1añ C'hwevrer

← C'hwevrer → 1añ 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29

Darvoudoù

• 1702 : Emgann Cremona etre al luioù gall hag aostrian.
• 1793 : Frañs a ziskleir ar brezel d’ar Rouantelezh Unanet ha d’an Izelvroioù.
• 1908 : muntret eo ar roue Carlos Iañ Portugal hag e vab, e Lisbon, gant republikaned.
• 1918 : degemeret eo an Deiziadur gregorian gant Rusia.
• 1920 : krouet eo ar South African Air Force.
• 1943 : Vidkun Quisling zo anvet da Gentañ ministr Norvegia gant an alouberien alaman.
• 1953 : en Izelvroioù eo beuzet an douaroù gant ar mor e proviñsoù Zeeland, Zuid-Holland ha Noord-Brabant, ha lazhet ez eus 1 836 den.
• 1958 : unanet eo Ejipt ha Siria da vont d’ober ar Republik Arab Unanet, a bado betek 1961.
• 1976 : krouidigezh ar C'huzul etrebroadel evit kendalc'h ar yezh vrezhonek e Brusel, gant izili en ugent bro dre ar bed.
• 1999 : dilezet eo al Lizherenneg Morse.
• 2003 : distrujet eo an egorvulzun amerikan Columbia pa oa o tistreiñ war an Douar ; aet eo da Anaon ar 7 den a oa e bourzh.
• 2003 : lakaet eo e pleustr Feur-emglev Nisa.
• 2021: taol-stad gant an arme e Birmania

Ganedigezhioù

Jili Servat en Oriant

• 1801 : Émile Littré, geriadurour ha prederour gallek.
• 1804 : Handrij Zejler, skrivagner sorabek.
• 1824 : Guillaume Le Jean, ergerzher breizhat.
• 1879 : Hyacinthe Kerniliz, kouer ha barzh breizhat.
• 1894 : John Ford, filmaozer amerikan.
• 1901 : Clark Gable, aktour amerikan.
• 1902 : Langston Hughes, barzh, danevellour ha dramaour amerikan.
• 1915 : Sir Stanley Matthews, melldroader etrebroadel saoz
• 1920 : Pierre Jonquères d'Oriola, marc'heg gall, kampion olimpek e 1952.
• 1931 : Boris Yeltsin, den-stad ha kentañ prezidant Kevread Rusia.
• 1937 : Maryan Wisniewski, melldroader etrebroadel gall.
• 1939 : Claude François, kaner ha produer gall.
• 1945 : Jili Servat, kaner-sonaozer breizhat.
• 1962 : Manuel Amoros, melldroader etrebroadel gall, kampion Europa e 1984.

Marvioù

Mary Shelley

• 1328 : Charlez IV (Bro-C'hall), roue Bro-C'hall adalek 1322 betek e varv.
• 1851 : Mary Shelley, skrivagnerez saoznek, krouerez an danevell Frankenstein; or, The Modern Prometheus.
• 1870 : Florent Prévost, naturour ha skeudennaouer gall.
• 1871 : Guillaume Le Jean, ergerzher breizhat.
• 1885 : Henri Dupuy de Lôme, ijinour listri-brezel ha politikour gall.
• 1896 : Fermo Zannoni, mestrc'hoarier echedoù italian.
• 1908 : Carlos Iañ Portugal, roue Portugal adalek 1889 betek e varv.
• 1920 : Adolf Albin, mestrc'hoarier echedoù roumanat.
• 1944 : Piet Mondrian, livour izelvroat.
• 1966 : Buster Keaton, aktour, filmaozer ha produer stadunanat.
• 1976 : Werner Heisenberg, fizikour alaman, tapet gantañ Priz Nobel ar Fizik e 1932.
• 1994 : Guy Lefranc, filmaozer ha saver senario gall.
• 2017 : Étienne Tshisekedi, politiker eus Kongo.
• 2021 : Jañdo Robin, skolaer brezhonek.

Lidoù

• Gouelioù ar Gelted kozh :

Gant ar Gelted e veze lidet Imbolc (Emwalc'h) d'ar 1añ a viz C'hwevrer en enor d'an doueez Brigid, hag a oa arouez ar frouezhusted e dibenn ar goañv. Deiz kentañ an Nevez-amzer e oa.

• Deiziadur henroman : Calendis Februariis / Helernalia / Juno Sospita = Deiz kentañ miz C'hwevrer; Goustlet da Helernius; Deiz ha bloaz dedi templ Juno Sospita.

• Katoligiezh:
  • Sent an deiz :
    • santez Berc'hed, patronez Iwerzhon († war-dro 524);
    • sant Yann Kastellun, lesanvet ar Gael, bet abad e Gwengamp hag eskob e Sant-Maloù († 1163);
    • sant Aoperzh, manac'h e Landevenneg (VII^vet kantved);
    • sant Tujan, abad Daoulaz (VI^vet kantved).