1 dekabr
Naviqasiyaya keç
Axtarışa keç
 | Bu məqalənin mətnini Azərbaycan dilinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. |
| Dekabr | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2024-cü il | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 dekabr — Qriqorian təqvimində ilin 335-ci günü. (uzun ildə 336-cı) Bu tarixdə ilin sonuna 30 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 18 noyabr tarixinə uyğun gəlir.[1]
Əhəmiyyətli hadisələr
[redaktə | mənbəni redaktə et]1600-cü ildən əvvəl
[redaktə | mənbəni redaktə et]1601–1900
[redaktə | mənbəni redaktə et]- 1640 – İberiya İttifaqının sonu: Portuqaliya Kralı olaraq IV João taxta çıxır, Portuqaliya və İspaniya taclarının 59 illik şəxsi birliyinə və Filipp sülaləsinin hakimiyyətinə son qoyulur.
- 1662 – Günlük yazarı Con Evelin, II Çarlz və Kraliça Ketrinin izlədiyi bir hadisədə Londondakı St. Ceyms Parkındakı dondurulmuş göldə buz üzərində sürüşməyi qeydə alır.
- 1768 – Keçmiş qul gəmisi Fredensborg Norveçin Tromøya sahillərində batır.
- 1821 – Xose Nunyos de Kaseres Dominikan Respublikasının İspaniyadan müstəqilliyini elan edir və yeni ərazini İspan Haiti Respublikası adlandırır.
- 1822 – I Pedro Braziliya imperatoru olaraq tacqoyma mərasimini keçirir.
- 1824 – ABŞ prezident seçkisi: Heç bir namizəd seçici kollegiyasının səslərinin əksəriyyətini almadığından, ABŞ Konstitusiyasının On İkinci Dəyişiklik qanununa əsasən, qalibi seçmək vəzifəsi Nümayəndələr Palatasına həvalə edilir.
- 1828 – Argentina generalı Xuan Lavalle qubernator Manuel Dorregoya qarşı çevriliş edir və Dekabrist İnqilabını başlatır.
- 1834 – Qul ticarətinə dair Qul Ticarətinin Ləğvi Aktına uyğun olaraq Keip Koloniyasında köləlik ləğv edilir.
- 1862 – ABŞ Prezidenti Abraham Linkoln Dövlətə Ünvan nitqində on həftə əvvəl verdiyi Azadlıq Bəyannaməsinə uyğun olaraq köləliyin ləğvinin vacibliyini bir daha vurğulayır.
- 1865 – ABŞ cənubunda ilk tarixi qaradərili universitet olan Şou Universiteti Şimali Karolina ştatının Raleigh şəhərində təsis edilir.
- 1878 – Prezident Rutherford B. Heys Ağ Evdə ilk telefonu quraşdırır.
- 1900 – Nikaraqua ABŞ-a 5 milyon dollara kanal hüquqlarını satır. Lakin kanal sazişi 1901-ci ilin martında uğursuzluğa uğrayır və Böyük Britaniya dəyişdirilmiş müqaviləni rədd edir.
