Αμπέλ Γκανς

Αμπέλ Γκανς
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη; μητρική γλώσσα	Abel Gance (Γαλλικά)
Γέννηση	25 Οκτωβρίου 1889; rue de la Charbonnière
Θάνατος	10 Νοεμβρίου 1981; rue de l'Yvette
Αιτία θανάτου	φυματίωση
Συνθήκες θανάτου	φυσικά αίτια
Τόπος ταφής	Auteuil Cemetery
Χώρα πολιτογράφησης	Γαλλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσα	Γαλλικά
Ομιλούμενες γλώσσες	Γαλλικά
Σπουδές	Λύκειο Σαπτάλ
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	σεναριογράφος; ηθοποιός ταινιών; σκηνοθέτης κινηματογράφου; παραγωγός ταινιών; μοντέρ
Οικογένεια
Σύζυγος	Σιλβί Γκανς (1933–1978)
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	Βραβείο Μέλους Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου (1981)
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα

Ο Αμπέλ Γκανς (γαλλικά: Abel Gance), (1889 - 1981) ήταν Γάλλος σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός ταινιών. Υπήρξε σημαντική μορφή του γαλλικού κινηματογράφου και πρωτοπόρος της γαλλικής αβάν-γκαρντ.^[6]

Βιογραφία

Ο Αμπέλ Γκανς γεννήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 1889 στο Παρίσι στο 18ο διαμέρισμα. Ήταν νόθος γιος ενός ευκατάστατου γιατρού, του Αμπέλ Φλαμάν και της Φρανσουάζ Περετόν. Αρχικά πήρε το όνομα της μητέρας του και ανατράφηκε μέχρι την ηλικία των οκτώ ετών από τους παππούδες στο Κομεντρί (Αλλιέ), στην κεντρική Γαλλία. Στη συνέχεια, επέστρεψε στο Παρίσι στη μητέρα του, η οποία παντρεύτηκε τον Αντόλφ Γκανς, σοφέρ και μηχανικό στο επάγγελαμα, του οποίου το όνομα έλαβε ο Άμπελ. Φοίτησε σε καθολικό κολέγιο και στη συνέχεια στο λύκειο. Άρχισε να σπουδάζει νομικά, αλλά εγκατέλειψε τις σπουδές του και αφιερώθηκε στο θέατρο και την ποίηση.

Mέχρι να βρει την πραγματική του κλίση, ασχολήθηκε με το θέατρο -το 1908 προσελήφθη στο Βασιλικό θέατρο των Βρυξελλών και πραγματοποίησε θεατρικές τουρνέ στη Γαλλία, με την ποίηση - δημοσίευσε μια συλλογή ποιημάτων με τίτλο Un doigt sur le clavier- και με τον κινηματογράφο σαν ηθοποιός σε μερικές ταινίες - ο Λεόνζ Περέ του εμπιστεύτηκε τον πρώτο του σημαντικό ρόλο στον κινηματογράφο στην ταινία του Μολιέρος του 1909. Αυτή την εποχή, έγραψε επίσης σενάρια και ένα θεατρικό Η Νίκη της Σαμοθράκης.^[7]

Σύντομα, άρχισε να κάνει κινηματογραφικές ταινίες. Το 1911 ίδρυσε την εταιρεία παραγωγής Το γαλλικό φιλμ και έκανε την πρώτη του ταινία Το Φράγμα (La Digue) την ίδια χρονιά. Από το 1911 έως το 1918, γύρισε περίπου είκοσι ταινίες που τον έκαναν γνωστό στο γαλλικό κοινό, μεταξύ των οποίων ο Λευκός Νέγρος (Le Nègre blanc, 1912), Η τρέλα του δόκτορα Τυμπ (La Folie du docteur Tube,1915), το Μάτερ Ντολορόζα (Mater Dolorosa,1917), Η Δέκατη Συμφωνία ( La Dixième Symphonie, 1918). Σε μια εποχή που ο κινηματογράφος δεν ήταν ακόμη μεγάλη τέχνη, συνέβαλε στην ανανέωση, είδε τις δυνατότητες και ρίχτηκε στις τεχνικές έρευνες.^[8]

Στις 9 Μαρτίου 1912, η Ciné-Journal δημοσίευσε το πρώτο γνωστό θεωρητικό κείμενό του για τον κινηματογράφο: Τι είναι ο κινηματογράφος; Μια έκτη τέχνη!

