Mönchengladbach

Mönchengladbach
Alministración
País	Alemaña
Estáu federáu	Renania del Norte-Westfalia
Government region of North Rhine-Westphalia (en)	Rexón de Düsseldorf
Tipu d'entidá	gran ciudá
Cabezaleru/a del gobiernu	Felix Heinrichs (en)
Nome oficial	Mönchengladbach (de)
Nome llocal	Mönchengladbach (de)
Códigu postal	41061–41239
Xeografía
Coordenaes	51°12′N 6°26′E / 51.2°N 6.43°E
	Mönchengladbach Mönchengladbach (Alemaña)
Superficie	170.47 km²
Altitú	70 m
Llenda con	Viersen (es) , Rhein-Kreis Neuss (es) , Heinsberg (es) , Erkelenz, Schwalmtal y Korschenbroich
Demografía
Población	268 943 hab. (31 avientu 2023); - 127 911 homes (30 setiembre 2021); - 131 754 muyeres (30 setiembre 2021)
Porcentaxe	100% de Rexón de Düsseldorf
Densidá	1577,66 hab/km²
Más información
Prefixu telefónicu	02161 y 02166
Estaya horaria	UTC+01:00 (horariu estándar); UTC+02:00 (horariu de branu)
Llocalidaes hermaniaes	Bradford, Roubaix, Verviers (es) , North Tyneside (es) , Thurrock (es) , Roermond y Pavlodar
	moenchengladbach.de

Mönchengladbach [mœnçn̩ˈɡlatbax] (?·i), hasta 1950 conocida como München Gladbach, ye una ciudá del estáu federal de Renania del Norte-Westfalia, Alemaña, cercana a la frontera nacional colos Países Baxos.

Mönchengladbach ye la mayor de la rexón del "so Rin" (Niederrhein), pertenez al distritu gubernativu de Düsseldorf y forma parte de la cuenca del Rin-Ruhr.

Les llendes de la ciudá fueron modificaos tres la reforma territorial del 1 de xineru de 1975 (Gebietsreform), tres la cual Mönchengladbach, Rheydt y Wickrath fueron xuníes nuna sola, calteniéndose'l nome de Mönchengladbach pa esta nueva unión.

Mönchengladbach algamó per primer vegada una población de 100.000 habitantes nel añu 1921, colo que se convirtió en "gran ciudá" (Großstadt). Asina mesmu, Rheydt algamó esta cifra en 1968. El 31 d'avientu de 2007 cuntaba con 260.018 habitantes, de los cualos 125.829 yeren homes y 134.189 muyeres. La ciudá ye conocida por allugar al club de fútbol Borussia Mönchengladbach, unu de los equipos más fuertes de la Bundesliga nos años 1970.

Xeografía

Mönchengladbach atopar a unos 16 quilómetros al oeste del Rin, na llanura del ríu Niers. Anque la mayor parte de Mönchengladbach atópase en terrén llanu, el centru y la parte sur de la ciudá tienen dellos accidentes. Hai munchos parques y inclusos montes dientro de la ciudá. El monte de Hardt (Hardter Wald) y partes del "Rheindahlen", al oeste de la ciudá, pertenecen al parque natural de Maas-Schwalm-Nette.

El puntu más altu de la ciudá tien 133 metros d'altor sobre'l nivel del mar, ente que'l más baxu namái tien 35. El perímetru de la ciudá ye d'unos 87 quilómetros, de norte a sur hai una distancia de 17 km y d'este a oeste 18 km.

Ríos

Al sur y al este de Mönchengladbach flúi'l ríu Niers, que naz a unos centenares de metros al sur de Kuckum, na rexón de Kreis Heinsberg. Al suroeste de la llende de la ciudá (en Wegberg) naz el ríu Schwalm. Dambos ríos son afluentes del ríu Mosa, en Holanda. El ríu Gladbach, del cual toma'l nome la ciudá, nacía en Waldhausen. Anguaño la fonte del ríu ta escosada. La canal del Gladbach (der Gladbachkanal), que orixinalmente recibía caudal de la nacencia del Gladbach, percuerre so tierra l'antiguu trazáu del Gladbach y desagua nel Niers, al este de la ciudá. Puede vese dende Lürrip hasta Niersmündung. Hai cartelos a lo llargo de too l'antiguu percorríu del ríu Gladbach.

