Вәзир
Уҡыу көйләүҙәре
Вәзир |
Вәзир - (рус. Визи́рь, ғәр. وزير, wazīr) — министр вазифаһы йәки мосолман Шәреғендәге илдәрҙә юғары дәрәжә биләгән чиновник [1]. Сәсәниҙәрҙән ҡалған ғәҙәт буйынса, Ғәббәсиҙәр хәлифәлегендә писарҙарҙы, кәтибтәрҙе (секретарҙарҙы) вәзир тип атайҙар[2].Урыҫ телендә бер нисә вариант яҙылыш осрай: вазир, везер, везир, визир; күплектә - вюзера́[3]
Хәҙерге заманда ҡулланылыш
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Вәзир — хөкүмәт министры өсөн ҡулланылған стандарт ғәрәп һүҙе. Премьер-министрҙарҙы ғәҙәттә Рәис- әл-Вүзәр (һүҙмә-һүҙ: министрҙар президенты) йәки әл-Вәзир әл-Әүүәл (барыһынан алдағы министр - премьер-министр) тип атайҙар.
Шахматта
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]«Вәзир» һүҙенән урыҫ телендәге шахмат фигураһы атамаһы яһалған:ферзь[4]. Мәгәр Аҡһаҡ Тимер шахматында уны "вәзир" тип атауҙы дауам итәләр.
Шулай уҡ ҡарағыҙ
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Ушаков Д. Н. Визирь // Толковый словарь русского языка.
- ↑ R. A. Nicholson, A Literary History of the Arabs, p. 257
- ↑ Визирь
- ↑ Крылов Г. А. Визирь // Этимологический словарь русского языка. — СПб: Виктория плюс, 2004.
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Wazīr / Zaman, Muhammad Qasim, Bianquis;, Th., Eddé, Anne-Marie, Carmona, A., Lambton, Ann K.S and Halil İnalcik // Encyclopaedia of Islam. 2 ed. — Leiden : E. J. Brill, 2002. — Т. 11. — P. 185-195. (түләүле)
- Bosworth C. Edmund. The early Ghaznavids // The Cambridge History of Iran, Volume 4: From the Arab Invasion to the Saljuqs. — Cambridge: Cambridge University Press, 1975. — P. 162–198. — ISBN 0-521-20093-8.