Από το 1918 επιβλήθηκε ως καινοτόμος σκηνοθέτης, ανήκε στην ομάδα σκηνοθετών του ιμπρεσιονιστικού κινηματογράφου, με έργα που έρχονταν σε αντίθεση με την παραγωγή της εποχής. Το Κατηγορώ (J'accuse,1919) μια καταγγελία του πολέμου - η ιστορία δύο ανδρών, ο ένας παντρεμένος, ο άλλος εραστής της συζύγου του άλλου, που συναντώνται στα χαρακώματα του A΄ Παγκοσμίου Πολέμου, και η ιστορία τους γίνεται ένας μικρόκοσμος μέσα στη φρίκη του πολέμου - και Η Ρόδα (La Roue, 1922) αύξησαν τη φήμη του. Μετά από σύντομο διάλειμμα με την κωμωδία Βοήθεια! (Au Secours!, 1924) με τον σταρ της εποχής Μαξ Λίντερ, γύρισε την ταινία Ναπολέων (1927), μια από τις τελευταίες μεγάλες γαλλικές επιτυχίες του βωβού κινηματογράφου.^[9]

Με την έλευση του ομιλούντος κινηματογράφου, γύρισε Το Τέλος του κόσμου (La Fin du monde, 1931) αλλά ήταν σοβαρή οικονομική αποτυχία. Συνέχισε με λιγότερο προσωπικές ταινίες και ανάπλασε παλαιότερα έργα του, όπως το Ναπολέων (1934). Είχε εμπορικές επιτυχίες όπως η Λουκρητία Βοργία (Lucrèce Borgia,1935) - ταινία που προκάλεσε σκάνδαλο επειδή η πρωταγωνίστρια εμφανίστηκε γυμνή και δέχθηκε επίθεση από την Ένωση για την αποκατάσταση της δημόσιας ηθικής - και τον επόμενο χρόνο το Ένας μεγάλος έρωτας του Μπετόβεν (Un grand amour de Beethoven,1936), το Κατηγορώ (J'accuse,1938) με τον Βικτόρ Φρανσέν -ριμέικ της ταινίας του 1919 με βελτιώσεις, περικοπές και προσθήκη ήχου, τον Χαμένο Παράδεισο (Paradis Perdu, 1940) ταινία-αναφορά για τον Φρανσουά Τρυφώ και στην οποία εμφανίστηκε η Μισελίν Πρελ.

Το 1954, μετά από μακροχρόνια σιωπή, γύρισε τον Πύργο των οργίων (La Tour de Nesle,1955) και τις δύο τελευταίες του ταινίες Αούστερλιτς (Austerlitz, 1960) με διεθνές καστ και Συρανό και Ντ'Αρτανιάν το 1962.^[10]

Έγραψε επίσης πολλά θεωρητικά κείμενα για τον κινηματογράφο, με κυριότερο το βιβλίο του Πρίσμα (Prisme,1930).

Ο Αμπέλ Γκανς πέθανε στις 10 Νοεμβρίου 1981 σε ηλικία 92 ετών στο Παρίσι και αναπαύεται στο νεκροταφείο Ωτέιγ του Παρισιού.

Τεχνικές ανακαλύψεις

Το 1925 ο Αμπέλ Γκανς, 40 χρόνια πριν από το cinerama, έριχνε στο ίδιο πλάνο 16 εικόνες τη μια πάνω στην άλλη, εφευρίσκοντας έτσι το σύστημα πολυβιζιόν (polyvision) χάρη σε μια τρισδιάστατη οθόνη,^[11] μια διαδικασία ταινίας που έδινε πλάτος εικόνας τρεις φορές μεγαλύτερο από την παραδοσιακή μορφή και δημιούργησε ένα νευρώδες και έξυπνο μοντάζ.

