Ladislav, kralj Napulja
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
| Ladislav | |
|---|---|
.jpg) | |
| Kralj Napulja | |
| Vladavina | 24. februar 1386 - 1389 |
| Prethodnik | Karlo III |
| Nasljednik | Ludovik II |
| Kralj Napulja | |
| Vladavina | 1399 - 6. august 1414 |
| Prethodnik | Ludovik II |
| Nasljednik | Ivana II |
| Supružnik | Konstancija Klermontska Marija od Lusignana Marija, grofica Leccea |
| Dinastija | Anjou-Durazzo |
| Otac | Karlo III, kralj Napulja |
| Majka | Margareta Dračka |
| Rođenje | 11. februar 1377. |
| Smrt | 6. august 1414. |
Ladislav (11. februar 1377 - 6. august 1414) je bio napuljski i titularni ugarsko-hrvatski kralj.
Porodica
[uredi | uredi izvor]Bio je sin napuljskog kralja Karla III i Margarete Dračke. Otac mu je bio patrilinearni praunuk kralja Karla II, a majka kćerka jedine sestre kraljice Ivane I i patrilinearna praunuka kralja Roberta.
| Karlo II 1254-1309 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Robert 1277-1343 | Ivan, vojvoda Drača 1294-1336 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Karlo, vojvoda Kalabrije 1298-1328 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ivana I 1328-1382 | Marija 1329-1366 | Karlo, vojvoda Drača 1323-1348 | Ludovik, grof Gravine 1324-1362 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Margareta 1347-1412 | Karlo III 1345-1386 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ladislav 1376-1414 | Ivana II 1373-1435 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vladavina u Napulju
[uredi | uredi izvor]Godine 1386, po očevoj smrti, postao je kralj Napulja i titularni kralj Hrvatske i Ugarske pod regentstvom svoje majke. Tokom 1390-ih Ludovik II, vojvoda Anžuja, i protupapa Ivan XXIII su se uporno suprostavljali njegovoj vlasti. Vojvoda Anžuja je bio rivalski kralj koji je 1389. godine uspio je zauzeti Napulj i istjerati Ladislava, koji ponovo vraća Napulj pod svoju vlast 1399. godine.
Period Ladislavove vladavine obilježen je i jačanjem kraljevske vlasti. Pošto je to umanjivalo vlast barona, došlo je do sukoba koji su okončani ubistvom nekoliko barona.
Protupapa Ivan XXIII je propovijedao krstaški rat protiv Ladislava. Prodavale su se indulgencije da bi se skupila finansijska sredstva za krstaški rat protiv Ladislava. Jan Hus je u Češkoj kritikovao prodaju indulgencija, i počeo se tome suprostavljati. To dovodi do husitskog pokreta u Češkoj.
Postao je vješt politički i vojni vođa, zaštitnik i kontrolor papstva tokom vlasti pape Inocenta VII. Pogodovao mu je nered koji je tada vladao Italijom. Bilo je to razdoblje Zapadne šizme koje Ladislav koristi, pa širi svoju vlast na račun papske države.
Borba za mađarski tron
[uredi | uredi izvor]
Od 1390. godine polaže pravo i na tron Mađarske, Hrvatske i Dalmacije. Marija Anžuvinska i njen muž, Žigmund Luksemburški, su isto tako polagali pravo na taj tron. Nakon što je broj njegovih pristaša naglo porastao poslije nesređenih prilika u Ugarskom kraljevstvu, Ladislav je ustao protiv Žigmunda da bi preuzeo zemlje koje su mu kao izabranom ugarskom kralju pripadale. On je uputio mornaricu pod maršalom Sicilije i vrhovnim kapetanom napuljske mornarice Alojzijem Aldemariscom kako bi prisilio dalmatinske gradove da priznaju njegovu vlast. Aldemarisco je uspio da, osim Dubrovnika, svi gradovi pristanu uz Ladislava, koji se na poziv svečanog zadarskog poslanstva iskrcao u Zadru, gdje ga je 5. augusta 1403. godine u katedrali Sv. Stošije u prisutnosti vojvode Hrvoja okrunio ostrogonski nadbiskup Ivan Kanižaj.
Već početkom novembra 1403. Ladislav je napustio Zadar, ali ne kako bi pošao u Ugarsku, nego da se vrati u Napulj. Za svoga namjesnika u Hrvatskoj i Dalmaciji postavio je vojvodu Hrvoja. Ali kad je Ladislav napustio Dalmaciju, rasplamsale su se borbe izmedu njegovih i pristaša kralja Žigmunda. Na Žigmundovu stranu su prešli čak i mnogi Ladislavovi privrženici, a među njima i Kanižaj, koji ga je okrunio. Žigmundova pobjeda kod Dobora (1408) je označila krah Ladislavove politike jer su na Žigmundovu stranu prešli Ladislavove pristalice, među kojima je bio i herceg Hrvoje. Tako je već 1408. cijela Hrvatska priznala Žigmundovu vlast, a početkom 1409. to su učinili i dalmatinski gradovi, osim Zadra. Uvidjevši da se neće moći održati u Hrvatskoj i Ugarskoj, do čijih mu interesa više ni nije bilo stalo, Ladislav je za 100.000 dukata prodao Veneciji 9. jula 1409. godine Zadar, Novigrad, Vranu, ostrvo Pag i sva svoja prava na čitavu Dalmaciju. Posljedice tog kupoprodajnog ugovora bile su porazne za Zadar i ostale primorske gradove.
De facto vladar Taranta
[uredi | uredi izvor]Zauzeo je Firencu 1414. godine, ali kuga je pokosila veliki dio njegove vojske, pa je bio primoran napustiti grad. Započeo je sa građenjem renesansnih građevina u Firenci. Bio je i suvereni princ Taranta od 1406. godine. Prvo je pokušao zauzeti grofoviju Lecce opsadom zamka, ali to mu nije uspjelo, pa je promijenio taktiku i započeo pregovore sa Marijom, groficom Leccea. Oženio se groficom, koja je istovremeno bila majka tarantskog kneza, pa je time de facto zavladao Tarantom.
Smrt
[uredi | uredi izvor]Umro je u Napulju 6. augusta 1414. Smatra se da je bio otrovan. Uprkos trima brakovima, nije imao djece. Naslijedila ga je sestra, Ivana II, koja je bila posljednji napuljski monarh iz dinastije Anjou.
| Prethodnik: Karlo III |
Kralj Napulja 1386–1389 |
Nasljednik: Ludovik II
|
| Prethodnik: Ludovik II |
Kralj Napulja 1399–1414 |
Nasljednik: Ivana II |