Cladotheria
Naviqasiyaya keç
Axtarışa keç
| Cladotheria | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||
| Elmi təsnifat | ||||||
|
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Sinifüstü: Klad: Klad: Sinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Cladotheria |
||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
|
||||||
| ||||||
Cladotheria (yun. κλάδος (kládos) 'budaq' və θήρ (thḗr) 'vəhşi heyvan') — məməlilərin (Mammalia) bir kladıdır. Bu klad, müasir terian məməliləri (kisəlilər və plasentalılar) və "driolestoidlər", amfiteriidlər və peramuridlər kimi bir neçə nəsli kəsilmiş qrupları ehtiva edir.[1]
Xüsusiyyətləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Cladotheria, aşağıdakı xüsusiyyətlərlə xarakterizə olunur:
- Diş quruluşu: Cladotheria'nın ən vacib xüsusiyyətlərindən biri, tribosfenik dişlərə sahib olmasıdır. Tribosfenik dişlər, üç əsas hissədən ibarətdir: protokon, parakon və metakon. Bu diş quruluşu, qidanı daha səmərəli şəkildə çeynəməyə və həzm etməyə imkan verir.[2]
- Çənə oynağı: Cladotheria, dentari-skvamozal çənə oynağına malikdir. Bu oynaq, daha güclü bir çeynəmə qüvvəsi təmin edir.
- Orta qulaq sümükləri: Cladotheria, üç orta qulaq sümüyünə malikdir: çəkic, zindan və üzəngi. Bu sümüklər, səs dalğalarının daha səmərəli şəkildə daxili qulağa ötürülməsini təmin edir.
- Süd vəziləri: Cladotheria, balalarını südlə bəsləyən süd vəzilərinə malikdir.
- Tük: Cladotheria, bədənlərini isti saxlamağa və qorumağa kömək edən tüklərə malikdir.
Təsnifatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Cladotheria kladı, aşağıdakı qrupları əhatə edir:
- Dryolestoidea (Driolestoidlər): Nəsli kəsilmiş bir qrup məməli. Tribosfenik dişlərə sahib olmaları ilə xarakterizə olunurlar.
- Amphitheriida (Amfiteriidlər): Nəsli kəsilmiş bir qrup məməli. Tribosfenik dişlərə sahib olmaları və kisəlilərə bənzər bəzi xüsusiyyətlərə malik olmaları ilə xarakterizə olunurlar.
- Zatheria: Müasir terian məməliləri (kisəlilər və plasentalılar) və onların ən yaxın nəsli kəsilmiş qohumlarını əhatə edən bir klad.
Təkamülü
[redaktə | mənbəni redaktə et]Cladotheria, təxminən 160 milyon il əvvəl, Yura dövründə ortaya çıxmışdır. Bu qrup, sürətlə şaxələnərək müxtəlif formalar yaratmışdır. Kretase dövrünün sonunda, dinozavrların məhvi ilə birlikdə, Cladotheria məməliləri daha da müxtəlifləşmiş və Yer üzündə dominant onurğalı qrupu halına gəlmişdir.[2]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Kielan-Jaworowska, Zofia; Cifelli, Richard L.; Luo, Zhe-Xi. Mammals from the Age of Dinosaurs: Origins, Evolution, and Structure. New York: Columbia University Press. 2004. ISBN 978-0-231-11918-4.
- ↑ 1 2 Luo, Z.-X.; Kielan-Jaworowska, Z.; Cifelli, R.L. "In quest for a phylogeny of Mesozoic mammals". Acta Palaeontologica Polonica. 52 (1). 2007: 1–78.