Тралейбус

Тралейбус
Тралейбус АКСМ-321
Прывад	электрарухавік
Перыяд	з 1912 году
Скорасць	20-60 км/г
Вобласць ужывання	Грамадскі транспарт, гарадскі, прыгарадны
Інфраструктура	аўтамабільная дарога, кантактная сетка

Першы тралейбус «Electromote», Берлін, 1882 год

Грузавы тралейбус вагоннага тыпу КТГ-1 у Львове

Трале́йбус (англ.: trolleybus, ад trolley — кантактны провад, ролікавы токаздымальнік і bus— скарачэнне ад лац.: Omnibus — «[карэта] для ўсіх») — бязрэйкавы транспартны сродак (звычайна пасажырскі) з электрычным прыводам, які атрымлівае электрычны ток ад вонкавай крыніцы. Калі тралейбус назапашвае электраэнергію, ён завецца кантактным электробусам.

Тралейбус атрымлівае электрычны ток ад двухдротнай кантактнай сеткі (падвесныя (тралейныя) дроты) праз штангі таказдыму. Сілкуюцца пастаянным токам напружаннем 500—600, часам 750 В.

Тралейбус выкарыстоўваецца пераважна ў гарадах. Акрамя пасажырскіх існуюць грузавыя тралейбусы (тралейвозы).

Гісторыя

Першыя працы па стварэнню і выкарыстанню тралейбусаў пачаліся ў Германіі у канцы 80-х гадоў XIX стагоддзяі першы тралейбус створаны ў 1882 годзе. Найбольш цяжкай задачай было забеспячэння надзейнага кантакту токаздымнікаў з кантактнай сеткай, якая была вырашана з паляпшэннем пакрыцця дарог. У СССР першыя тралейбусы створаны ў 1933 годзе, а першая тралейбусная лінія запушчана ў Маскве ў 1934 годзе.

Тралейбус у Беларусі

Першы тралейбус быў пушчаны ў Мінску ў 1952 годзе (65 маршрутаў на 2024 год), у Гомелі — у 1962, у Віцебску — 01.09.1978, у Брэсце — 1981 годзе. Акрамя ўсіх абласных цэнтраў тралейбус ёсць у Бабруйску.

Літаратура

• Багдановіч С. В. Трале́йбус // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 502. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Трале́йбус // Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы / уклад.: І. Л. Капылоў [і інш.] ; пад рэд. І. Л. Капылова. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2016. — С. 824. — 968 с. — 1 000 экз. — ISBN 978-985-11-0937-7.
• Трале́й; Трале́йбус; Тралейво́з // Тлумачальны слоўнік беларускай мовы: У 5-ці т / АН БССР, Інстытут мовазнаўства імя Я. Коласа. — Мн.: Беларус. Сав. Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 1983. — Т. 5 кн. 1: С — Улагодзіць / [рэдактар М. Р. Суднік]. — С. 824. — 663 с.
• Тролле́йбус / Сабинин А. А. // Т. 26. Тихоходки — Ульяново. — М. : Советская энциклопедия, 1977. — С. 240. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
• Тролле́воз // Т. 26. Тихоходки — Ульяново. — М. : Советская энциклопедия, 1977. — С. 240. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
• Тролле́йбус; Троллейвоз; Троллей // Большая политехническая энциклопедия (руск.) / Авт.-сост. В. Д. Рязанцев. — М.: Мир и образование, 2011. — С. 557—558. — 704 с. — 2 000 экз. — ISBN 978-5-94666-621-3.