Unaniezh ar Republikoù Sokialour Soviedel
Un danvez pennad eo ar pennad-mañ ha labour zo d'ober c'hoazh a-raok e beurechuiñ.
Gallout a rit skoazellañ Wikipedia dre glokaat anezhañ.
| Deiziad krouiñ | 30 Kzu 1922  |
|---|---|
| Anv e yezh-vamm an den | Союз Советских Социалистических Республик |
| Anv ofisiel | Союз Советских Социалистических Республик |
| Anv er yezh a orin | Союз Советских Социалистических Республик |
| Anv berr | СССР |
| Relijion | secular state |
| Perzhiad e | War of Attrition, Talbenn ar Reter, Brezel ar Meurvor Habask, Intermediate-Range Nuclear Forces Treaty |
| Anvet diwar | soviet, sokialouriezh, Republik |
| Diazezer | RSKS Rusia, Republik Soviedel Ukraina, RSS Bielorusia, RSKS Treuzkaokazek |
| Yezh ofisiel | rusianeg |
| Kan broadel | State Anthem of the Soviet Union |
| Ger-stur | Workers of the world, unite! |
| Kevandir | Europa, Azia |
| Stad | Unaniezh ar Republikoù Sokialour ha Soviedel |
| Kêr-benn | Moskov |
| Daveennoù douaroniel | 65°0′0″N 90°0′0″E |
| Renad politikel | republik soviedel, parliamentary republic, single-party system, Stad kevreadel, communist dictatorship |
| Office held by head of state | President of the Soviet Union |
| Penn ar Stad | Mikhail Gorbatchev |
| Post dalc'het gant penn ar gouarnamant | Chairman of the Council of Ministers of the USSR |
| Penn an aotrouniezh | Ivan Silayev |
| Korf lezenniñ | Supreme Soviet of the Soviet Union |
| Devezh-gouel | October Revolution Day |
| Ideologiezh politikel | Komunouriezh, Socialism in One Country, state capitalism, Marksouriezh-leninouriezh |
| Moneiz | Soviet ruble |
| Foundational text | Treaty on the Creation of the Union of Soviet Socialist Republics, 1924 Soviet Constitution, Declaration of the Creation of the Union of Soviet Socialist Republics |
| Diazezet war | Impalaeriezh Rusia |
| Raklec'hiet gant | RSKS Rusia, Republik Soviedel Ukraina, RSS Bielorusia, RSKS Treuzkaokazek, Eil Republik Polonia |
| Heuliet gant | Post-Soviet states, Kenglad ar Stadoù Dizalc'h |
| Erlec'hiañ a ra | Russian Socialist Federative Soviet Republic, Interwar Latvia |
| Yezh implijet | rusianeg |
| Studiet gant | Soviet studies |
| Deiziad divodañ | 26 Kzu 1991 |
| Domani internet | .su |
| Testenn ar pennreolennoù | Constitution of the Soviet Union, Biełavieža Accords, Declaration of the USSR Council of the Republics regarding the establishment of the Commonwealth of Independent States |
| Banniel (deskrivadur) | Banniel Unaniezh ar Republikoù Sokialour Soviedel |
| Ardamezioù | emblem of the Soviet Union |
| Douaroniezh an danvez | geography of the Soviet Union |
| Istor | history of the Soviet Union |
| Relijion ofisiel | state atheism, dizoueegezh, secular state |
| Ekonomiezh an danvez | economy of the Soviet Union |
| Poblañsouriezh an danvez | demographics of the Soviet Union |
| Trunk prefix | 8 |
| Tikedenn Stack Exchange | https://history.stackexchange.com/tags/soviet-union |
Unaniezh ar Republikoù Sokialour Soviedel (ruseg : Союз Советских Социалистических Республик Soyouz Sovetskic'h Sotsialistitcheskic'h Respublik), ent-berr an Unaniezh Soviedel, anavezet ivez gant an teskanv URSS (СССР SSSR e ruseg), krouet e 1922, a oa ur riez hag a zo aet da get e 1991. En em astenn a rae eus ar Mor Baltel d'ar Mor Du ha betek ar Meurvor Habask. Lodenn Norzh Eurazia e oa he ziriad, hini Impalaeriezh Rusia, war-bouez Polonia ha Finland, da lavaret eo tost da 15 % eus douaroù ar bed. Riez vrasañ ar bed e oa dre he gorread, hag a-bell.