1901–cari
[redaktə | mənbəni redaktə et]- 1918 — İslandiya suveren dövlət olur, lakin Danimarka krallığının bir hissəsi olaraq qalır.[3]
- 1963 — Qana milli futbol komandası Afrika Millətlər Kubokunu qazanıb.[4]
- 2019 — Çinin Uhan şəhərində ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb.[5]
Azərbaycana aid hadisələr
[redaktə | mənbəni redaktə et]- 1920 — Azərbaycan rəhbəri Nəriman Nərimanov Qarabağın Ermənistanın tərkibinə verilməsini elan edir.[6]
- 1994 — Azərbaycan və Anqola arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.[7]
- 2020 — Laçın rayonu Azərbaycana rəsmi olaraq geri qaytarılmışdır.[8]
Doğumlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]1600-cü ildən əvvəl
[redaktə | mənbəni redaktə et]- 624 — Həsən ibn Əli, Raşidi Xilafətin 5-ci və son xəlifəsi
- 1521 — Takeda Şingen, Takeda klanının başçısı
1601–1900
[redaktə | mənbəni redaktə et]- 1761 — Mariya Tüsso, Fransa rəssamı
- 1792 — Nikolay Lobaçevski, Rusiya riyaziyyatçısı
- 1826 — Sereno Vatson, ABŞ botaniki
- 1885 — Dimitri Şevardnadze, Gürcüstan boyakarı
- 1891 — Slavko Kolar, Xorvatiya yazıçısı
- 1896 — Georgi Jukov, Sovet generalı
1901–cari
[redaktə | mənbəni redaktə et]
- 1902 — Rudolf Loo, Estoniya güləşçisi
- 1945 — Gennadi Xazanov, Rusiya komediyaçısı və aktyoru
- 1947 — Yinpaçi Nezu, Yaponiya aktyoru
- 1949 — Pablo Eskobar, Kolumbiya narkobaronu və narkoterrorçu
- 1978 — Cen Psaki, ABŞ dövlət xadimi
- 1985 — Könül Nurullayeva, Azərbaycan deputatı
- 1986
- Elbrus Bayramov, Azərbaycan mayoru, Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı
- Elnur Rüstəmov, Azərbaycan əsgəri
- 2000 — Tofiq Ağaquliyev, Azərbaycan əsgəri
Ölümlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]1600-cü ildən əvvəl
[redaktə | mənbəni redaktə et]- 1335 — Əbu Səid Bahadur xan, Elxani hökmdarı
- 1483 — Savoyyalı Şarlotta, Fransa kraliçası
1601–1900
[redaktə | mənbəni redaktə et]- 1859 — Con Ostin, İngiltərə hüquqşünası
1901–cari
[redaktə | mənbəni redaktə et].jpg)
- 1934 — Sergey Kirov, Sovet dövlət xadimi
- 1947
- Alister Krouli, İngiltərə okkultisti
- Qodfri Hardi, İngiltərə riyaziyyatçısı
- 1952 — Rajden Qvetadze, Gürcüstan yazıçısı
- 1962 — Anri Vallon, Fransa filosofu
- 1973 — David Ben-Qurion, İsrail baş naziri
- 1982 — Hüseyn Sadağiani, İran futbolçusu və baş məşqçisi
- 1991 — Corc Stiqler, ABŞ iqtisadçısı
- 2004 — Məmməd Araz, Azərbaycan şairi
- 2010 — Kujuqet Şoyqu, Sovet dövlət xadimi
- 2011 — Krista Volf, Almaniya yazıçısı
Bayramlar və xüsusi günlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Birləşmiş Millətlər Təşkilatı — Ümümdünya QİÇS Günü
Mərkəzi Afrika Respublikası — Respublika Günü
Panama — Müəllim Günü
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ XX və XXI əsrlərdə Qriqorian təqvimi Yuli təqvimindən 13 gün irəlidədir.
- ↑ Jesse D. Hurlbut (1990). Ceremonial Entries in Burgundy: Philip the Good and Charles the Bold (1419–1477). Indiana University. s. 315.
- ↑ "On this day in history - December 1". www.timeanddate.com. www.timeanddate.com. 29 May 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 may 2022.
- ↑ "AFCON winners: who has won the most Africa Cup of Nations tournaments". www.nationalworld.com. www.nationalworld.com. 2022-02-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 yanvar 2022.
- ↑ "UPDATED: Timeline of the Coronavirus". www.thinkglobalhealth.org. www.thinkglobalhealth.org. 2022-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 yanvar 2022.
- ↑ de Vaal, Tomas. Qarabağ: Ermənistan və Azərbaycan sülh və savaş yollarında. İlay MMC. 2008. 327. ISBN 978-9952-25-086-2. (#accessdate_missing_url)
- ↑ "Azərbaycan Respublikası və Anqola Respublikası Arasında ikitərəfli münasibətlər". 2022-07-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 yanvar 2022.
- ↑ "İkinci Qarabağ müharibəsi - əsas hadisələrin xronologiyası". www.bbc.com. 2022-08-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 yanvar 2022.