Historia

Edá Antigua

Los primeros asentamientos nel allugamientu de l'actual Mönchengladbach tienen ente 300 000 y 400 000 años y amuesen restos tardíos de Homo erectus y Neardental. Los restos principlaes atopáronse pela redolada del ríu Niers^[2] nel sur de la Mönchengladbach contemporánea. Del periodu Neolíticu y de la Edá del Bronce daten numberosos túmulos emplazados nel Harter Wald.

Mientres la dominación romana el terrenal sobre'l que s'asitia l'actual Mönchengladbach perteneció a la provincia de la Germania Inferior. Nel periodu entendíu ente'l sieglu I y el III de nuesa yera establecer nel barriu actual de Mönchengladbach-Mülfort l'asentamientu romanu de Vicus Mülfort que tenía una ponte estratéxica sobre'l Niers y constituyía un nuedu importante de comunicaciones ente les ciudaes de Colonia, Xanten y Neuss.

Edá Media y Moderna

Tres la destrucción de Vicus Mülfort polos francos nel añu 352 d.C., nun esiste constancia de nengún asentamientu na zona hasta'l llevantamientu d'un enclave francu alredor del 800 d.C., asitiáu nos terrenes que güei ocupen los barrios de Odenkirchen-Sasserath y Abteiberg.

L'orixe de l'actual Mönchengladbach asitiar nel añu 974 d.C., cuando Gero, el Arzobispu de Colonia, y Sandrad, un monxu de Tréveris, fundaron una abadía sobre una llomba xunto al ríu Gladbach y empezaron la construcción de la ilesia que forma parte entá güei del conxuntu del monesteriu. L'allugamientu d'esta primer ilesia coincide'l terrén onde s'alzaba una ilesia construyida alredor del añu 800 d.C, y darréu destruyida nel 954 d.C, poles tropes húngares del noble Balderich.

Los monxos fomentaron una pequeña colonia alredor de l'abadía y darréu establecieron nel sieglu XII un mercáu al norte de la ilesia nel cual hasta'l día de güei asiéntanse artesanos y comerciantes. El monesteriu y el so nucleu poblacional axacente adquirieron l'estatus de ciudá, denomada Gladbach hasta'l final del sieglu XIX, ente 1364 y 1366. La nueva ciudá arrodiar d'una muralla caltenida polos ciudadanos. Los restos d'esta edificación defensiva son inda visibles xunto al estanque de Geroweiher, la llomba de Waldhausener Berg y la parte trasera de la plaza Kapuzinerplatz. Ente estos restos destaca la Dicke Turm, una torre defensiva que s'asitia xunto a la Waldhausener Berg. Hasta'l sieglu XVIII perteneció la ciudá a l'alministración de Grevenbroich enmarcada nel Ducáu de Jülich, que de la mesma formaba parte del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu.

Edá Contemporánea

Dominiu francés

Nel marcu de les guerres de la Primer Coalición, tropes revolucionaríes franceses ocuparon la ciudá'l 4 d'ochobre de 1794 tres la conquista un día antes de la fortaleza de Jülich. Nel añu 1801 Francisco I d'Austria, Emperador d'Austria y del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu, robló cola Francia revolucionaria el Tratáu de Lunéville pol que venció a Francia la marxe izquierda del Rin. La represión relixosa, carauterística de la Francia revolucionaria, provocó la inmediata disolución de l'abadía que los sos últimos monxos abandonar el 31 d'ochobre de 1802. La prestixosa biblioteca del monesteriu foi en gran parte expoliada y destruyida. Dende 1798 hasta 1814 perteneció'l Maire, autoridá executiva municipal francesa, de Gladbach al Cantón francés de Neersen nel Arrondissement de Crévelt que de la mesma dependía del Departamentu del Rucar.^[3]

Dominiu prusianu

Tres la derrota de Napoleón a manes de la Sesta Coalición y el posterior Congresu de Viena el territoriu de l'actual Mönchengladbach pasó a pertenecer a Prusia. Sol control prusianu creóse'l 24 d'abril de 1816 el distritu de Gladbach-Land que tenía en Gladbach el so centru alministrativu y qu'incluyía parte de l'actual ciudá, Viersen, Willich y Korschenbroich. Per otra parte Gladbach tamién yera la sede del Burgermeisterei, unidá alministrativa de la Provincia Prusiana del Rin, del mesmu nome que darréu en 1859 estremar na ciudá de Gladbach y el Burgermeisterei d'Obergeburth.

