Əl işi

Bəzən daha dəqiq bir şəkildə sənətkarlıq olaraq ifadə edilən əl işi, faydalı və dekorativ əşyaların tamamilə əl ilə və ya yalnız qayçı, oyma alətləri kimi sadə, avtomatlaşdırılmamış əlaqəli alətlərdən istifadə edilməklə hazırlanan işlərdir. Sənətkarlığın ənənəvi əsas sektorudur və toxuculuq, qəliblənə bilən və sərt materiallar, kağız, bitki lifləri, gil və s. ilə işləmək də daxil olmaqla, öz əlləri və bacarığı ilə əşyaların düzəldilməsi ilə əlaqəli geniş yaradıcılıq və dizayn fəaliyyətlərinə aiddir. Ən qədim əl sənətlərindən biri Dokradır. Bu, Hindistanda 4000 ildən çoxdur hələ də istifadə olunan bir növ metal tökümdür. İranın Sistan və Bəlucistan ostanında qadınlar hələ də kəndin yaxınlığındakı bir arxeoloji sahə olan Kalpurganın 5000 illik saxsı ənənəsinə bənzər nöqtəli bəzəkli qırmızı əşyalar əl istehsalı saxsı məmulatlar hazırlayırlar.
Əl sənayesi, maşınları istifadə etmədən yerləşdikləri məkanda insanların ehtiyaclarını ödəmək üçün əl ilə əşyalar istehsal edən sahədir. Bir çox sənətkar təbii, hətta tamamilə yerli materiallardan istifadə edir, digərləri isə müasir, qeyri-ənənəvi materiallara və hətta yüksək səviyyəli sənaye materiallarına üstünlük verə bilər. Əl işi olan bir əşyanın fərdi sənətkarlığı birinci dərəcəli meyardır yəni kütləvi istehsal və ya maşınlar tərəfindən hazırlananlar əl işləri deyil.
Tələbələrin ümumiyyətlə və bəzən müəyyən bir sənətkarlıq və ya ticarət sahəsindəki bacarıqlarını və yaradıcı maraqlarını inkişaf etdirmək olaraq görülən əl işləri, həm qeyri-rəsmi, həm də formal olaraq təhsil sistemlərinə inteqrasiya olunur. Əksər hallarda sənətkarlıq bacarıqların inkişafı və səbrin tətbiq olunmasını tələb edir, lakin praktik olaraq hər kəs tərəfindən öyrənilə bilər. Xalq sənəti kimi, əl işləri də tez-tez mədəni və / və ya dini əhəmiyyət daşıyır və sənətkarlıqda olduğu kimi getdikcə daha çox siyasi bir mesaj verə bilər.

Qərbdə İncəsənət və sənətkarlıq hərəkatı

İncəsənət və sənətkarlıq hərəkatı, 19-cu əsrin sonlarında Avropa, Şimali Amerika və Avstraliyada dizayn islahatı və ictimai hərəkat kimi meydana gəldi və bu gün də davam edir. Tərəfdarları, cəmiyyətdə insanların əl işlərinin yaradıcılıq prosesi ilə həyata keçməsini təklif edən Villiam Morris və John Ruskin kimi hərəkat qurucularının idealları ilə motivasiya olunur. Yeniyetmələr usta sənətkara öyrədilir və aşağı əmək haqqı müqabilində bir neçə il ərzində bacarıqlarını artırırdılar. Təlimləri başa çatdıqda, özləri üçün ticarət qurmaq üçün yaxşı təchiz olunmuşdular. Sənaye İnqilabı və istehsal proseslərinin getdikcə artan mexanizasiyası peşəkar sənətkarların oynadığı rolların bir çoxunu tədricən azaldıb ya da ortadan qaldırdı.

Müasir təhsildə

Sadə "sənət və sənətkarlıq" layihələri dünyadakı həm əsas, həm də alternativ təhsil sistemlərində ortaq bir ibtidai və orta məktəb fəaliyyətidir. Bəzi Skandinaviya ölkələrində bu sahə daha inkişaf etmiş əl işləri rəsmi, məcburi məktəb tədris proqramının bir hissəsini təşkil edir və İsveç dilində toplu olaraq slöjd, fin dilində käsityö və ya veto olaraq adlandırılır. Tələbələr, əsasən metal, tekstil və ağacla Amerika peşə-texniki məktəblərindəki kimi peşə təhsili məqsədləri üçün deyil, gündəlik problem həll etmə qabiliyyəti, alət istifadə, uşaq və gənclərin praktik bacarıqlarını inkişaf etdirmək məqsədi ilə necə işləməyi öyrənirlər. Bu fəaliyyət iqtisadi, mədəni və ekoloji məqsədlər üçün bizi əhatə edən materialların anlaşılmasında mühüm rol oynayır.