Το 1929 έλαβε, μαζί με τον Αντρέ Ντεμπρί, δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την ηχητική σκηνογραφία, πρόγονο της στερεοφωνίας (πατέντα Γκανς-Ντεμπρί). Το 1934, στη διασκευή της ταινίας του Ναπολέων, χρησιμοποίησε αυτή τη διαδικασία.

Από το 1937, με τον οπτικό Πιέρ Ανζενιέ, ανέπτυξε τον «πικτογράφο» (πατέντα Γκανς-Ανζενιέ το 1938), μια οπτική συσκευή για να αντικαταστήσει το ντεκόρ με απλές μακέτες ή φωτογραφίες.

Οι τελευταίες εργασίες πριν από το θάνατό του ήταν πάνω στην τρισδιάστατη εικόνα.^[12]

Διακρίσεις

Το 1974, έλαβε το Εθνικό Μεγάλο Κινηματογραφικό Βραβείο (Grand Prix National du Cinéma) και το 1981 σε αφιέρωμα κατά την τελετή των Βραβείων Σεζάρ του απονεμήθηκε - μαζί με τον Αλαίν Ρενέ και τον Μαρσέλ Πανιόλ - τιμητικό βραβείο, λίγους μήνες πριν από το θάνατό του.

Ο Αμπέλ Γκανς χρησιμοποίησε όλες πτυχές της τεχνικής του κινηματογράφου και το έργο και η επιρροή του αναγνωρίστηκε από συγχρόνους του όπως ο Ζαν Επστάιν και αργότερα από τους Γάλλους σκηνοθέτες της Νουβέλ Βαγκ.

Διάσημοι σκηνοθέτες όπως ο Ακίρα Κουροσάβα και ο Φράνσις Φορντ Κόπολα έχουν εκφράσει τον θαυμασμό τους για το έργο του Αμπέλ Γκανς.

Η οδός Αμπέλ Γκανς στο Παρίσι φέρει το όνομά του.

Φιλμογραφία

Έτος	Γαλλικός τίτλος	Ελληνικός τίτλος
1911	La Digue	Το Φράγμα
1912	Le Tragique Amour de Mona Lisa	Ο τραγικός έρωτας της Μόνα Λίζα
1912	Il y a des pieds au plafond
1912	La Pierre philosophe	Η φιλοσοφική λίθος
1912	Le Masque d'horreur
1912	Le Nègre blanc	Ο Λευκός Νέγρος
1915	La Fleur des ruines
1915	La Folie du Docteur Tube	Η τρέλα του δόκτορα Τυμπ
1915	L'Énigme de dix heures
1915	L'Héroïsme de Paddy
1915	Strass et Compagnie
1915	Un drame au château d'Acre
1916	Ce que les flots racontent
1916	Fioritures
1916	Le Fou de la falaise
1916	Le périscope	Το περισκόπιο
1916	Les Gaz mortels
1917	Barberousse
1917	La Zone de la mort	Η Ζώνη του θανάτου
1917	Le droit à la vie	Le Droit à la vie
1917	Mater Dolorosa	Μάτερ Ντολορόζα
1918	Ecce Homo
1918	La Dixième Symphonie	Η Δέκατη Συμφωνία
1919	J'accuse	Κατηγορώ
1923	La Roue	Η ρόδα
1924	Au Secours!	Βοήθεια!
1927	Napoléon	Nαπολέων
1928	Marines et cristaux
1931	La Fin du monde	Το τέλος του κόσμου
1932	Mater Dolorosa	Μάτερ Ντολορόζα (διασκευή)
1933	Le Maître de forges
1934	La Dame aux camélias	Η Κυρία με τις καμέλιες
1934	Poliche
1935	Jérôme Perreau, héros des barricades
1935	Le Roman d'un jeune homme pauvre
1935	Lucrèce Borgia	Λουκρητία Βοργία
1935	Napoléon Bonaparte	Ναπολέων Βοναπάρτης (διασκευή)
1937	Un grand amour de Beethoven	Ένας μεγάλος έρωτας του Μπετόβεν
1938	J'accuse!	Κατηγορώ (διασκευή)
1938	Le Voleur de femmes
1939	Louise	Λουίζ
1940	Paradis perdu	Χαμένος Παράδεισος
1941	Vénus aveugle	Τυφλή Αφροδίτη
1943	Le Capitaine Fracasse	Καπταίν Φρακάς
1953	Lumière
1953	Quatorze juillet	14 Ιουλίου
1955	La Tour de Nesle	Ο πύργος των οργίων
1956	Magirama	Μαζιράμα
1960	Austerlitz	Αούστερλιτς
1964	Cyrano et d'Artagnan	Συρανό και Ντ'Αρτανιάν
1966	Marie Tudor	Μαρία Τυδώρ
1967	Valmy	Βαλμί
1971	Bonaparte et la Révolution	Ο Βοναπάρτης και η Επανάσταση (διασκευή)