Na segunda metá del sieglu XIX y empiezos del XX ye cuando la ciudá algama la so mayor crecedera. Esti progresu deber al afitamientu na rexón del Baxu Rin d'una potente industria testil que va tener en Gladbach el so centru principal y qu'incluyía el filáu, la tejeduría y el tintado. De la mesma el desenvolvimientu testil impulsó la creación d'una industria complementario especializada n'inxeniería mecánica y fundición. La importancia industrial de la ciudá fixo posible'l llogru en 1888 del estatus de Kreisfrei, tres la que pasó a denominase München-Gladbach, polo que ganó una gran autonomía y pasó a depender puramente del Regierungsbezirk de Düsseldorf. En 1919 moraben nel territoriu de l'actual ciudá más de 150 000 habitantes. Esto impulsó la construcción de les infraestructures necesaries pa dar servicios necesarios a esta población. Ente elles destacaron l'Alministración Llocal de Xusticia (Alemán: Amtsgericht), la Cámara de Comerciu, un Gymnasium, un Llicéu y escueles de formación profesional empobinaes escontra la industria testil. En paralelu fundar en 1890 l'Asociación Popular pa l'Alemaña Católica (Alemán: Volksverein für das katholische Deutschland) que toma como sede la ciudá de München-Gladbach. Hasta la so prohibición pol Partíu Nazi en 1933, esta organización xugó un papel fundamental como contrapesu católicu a la influencia del SPD nes redolaes proletaries llegando a cuntar con más de 6000 filiales por toa Alemaña.

La preponderancia rexonal ganada pela ciudá fizo que nel marcu de la República de Weimar, surdida n'Alemaña tres la derrota na Primer Guerra Mundial, produxérase la unión de München-Gladbach con nucleos poblacionales cercanos. Concretamente en 1921 xunir a München-Gladbach la ciudá de Rheindahlen y los Bürgermeisterei de Gladbach-Land y Neuwerk. Darréu en 1929 fundiéronse les ciudaes de München-Gladbach, Rheydt, Hardt, Giesenkirchen y Odenkirchen pal conxuntu pasar a llamase Gladbach-Rheydt. Sicasí esta unión foi eslleida en 1933 y Rheydt volvió dixebrase por deséu esplícitu de Joseph Goebbels, Ministru del Reich pa la Ilustración Pública y Propaganda y nacíu en Rheydt. Asina, l'antigua München-Gladbach camudó de nuevu la so denominación pa llamase München Gladbach o embrivíu M. Gladbach.

El 11 de mayu de 1940 sufre München Gladbach el primer ataque aereu británicu sobre una ciudá alemana mientres la Segunda Guerra Mundial. Darréu, tantu München Gladbach como Rheydt fueron oxetu de bombardeo masivos nel marcu de la campaña de bombardéu estratéxicu sobre ciudaes alemanes. L'últimu ataque aereu sobre les yá bien castigaes München Gladbach y Rheydt tuvo llugar el 1 de febreru de 1945. Tres la captura de dambes ciudaes el 1 de marzu de 1945 por tropes americanes, el 65% de München Gladbach y Rheydt taba dafechu destruyíu y 2000 civiles perdieren la vida so les bombes aliaes.^[4]

Mönchengladbach en Renania del Norte-Westfalia

Tres el final de la Segunda Guerra Mundial München Gladbach quedó enmarcada nel nuevu estáu de Renania del Norte-Westfalia y volvió ser rebautizada pa esta vegada llamase Mönchen Gladbach con oxetu d'evitar confundila con Munich (n'alemán München). Finalmente en 1960 la ciudá pasó a denominase Mönchengladbach y en 1975 xunióse definitivamente con Rheydt, algamando asina la denominación y estensión que duren hasta l'actualidá.

Economía ya infraestructures

El despegue industrial de Monchengladbach caracterizóse fundamentalmente pol desenvolvimientu d'una potente industria testil dende mediaos del sieglu XIX hasta la primer metá del sieglu XX. De la mesma el desenvolvimientu testil impulsó la creación d'una industria complementario especializada n'inxeniería mecánica.

