Krivično djelo

Krivično djelo jeste protivpravno djelo koje je zakonom propisano kao krivično djelo, čija su obilježja propisana zakonom i za koje je zakonom propisana krivičnopravna sankcija.

Način izvršenja krivičnog djela

Krivično djelo se može učiniti činjenjem ili nečinjenjem.

Pojam krivičnog djela

Krivično djelo je svjesna i voljna čovjekova radnja ili propuštanje radnje koja je društveno opasna, protupravna i u zakonu određena kao krivično djelo. Iz toga proizilazi da su osnovni elementi krivičnog djela postojanje neke djelatnosti koja dovodi do neke posljedice, zatim društvena opasnost koju izaziva to djelovanje zbog čega se za krivično djelo propisuje zakonska kazna, i postojanje volje da se neko djelo učini i to svjesno.

Krivično djelo može se posmatrati kao društvena pojava u klasnom društvu, shvaćena kao djelatnost opasna po društvo. Može se posmatrati sa stanovišta kaznene politike neke društvene zajednice, pa se prema tome pojam krivičnog djela određuje prema političkim razlozima zbog kojih se neka ljudska djelatnost definira kao opasna za to društvo. Krivično djelo može se posmatrati sa aspekta uzroka koji dovode do pojave krivičnog djela. Određivanjem pojma krivičnog djela na osnovu ovih shvatanja bavi se kriminologija.

Krivično-pravna odredba krivičnog djela zasniva se na odredbama pravnih elemenata koji su zajednički za sva krivična djela tzv. osnovnim elementima krivičnog djela.

Opća i posebna obilježja krivičnog djela

Pod općim obilježjima podrazumijevaju se elementi koji su zajednički za sva krivična djela. Među opća obilježja spada i postojanje radnje i posljedica koja je nastupila kao rezultat te radnje. Posebna obilježja krivičnog djela čine elementi koji se odnose na konkretnu radnju i konkretnu posljedicu.

Objekat i subjekt krivičnog djela

Svako je krivično djelo upravljeno protiv nekog društvenog interesa ili društvenog dobra, te se stoga pojavljuje kao objekat zaštite u krivičnom pravu. Od objekta zaštite bitno je razlikovati objekat krivičnog djela. Objekat krivičnog djela je predmet ili lice na kome se poduzima radnja izvršenja. Naprimjer, kod krađe zaštitni objekat je imovina, a objekat radnje je pokretna stvar koja se protivpravno oduzima.

Subjekat krivičnog djela je lice koje vrši krivično djelo.

Kazne

Koje su to ljudske djelatnosti društveno opasne i u kojoj mjeri odlučuje samo društvo preko svojih predstavničkih tijela. Društvena opasnost je pored toga što je element krivičnog djela također i osnov za propisivanje i izricanje kazni. Prilikom određenja krivičnog djela zakon istovremeno vrši ocjenu intenziteta društvene opasnosti djela i na osnovu tog intenziteta određuje najmanju i najveću njeru kazne koja se za to djelo može izreći.

Krivično odgovornim počiniocima krivičnih djela mogu se izreći sljedeće kazne:

• Kazna zatvora
• Novčana kazna

Svrha kažnjavanja je mnogostruka. Kaznom se utiče na počinioca krivičnog djela u cilju prevencije ponovnog učinjenja, zatim da se izrazi društvena osuda počinjenog krivičnog djela, da se tako utiče na ostale da ne postanu počinioci krivičnih djela i također, putem kazne se utiče na svijest građana o pogibeljnosti krivičnih djela i pravednosti kažnjavanja počinioca.

Također pogledajte

• Krivično pravo

Vanjski linkovi

• Vrhovni sud FBiH
• Krivični zakon Federacije Bosne i Hercegovine (pdf)