Олдос Хаксли

Олдос Хаксли
	Олдос Хаксли
	Aldous Huxley
	Ӳкерчĕк:Олдос Хаксли.jpg ; Хаксли 1925 çулта
Çуралнă чухнехи ят:	Олдос Леонард Хаксли
Çуралнă вăхăт:	1894, утă, 26
Çуралнă вырăн:	Годалминг, Суррей, Англи, Аслă Британи
Вилнĕ вăхăт:	1963, чӳк, 22
Вилнĕ вырăн:	Лос-Анджелес, АПШ
Ĕçлев тĕсĕ:	XX ĕмĕрти британ çыравçи

Хаксли хушаматлă урăх çынсем çинчен Википедире статьясем пур.

О́лдос Ле́онард Ха́ксли (акăл. Aldous Huxley; 26.7.1894, Годалминг, Суррей, Англи, Аслă Британи — 22.11.1963, Лос-Анджелес, АПШ) — акăлчан çыравçи, новеллăçĕ тата философĕ. «Асамлă çĕнĕ тĕнче» паллă антиутопи-романăн авторĕ.

Биографи

Ашшĕпе амăшĕ кăкĕпе британсен культура элитинчен тухнă. Вĕсен йăхĕнче палăрнă ăсчахсем, çыравçăсем ӳкерçĕсем пулнă. Ашшĕ — Леонард Хаксли çыравçă, маçаккăшĕ — Томас Генри Хаксли биолог; амăшĕ енчен Арнолд Томас куккăшĕн ашшĕ историк тата педагог, çаплах амăш енчен тăванĕ — Мэтью Арнолд çыравçă. Хаксли пиччĕшĕ — Джулиан тата пĕр варта выртнă шăллĕ Эндрю паллă биологсем пулнă.

Олдос вунвиççĕре чухне амăшĕ онкологи чирĕпе асапланса вилет. Виçĕ çул иртсен, Итонра вĕреннĕ чухне, Олдосăн куçĕ чирлесе кайнă, вара унăн пĕр куçĕ суккăрланнă та темиçе çул хушши тепер куçĕ те кун çутине курман. Куç чирне пула Олдос Брайль азбукине алла илнĕ. Çак амака пула ăна Пĕрремĕш Тĕнче вăрçи тапхăрĕнче вăрçă хĕсметĕнчен хăтарнă. Куç курăмне тӳрлетӳ хăтланăвне Олдос каярах «Кураслăх ӳнерĕ» (The Art of Seeing, 1943) брошюринче çырса кăтартнă.

Хăйĕн пичетлемен пĕрремĕш романне Хаксли вунçиччĕре хайланă. Вăл литературăна Оксфордри Баллиоль колледжĕнче вĕреннĕ. Çирĕм çула кайсан вара Хаксли çыравçă пулса пурăнма шут тытать.

Пайăр пурнăç

1919 çулта Хаксли Мария Нис (Maria Nys, 10.9.1899 — 12.2.1955) бельги хĕрне качча илнĕ. Вĕсен 1920 çулта Мэтью ывăл çуралнă, çитĕңсен вăл паллă эпидемиолог пулса тăнă^[1]. 1955 çулта Мария кăкăрти рака пула вилнĕ.

Библиографи

1921 — «Жёлтый Кром», Crome Yellow
1923 — «Шутовской хоровод», Antic Hay
1925 — «Эти бесплодные листья» Those Barren Leaves
1928 — «Контрапункт», Point Counter Point
1932 — «О дивный новый мир», Brave New World
1936 — «Слепец в Газе», Eyeless in Gaza
1939 — «Через много лет», After Many a Summer Dies the Swan
1943 — «Как исправить зрение», The Art of Seeing
1945 — «Время должно остановиться», Time Must Have a Stop
1945 — «Вечная философия», The Perennial Philosophy
1948 — «Обезьяна и сущность», Ape and Essence
1952 — «Лудёнские бесы», The Devils of Loudun
1954 — «Двери восприятия», The Doors of Perception
1955 — «Гений и богиня», The Genius and the Goddess
1956 — «Рай и ад», Heaven and Hell
1958 — «Возвращение в дивный новый мир», Brave New World Revisited"
1962 — «Остров», Island

Калавсемпе новеллăсем

«Губерт и Минни»
«Юный Архимед»
«Чоудрон»
«Целительный отдых»
«Клакстоны»
«После фейерверка»
«И не было с тех пор конца их счастью»
«Евпомп числами придал величие искусству живописи»
«Кинфия»
«Книжная лавка»
«Смерть Лалли»
«Сэр Геркулес»
«Улыбка Джоконды»
«Банкет в честь Тиллотсона»
«Зелёные туннели»
«Монашка к завтраку»
«Небольшая мексиканочка»
«Баночка румян»
«Портрет»
«Субботний вечер»
«Монокль»
«Волшебница крёстная»
«Фарсовая история Ричарда Гринау»
«Счастливые семейства»

Асăрхавсем

^ Patricia Sullivan Author, NIMH Epidemiologist Matthew Huxley Dies at 84 (акăлч.). Washington Post (2005-02-17). Тĕрĕсленĕ 6 Раштав уйӑхӗн 2013.

Литература

Вандерхилл Э. Мистики XX века.Энциклопедия / Пер. с англ. Д. Гайдук. — М.: МИФ: Локид, 1996. — ISBN 5-87214-023-3
Рабинович В. С. Олдос Хаксли: эволюция творчества. Екатеринбург, 1999.
Редина О. Н. «Роман идей» Олдоса Хаксли. Москва, 1999.
Шадурский Максим. Литературная утопия от Мора до Хаксли: проблемы жанровой поэтики и семиосферы. Обретение островa. Москва, 2007.

Каçăсем

Англоязычный сайт, посвящённый деятельности писателя
Биография и библиография на fantlab.ru
Олдос Хаксли Максим Мошков вулавăшĕнче
Головачёва И. В. Психоделическая революция в отдельно взятом сознании: хроника событий 2020 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 15-мӗшӗнче архивланӑ.
Головачёва И. В. Наука и литература: Археология научного знания Олдоса Хаксли 2021 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.
2020 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗнче [https://web.archive.org/web/20201201044005/https://repozytorium.uph.edu.pl/bitstream/handle/11331/1995/Utopia_as_a_World_Model_%20_%20the%20Boundaries%20and%20Borderlands%20of%20a%20Literary%20Phenomenon.pdf?sequence=3 архивланӑ. Shadurski, Maxim. Утопия как модель мира: границы и пограничья литературного явления. Siedlce: IKR[i]BL, 2016].

[WP-1] Patricia Sullivan Author, NIMH Epidemiologist Matthew Huxley Dies at 84 (акăлч.). Washington Post (2005-02-17). Тĕрĕсленĕ 6 Раштав уйӑхӗн 2013.

[1]