Gweld cod am Anws

[[Delwedd:Digestive system diagram numbered.svg|bawd|dde|300px|{{Y system dreulio}}]]
Un o organau'r [[system dreulio]] mewn pobl ac anifeiliaid yw'r '''anws''' (o'r [[Lladin]] ''anus'' ("cylch"), drwy'r Saesneg).<ref>{{dyf GPC |gair=anws |dyddiadcyrchiad=30 Mawrth 2017 }}</ref> Agorfa ar ben ôl y llwybr ymborth ydyw, a'i bwrpas yw [[ysgarthu]], sef allwthio o'r corff y gwastraff lled-solet a gynhyrchir wrth dreulio bwyd. Gall ysgarthion, yn dibynnu ar yr anifail, gynnwys mater anhreuliadwy megis [[esgyrn]],<ref name="ChinEtal1998KingSizeCoprolite">{{cite journal
|date=1998-06-18
|title=A king-sized theropod coprolite
|journal=Nature
|volume=393
|pages=680
|author=Chin, K.
|author2=Erickson, G.M.
|url=http://www.nature.com/nature/journal/v393/n6686/abs/393680a0.html
|doi=10.1038/31461
|issue=6686
}} Summary at {{cite journal
|author=Monastersky, R.
|title=Getting the scoop from the poop of ''T. rex''
|journal=Science News
|volume=153
|issue=25
|date=1998-06-20
|pages=391
|url=http://www.sciencenews.org/pages/sn_arc98/6_20_98/fob2.htm
|doi=10.2307/4010364
|publisher=Society for Science &#38
|jstor=4010364
|access-date=2017-03-30
|archive-date=2013-05-11
|archive-url=https://web.archive.org/web/20130511121022/http://www.sciencenews.org/pages/sn_arc98/6_20_98/fob2.htm
}}</ref> olion bwyd megis [[seliwlos]] neu [[lignin]] wedi i'r corff dynnu'r holl faetholion ohono, [[tocsin]]au, ac [[endosymbiont]]iaid meirw neu ormodol megis bacteria'r stumog a'r coluddyn.

Un agen yn unig, a elwir [[cloaca]], sydd gan amffibiaid, ymlusgiaid, ac adar ar gyfer [[troethi]] ac ysgarthu, [[cyfathrach rywiol]], a [[dodwy]]. Cloaca sydd hefyd gan famaliaid yr urdd [[Monotremata]] (yr [[hwyatbig]] a theulu'r [[ecidna]]), nodwedd o bosib a etifeddir gan yr [[amniot]]au cynharaf drwy linach y [[therapsid]]au. Medda'r [[bolgodog]]ion ar un twll ar gyfer ysgarthu baw a throeth, a [[gwain]] ar wahân gan y fenyw ar gyfer [[atgenhedlu]] (cyplu â'r gwryw ac esgor ar epil). Yn achos y mamaliaid hynny sy'n cario'r ffetws yn y groth ac yn ei fwydo drwy'r [[brych (anatomeg)|brych]], mae'r fenyw yn meddu ar dair agen wahanol ar gyfer ysgarthu (anws), troethi ([[wrethra]]), ac atgenhedlu (gwain), a'r gwryw yn meddu ar anws i ysgarthu ac wrethra a chanddi dwy biben ar wahân i droethi ac [[alldaflu]].

Cam pwysig yn [[esblygiad]] anifeiliaid amlgellog oedd datblygiad yr anws. Ymddengys iddo ddigwydd dwywaith, yn esblygiad y [[Protostomia]] a'r [[Deuterostomia]] fel ei gilydd.

== Cyfeiriadau ==
{{cyfeiriadau}}

{{System dreulio}}

[[Categori:System dreulio]]