25. novembar

25. novembar / studeni (25. 11) jest 329. dan godine po gregorijanskom kalendaru (330. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 36 dana.

Događaji

• 571. p. n. e – Rimski kralj Servije Tulije proslavlja trijumf zbog pobjede nad Etrušćanima.
• 885 – Opsada Pariza: Vikinške snage plove rijekom Senom s flotom od 300 brodova.
• 1034 – Umro škotski kralj Malkolm II. Naslijedio ga je njegov unuk Dankan I, sin Krinana Dankelda i Betok.
• 1120 – Vilim Adelin, jedini zakoniti sin engleskog kralja Henrika I, udavio se nakon brodoloma Bijelog broda što je dovelo do osamnaestogodišnjeg građanskog rata u Engleskoj.
• 1177 – Jerusalemski kralj Balduin IV i antiohijski knez Rejnald pobijedili Salahudina u bici kod Montgisarda.
• 1343 – Cunami, uzrokovan zemljotresom u Tirenskom moru, uništava gradove Napulj i Amalfi.
• 1758 – Britanci okupirali Senegal.
• 1783 – Posljednji britanski vojnici napustili New York, nakon završetka Američkog rata za nezavisnost.
• 1884 – U Saint Louisu, u američkoj državi Missouri, John Meyenberg patentirao mlijeko u prahu.
• 1936 – Njemačka i Japan potpisali Antikominterna pakt kojim su se obavezale na borbu protiv širenja komunizma.
• 1941 – Poginulo 848 britanskih mornara kada je njemačka podmornica potopila britanski ratni brod "Baram" u Drugom svjetskom ratu.
• 1943 – Na prvom zasjedanju ZAVNOBiH-a u Mrkonjić Gradu udareni su moderni temelji države Bosne i Hercegovine.
• 1952 – U Londonu prvi put izvedena "Mišolovka" (The Mousetrap) Agathe Christie, pozorišni komad koji se i danas prikazuje u pozorištima širom svijeta.
• 1969 – Član grupe "Beatles" John Lennon vratio titulu Reda Britanske imperije koju mu je 1965. dodijelila kraljica Elizabeta II, u znak protesta zbog podrške Velike Britanije agresiji SAD u Vijetnamu i britanske politike u nigerijskoj provinciji Bijafra.
• 1970 – Japanski pisac Yukio Mishima počinio harakiri, javno ritualno samoubistvo u znak protesta protiv "vesternizacije" Japana.
• 1971 – Danska i Norveška su kao prve članice NATO uspostavile diplomatske odnose sa Sjevernim Vijetnamom.
• 1973 – U Grčkoj je zbačen vojni diktator pukovnik Georgios Papadopoulos i vlast je preuzela nova vojna hunta generala Phaidona Gizikisa.
• 1974 – U Velikoj Britaniji van zakona je stavljena teroristička Irska republikanska armija, četiri dana poslije podmetanja eksploziva u dva puba u Birminghamu i pogibije 21 osobe.
• 1975 – Južnoamerička država Surinam stekla nezavisnost od Holandije, a za predsjednika postavljen Johan Ferrier.
• 1992 – Parlament Čehoslovačke glasao za podjelu Čehoslovačke na posebne drzave Češku i Slovačku od 1. januara 1993.
• 1996 – Više od 100.000 ljudi protestovalo ulicama Beograda zbog sudskog poništavanja pobjede opozicione koalicije "Zajedno" na lokalnim izborima, optužujući predsjednika Srbije Slobodana Miloševića da je lažirao rezultate izbora.
• 2001 – Američka kompanija "Advanced Cell Technology" saopštila da je klonirala ljudski embrion. Prema izjavi naučnika, dostignuće će biti korišćeno u medicini, a ne za kloniranje ljudskog bića.
• 2001 – U pobuni zarobljenih talibanskih boraca u gradu Mazar-i-Sharif ubijeno je oko 600 ljudi.
• 2003 – Ujedinjene nacije zvanično su ukinule program "Nafta za hranu" u okviru koga je Irak sedam godina prodavao naftu pod kontrolom UN za nabavku hrane i lijekova.

Rođeni

16. vijek

• 1562 – Lope de Vega, španski dramski pisac i reformator španskog pozorišta

19. vijek

• 1828 – Franjo Rački, hrvatski historičar i političar
• 1844 – Carl Benz, njemački izumitelj
• 1887 – Nikolaj Vavilov, ruski i sovjetski agronom, botaničar i genetičar;

20. vijek

• 1915 – Augusto Pinochet, čileanski general i diktator
• 1924 – Ante Marković, hrvatski i jugoslavenski političar
• 1940 – Percy Sledge, američki R'n'B i soul pjevač
• 1942 – Rosa von Praunheim, njemački režiser
• 1960 – Mary Ostergren, američka biatlonka.
• 1961 – Akihiro Takizawa, japanski biatlonac.
• 1974 – Kristina Brounéus, švedska biatlonka.
• 1979
  • Sandrine Bailly, francuska biatlonka
  • Slavko Vinčić, slovenski nogometni sudija
• 1985 – Marcus Hellner, švedski skijaš-trkač

Umrli

12. vijek

• 1185 – Papa Lucije III

21. vijek

• 2005 – Đorđe Kisić, bosanskohercegovački muzičar
• 2010 – Vesna Parun, hrvatska pjesnikinja i prevoditeljica
• 2014 – Vladimir Gundarcev, sovjetski biatlonac, svjetski prvak i olimpijski prvak u biatlonu.
• 2016
  • Vano Mikojan, jedan od dizajnera [[borbeni avioni|borbenog ** Fidel Castro, vođa Kubanske revolucije i dugogodišnji predsjednik Kube
• 2016 – Ron Glass, američki glumac
• 2020 – Diego Maradona, argentinski nogometaš

Praznici

• Dan državnosti Bosne i Hercegovine
• Međunarodni dan borbe protiv nasilja nad ženama

Vanjski linkovi

• Na današnji dan (25. novembar), BBC.co.uk (en)
• Na današnji dan (25. novembar), nytimes.com (en)