Tres la segunda guerra mundial producióse un cambéu na estructura económica de la ciudá que supunxo una paulatina transición dende la industria testil escontra nuevos sectores económicos. Anguaño namái'l 7% de la fuercia de trabayu de la ciudá ta ocupada na industria testil (i.y. Van Laack, Gardeur). Esta perda de pesu del sector enantes dominante nun pudo ser dafechu absorbida por nuevu sectores emerxentes.

Nel marcu de la diversificación económica, representantes de la ciudá y de les principales empreses con sede en Monchengladbach fundaron la Corporación pal Desenvolvimientu Económicu de Monchengladbach (WFMG). En cooperación cola Universidá de Ciencies Aplicaes de la Rexón del baxu Rin, la WFMG diseñó un modelu pal desenvolvimientu futuru de la economía del Monchengladbach basáu en cinco sectores fundamentales: moda y testil, inxeniería mecánica y llétrica, loxística y sanidá.

A día de güei, ente los productos manufacturados en Monchengladbach destaquen máquines ferramientes y texedores (Dörries Scharmann, Trützschler), sistemes tresportadores automáticos, sistemes de señalización y inxeniería de sistemes (Scheidt & Bachmann), tresformadores, materiales impresos, comestibles y bébores alcohóliques. Concretamente destaquen en Monchengladbach fábriques de cerveza onde s'ellabora l'Altbier, típica na Rexón del baxu Rin.

A lo último, el sector hostelero y gastronómico vivió una dómina de rellumanza nos años 70 y 80 cuando la vida nocherniega de la ciudá atraía a moces de toa Renania del Norte-Westfalia. Anguaño, el turismu sigue xugando un papel importante na economía de Monchengladbach. La ciudá cunta con aproximao 40 hoteles qu'ufierten alredor de 2000 cames. Estes infraestructures dexen más de 200.000 pernoctaciones al añu.

Personaxes célebres

Nick Heidfeld, pilotu de Fórmula 1.
Heinz-Harald Frentzen, pilotu de Fórmula 1.
Hans Jonas, filósofu.
Joseph Goebbels, foi ministru nazi de propaganda *

Joseph Hubertus Pilates, creador del métodu Pilates.

Jupp Heynckes, xugador y entrenador de fútbol.
Günter Netzer, ex-futbolista.
Günther Jakobs, xurista especializáu en derechu penal.
Marcell Jansen, xugador de fútbol.
Hilde Sherman, una xudía sobreviviente del guetu de Riga.
Marc-André ter Stegen, xugador de fútbol.

Referencies

↑ Afirmao en: GeoNames. Identificador GeoNames: 2869894. Llingua de la obra o nome: inglés. Data d'espublización: 2005.
↑ Wolfgang Löhr: Lloca Desiderata: Mönchengladbacher Stadtgeschichte. Band 1. Rheinland-Verlag- und Betriebsgesellschaft des Landschaftsverbandes Rheinland, Abtei Brauweiler, 50259 Pulheim 1994, ISBN 3-7927-1375-6, S. 139
↑ Kurt Baltus. «Die Mairien (Bürgermeistereien) im Département de la Roër in den Jahren 1806 - 1813». Archiváu dende l'orixinal, el 26 de setiembre de 2007. Consultáu'l 29 de xineru de 2009.
↑ Rheinische Post: Wie der Krieg aus Mönchengladbach eine Stadt der Trümmer machte.

Enllaces esternos

Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Mönchengladbach.

[52e94c44cdc4cf1ba9545462e283d9a08a8bebeb-1] Afirmao en: GeoNames. Identificador GeoNames: 2869894. Llingua de la obra o nome: inglés. Data d'espublización: 2005.

[2] Wolfgang Löhr: Lloca Desiderata: Mönchengladbacher Stadtgeschichte. Band 1. Rheinland-Verlag- und Betriebsgesellschaft des Landschaftsverbandes Rheinland, Abtei Brauweiler, 50259 Pulheim 1994, ISBN 3-7927-1375-6, S. 139

[3] Kurt Baltus. «Die Mairien (Bürgermeistereien) im Département de la Roër in den Jahren 1806 - 1813». Archiváu dende l'orixinal, el 26 de setiembre de 2007. Consultáu'l 29 de xineru de 2009.

[4] Rheinische Post: Wie der Krieg aus Mönchengladbach eine Stadt der Trümmer machte.

[1]

[2]

[3]

[4]