Παραπομπές

[a790fd5afa9fe16b18171e68b49babd83ce50543-1] 1,0 ^1,1 Δήμος του Παρισιού: Vital records of Paris. archives.paris.fr/arkotheque/visionneuse/visionneuse.php?arko=YTo2OntzOjQ6ImRhdGUiO3M6MTA6IjIwMjMtMTItMDUiO3M6MTA6InR5cGVfZm9uZHMiO3M6MTE6ImFya29fc2VyaWVsIjtzOjQ6InJlZjEiO2k6NDtzOjQ6InJlZjIiO2k6MjM5NTgzO3M6MTY6InZpc2lvbm5ldXNlX2h0bWwiO2I6MTtzOjIxOiJ2aXNpb25uZXVzZV9odG1sX21vZGUiO3M6NDoicHJvZCI7fQ%3D%3D#uielem_move=-4262%2C-288&uielem_rotate=F&uielem_islocked=0&uielem_zoom=300.

[245916a5eab65bb6cf9c3f619aeafe80069b0198-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 119451352. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2015.

[b17d02ec20b27fdddd22c2b75c6be5dd8e763111-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 12096198k. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.

[3c7c20e89b87759f78fbf9a95a787412be9ba824-4] Δήμος του Παρισιού: Vital records of Paris. archives.paris.fr/arkotheque/visionneuse/visionneuse.php?arko=YTo2OntzOjQ6ImRhdGUiO3M6MTA6IjIwMjMtMTItMDUiO3M6MTA6InR5cGVfZm9uZHMiO3M6MTE6ImFya29fc2VyaWVsIjtzOjQ6InJlZjEiO2k6NDtzOjQ6InJlZjIiO2k6MjM5NTgzO3M6MTY6InZpc2lvbm5ldXNlX2h0bWwiO2I6MTtzOjIxOiJ2aXNpb25uZXVzZV9odG1sX21vZGUiO3M6NDoicHJvZCI7fQ%3D%3D#uielem_move=-4022%2C-411&uielem_rotate=F&uielem_islocked=0&uielem_zoom=300.

[51dbaeefa7d7bddccbd2231775a4fb935de3f710-5] 5,0 ^5,1 Δήμος του Παρισιού: Vital records of Paris. archives.paris.fr/arkotheque/visionneuse/visionneuse.php?arko=YTo2OntzOjQ6ImRhdGUiO3M6MTA6IjIwMjMtMTItMDUiO3M6MTA6InR5cGVfZm9uZHMiO3M6MTE6ImFya29fc2VyaWVsIjtzOjQ6InJlZjEiO2k6NDtzOjQ6InJlZjIiO2k6Mjc0NjU2O3M6MTY6InZpc2lvbm5ldXNlX2h0bWwiO2I6MTtzOjIxOiJ2aXNpb25uZXVzZV9odG1sX21vZGUiO3M6NDoicHJvZCI7fQ%3D%3D#uielem_move=-362%2C-1977&uielem_rotate=F&uielem_islocked=0&uielem_zoom=227.

[6] . «/lifetone.gr/Η γέννηση του κινηματογραφικού ιμπρεσιονισμού».

[7] . «imdb.com/Abel Gance/Biography».

[8] . «camerastyloonline/Γαλλικός Ιμπρεσιονισμός στον Κινηματογράφο».

[9] . «theguardian.com/film/2016/nov/13/napoleon-review-abel-gance».

[10] . «mubi.com/cast/abel-gance».

[11] Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα, τομ. 17, σελ. 407

[12] . «cinematheque.fr/video/Les inventions techniques d'Abel Gance».

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]