En amzer ma oa staliet an URSS e oa bet enteuziet pe zispartiet diouti un nebeud riezoù ha tiriadoù. Koulskoude, ma oa 15 republik enni en diwezh, e oa Republik Sokialour Kevreadour Soviedel Rusia an hini vrasañ, divent he gorread hag he foblañs. E-keñver an darempredoù diplomatel ez eo Stad Rusia warlerc'hiadez an URSS.
Istor
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]-
Ur brezegenn gant Lenin. -
Lenin, Sverdlov hag Avanesov e 1918. -
An naonegezh a lazhas tremen ur milion a dud e 1921-1922.
Disoc'h pennañ an Dispac'h rusian, c'hoarvezet e 1917 pa voe skarzhet an Tsar Nikolaz II diwar e dron, e oa krouidigezh an URSS.
Goude trec'h an Dispac'h ec'h embannas Lenin, penn ar strollad bolchevik, e vefe renet ar vro gant pennaennoù ar gomunouriezh ha bev e chomas ar bennaenn-se betek an diwezh.
Un aozadur politikel hepken a voe aotreet adalek 1923, Strollad Komunour an Unaniezh Soviedel (SKUS) ha daou urzhaz a rene ar riez : hini ar SKUS ha hini ar pennoù politikel dilennet, met lec'hiet dindan kazel-gê ar Strollad.
-
Soudarded alaman o vont d'en em rentañ d'ar Soviediz e miz Kerzu 1941 e-pad Emgann Moskov. -
Soudarded soviedat e-kerzh Emgann Stalingrad d'an 2 a viz C'hwevrer 1943 pa voent trec'h war ar Wehrmacht. -
Leningradiz e-kerzh ar Seziz. -
Mindraouilhourion soviedat e-doug Emgann Koursk. -
Banniel an Trec'h skourret ouzh ar Reichstag gant soudarded soviedat d'an 2 a viz Mae 1945.
Goude an Eil Brezel-bed
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]-
An egorlestr Vostok.
Diskar an Unaniezh Soviedel
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Er bloavezhioù 1980 e oa krog an Unaniezh Soviedel da vont war e gement all. Klask a reas sekretour meur diwezhañ an URSS, Mic'hail Gorbatchev, da derriñ an diskar-mañ dre bolitikerezh ar Perestroika (Перестройка, « Adsavadur », « Adframmadur ») hag ar Glasnost (Гласность, « Foranded » ar breudoù) adalek 1985. A-benn ar fin e voe diflosket an impalaerezh soviedel e 1991, ha roet he flas da Kenglad ar Stadoù Dizalc'h.
War div dachenn e c'haller kavout abegoù freuzadur an URSS :
- tachenn an armerzh, a yae gwashoc'h-gwashañ pa greske an dispignoù milourel dindan kevezerezh Stadoù-Unanet Amerika ;
- tachenn ar politikerezh, pa boueze an nerzhioù demokratel ha pa c'houlenne ar republikoù trobarzhel muioc'h-muiañ a emrenerezh.
Dre ma oa kreizennour ha burevourel, ne oa ket gouest ar renad da herzel ouzh kement a rendaeloù e pep lec'h.
Ar Republikoù soviedel
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
|
|
Pennadoù kar
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]| Republikoù an Unaniezh Soviedel | |
|
RSS Armenia • RSS Azerbaidjan • RSS Bielorusia • RSS Estonia • RSS Jorjia • RSS Kazac'hia • RSS Kirgizia • RSS Latvia • RSS Lituania • RSS Moldavia • RSS Ouzbekistan • RSKS Rusia • RSS Tadjikistan • RSS Turkmenistan • RSS Ukraina
Republikoù berrbad : RSS Finnek-Kareliek (1940-1956) | RSKS Treuzkaokazek (1922-1936) |