπου 60 χιλιόμετρα δυτικά της κορυφής.