Коперниций
|
Коперници (Cn) / Copernicium | |
|---|---|
| Атом номерĕ | 112 |
| Ансат япалалăхăн курăмĕ | кĕмĕл евĕрлĕ шĕвек пулас |
| Атом палăрăмĕсем | |
| Атом масси (моль масси) |
285 а. е. м. (г/моль) |
| Атом радиусĕ |
n/a пм |
| Ионизаци энергийĕ (пĕрремĕш электрон) |
|
| Электронсен конфигурацийĕ | тен [Rn] 5f 14 6d10 7s2 |
| Химилле палăрăмсем | |
| Ковалентла радиус |
пм |
| Ион радиусĕ | пм |
| Электронегативлăх (Полинг шучĕпе) |
|
| Электрод потенциалĕ | |
| Оксидлав капашĕсем | |
| Ансат япалалăхăн термодинамикăлла палăрăмĕсем | |
| Тачăлăх | г/см³ |
| Пайлавла ăшăшăнăçтарăш | Дж/(K·моль) |
| Ăшăяраслăх | Вт/(м·K) |
| Шăрану температури | K |
| Шăраннин пайлавла ăшши | кДж/моль |
| Вĕрев температури | K |
| Пăспулăмăн ăшăлăхĕ | кДж/моль |
| Моль калăпăшĕ | см³/моль |
| Ансат япалалăхăн кристалл решетки | |
| Решетке тытăмĕ | |
| Решетке периочĕ | Å |
| c/a танлашăнни | |
| Дебай температури | K |
| Cn | 112 |
| 285 | |
| [Rn]5f146d107s2 | |
| Коперници | |
Коперници (лат. Copernicium, Cn, маларах Унунби ятпа палăртнă лат. Ununbium, Uub е эка-ртуть) — 112-мĕш хими элеменчĕ. Чи стабиллă 285Cn изотопĕн тĕшĕнче 112 протонпа, 173 нейтрон. Çурма аркану тапхăрĕ 34 секунд яхăн. Коперници чĕркĕмĕл евĕр кĕмĕл тĕслĕ шĕвек пулас. 112-мĕш элемент уçнине ИЮПАКра çирĕплетнĕ [1] , ун ятне çирĕплетме палăртнă[2].
Истори
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Коперницие чи малтан 1996-мĕш çулăн нарăсăн 9-мĕшĕнче Германири Дармштадтри йывăр ионсен институтĕнче С. Хоффманн (S. Hofmann), В. Нинов (V. Ninov), Ф. П. Хессбергер (F. P. Hessberger), П. Армбрустер (P. Armbruster), Х. Фолгер (H. Folger), Г. Мюнценберг (G. Münzenberg) тата ыттисем синтезланă (Gesellschaft für Schwerionenforschung, GSI). 277Cn изотопăн икĕ тĕшне йывăр ионсене хăвăрлаканта цинк йĕтрисемпе хура тăхлан мишенĕсене персе туса илнĕ.[3].
Йывăртарах изотопĕсене каярах Дубнари ОИЯИ унунквади арканнă хыççăн тупнă (2000 тата 2004 çулсенче)[4][5][6].
2006-мĕш çулта ОИЯИ аркану продукчĕсене химилле палласа изотопсен синтезне çирĕпленĕ. Плутони-242-рен тунă мишене кальций-48 изотпопĕпе пенĕ. Реакцинче 114-мĕш элемент синтезленнĕ хыççăн вăл атмосфера пусăмлă гелипе аргон хутăшлă камерăна лекнĕ. Çур секкунтран 287Uuq альфа-аркану хыççăн 283Cn изотоп пулнă. Ăна газ юхăмĕ ылтăн детекторлă криоген камерине илсе кайнă. Детекторсем çинче 112-мăш элемен арканнине сиснĕ.[7][8].
Изотопĕсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]| Изотоп | Масса | Çурма аркану тапхăрĕ[9] | Аркану майĕ |
|---|---|---|---|
| 277Cn | 277 | 0,69+0,69−0,24 мс | α-аркану 273Ds |
| 282Cn | 282 | 0,50+0,33−0,14 мс | хăйне-хăй пайланни |
| 283Cn | 283 | 4,0+1,3−0,7 с | α-аркану 279Ds (99 % сахалрах мар), хăйне-хăй пайланни |
| 284Cn | 284 | 79+31−19 мс | хăйне-хăй пайланни |
| 285Cn | 285 | 29+13−7 с | α-аркану 281Ds |
Ячĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]GSI тĕпчевçисем в честь Н.Коперника халаласа 112-мĕш элемент валли «коперници» (Copernicium, Cn) сĕннĕ [10]. ИЮПАК 2010-мĕш çулхи нарăсăн 19-мĕшĕнче официаллă элемент ятне çирĕплетнĕ 19 февраля а[11][12].
Элемнтăн символĕ пирки тавлашусем пынă[13]. Уçакансем сĕннĕ Cp символ икĕ сăлтавпа тивĕçтермен:
- органика химинче ку символпа циклопентадиенил радикалне палăртаççĕ;
- Германинче лютецие нумай вăхăт хушши кассиопи тенĕ тата Cp символпа палăртнă.
Асăрхатарусем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- ^ Robert C. Barber et al. Discovery of the element with atomic number 112 (IUPAC Technical Report). — ASAP Articles
- ^ Start of the Name Approval Process for the Element of Atomic Number 112 (акăлч.). IUPAC (20 июля 2009). — Пресс-релиз. Тĕрĕсленĕ 3 Ҫурла уйӑхӗн 2009.
- ^ S. Hofmann et al. The new element 112 // Zeitschrift für Physik A. — 1996. — Т. 354. — № 3. — С. 229-230.
- ^ Yu. Ts. Oganessian et al. Synthesis of Superheavy Nuclei in the 48Ca + 244Pu Reaction // Physical Review Letters. — 1999. — Т. 83. — № 16. — С. 3154 - 3157.
- ^ Yu. Ts. Oganessian et al. Measurements of cross sections and decay properties of the isotopes of elements 112, 114, and 116 produced in the fusion reactions 233,238U, 242Pu, and 248Cm+48Ca // Physical Review C. — 2004. — Т. 70. — С. 064609.
- ^ Yu. Ts. Oganessian et al. Synthesis of the isotopes of elements 118 and 116 in the 249Cf and 245Cm+48Ca fusion reactions. — Т. 74.
- ^ R. Eichler et al. Confirmation of the Decay of 283112 and First Indication for Hg-like Behavior of Element 112. — Т. 787. — № 1-4.
- ^ Михаил Молчанов Открытие подтверждено. — № 7 (июль).
- ^ Nudat 2.5
- ^ Element 112 shall be named “copernicium” (акăлч.). GSI (2009-07-14). — Пресс-релиз. Тĕрĕсленĕ 16 Утӑ уйӑхӗн 2009.
- ^ Тяжелый 112-й элемент, синтезированный учеными, назван "коперникий"
- ^ У 112-го элемента появилось официальное название
- ^ Juris Meija (2009). «The need for a fresh symbol to designate copernicium». Nature 461 (7262): 341. DOI:10.1038/461341c. PMID 19759598.
Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]
|
Коперниций Викиампарта? |
|---|
- Коперници WebElements.com сайтра
- Apsidium — Ununbium 2007 ҫулхи Ака уйӑхӗн 4-мӗшӗнче архивланӑ.
- Коперници «Виртуальная таблица Менделеева» сайтра
- Коперници «Атомная и космическая отрасли России» сайт çинче , [1], [2]
- О синтезе элемента на сайте ОИЯИ 2007 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.
- Коперници ят панă
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сĕлтĕлле металсем | Сĕлтĕлле-çĕрле металсем | Куçăмлă металсем | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Çăмăл металсем | Металлоидсем | Инертлă газсем | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла. |