Kanada
Kanada | |
|---|---|
| Vida | |
| Nacimientu | Reinu de Dwarka, sieglu IIedC |
| Muerte | sieglu IIedC |
| Oficiu | filósofu |
| Creencies | |
| Relixón | Hinduismu |
 | |
Kanada (sieglu IIedC, Reinu de Dwarka – probablemente sieglu IIedC) foi un filósofu indiu, autor de la caña vaisesika de la filosofía niaiá (qu'enseña que'l mundu ta formáu por un conxuntu de partícules).[1]
- kaṇāda, nel sistema AITS (alfabetu internacional de treslliteración sánscrita).
- कणाद, n'escritura devánagari del sánscritu.
- etimoloxía: 'que come partícules', siendo káṇa: 'granu (de polvu)', 'gota (d'agua)', 'chispa (de fueu)' y ada: 'comer'.
- pronunciación: /kána áda/ o /kanada/.
Nomes
[editar | editar la fonte]El nome Kanada ye un nomatu, rellacionáu cola lleenda del descubrimientu (en teoría siquier) de les molécules.
Nel testu Sarva-dárshana-samgraja, el sistema vaisesika ye denomináu aulukia-dárshana ('el puntu de vista de Úluka'), polo qu'esti Kanada puede llamase Úluka Muni.[2] Nel Vaiú-purana, esti Káshiapa ye nomáu xunto a Úluka, como una persona distinta.
Nos sos escritos él aplícase l'epítetu devarshí ('dios ente tolos sabios'), un títulu que namái llevaron bien pocos sabios del pasáu remotu, como Devarshí Nárada).
Tamién s'aplica'l nome Káshiapa (esto ye, 'descendiente del sabiu Kashiapa'), pero quiciabes seya namái pa ser tomáu en cuenta y da-y valor a les sos idees, atribuyéndose la pertenencia a una familia importante.
Biografía
[editar | editar la fonte]Posiblemente vivió alredor del sieglu II e.C.[3] Créese que nació en Prabhas Kshetra (cerca de Dwaraka) en Gujarat (mariniegu noroeste de la India).
Yera estudiosu del rasavādam, que se considera un tipu d'alquimia hindú.
Descubrimientu (teóricu) del átomu
[editar | editar la fonte]Tal como'l griegu Demócrito de Abdera (460 - 370 e.C.), Kanada tenía una idea de que tendríen d'esistir partícules mínimes de tierra, agua, fueu, aire y éter. La lleenda del so descubrimientu ye la siguiente: él tenía na mano una cantidá de comida. Comía pedacitos, espeñicando l'alimentu en cachos cada vegada más pequeños. Nun ciertu puntu tuvo la intuición de que de xuru tendríen qu'esistir partícules tan pequeñes que nun se pudieren partir en más partes. Él llamó a eses partícules aṇo ('minúsculu', cognáu de mini).
A partir d'esta lleenda, él ye conocíu como Kanada ('que come partícules').
Nel tercer cantar del Bhágavata-purana (sieglu X d. C.), fálase tamién de partícules mínimes de tiempu, kāl'aṇo, de 52,67 millonésimes de segundu.
Kanada falaba de dui anuka (doble partícula) y tri anuka (triple partícula), otra idea tamién presente nel tercer cantar del Bhāgavata puraṇá.
Acordies coles protociencies hinduistes (desenvueltes a lo llargo del primer mileniu enantes de la era vulgar), Kanada creía que los seres vivos taben compuestos de cinco elementos básicos: tierra, agua, fueu, aire y éter. Pero Kanada llegó más lloñe y afixo la composición de cada tipu de ser vivu:
- los vexetales tendríen namái tierra y agua
- los inseutos tendríen tierra, agua y fueu
- les aves tendríen tierra, agua, fueu y aire
- les besties tendríen tierra, agua, fueu, aire y éter
- los humanos (lo máximo de la creación) tendríen tierra, agua, fueu, aire, éter y mente.
Primer idea de la gravedá
[editar | editar la fonte]Kanada teorizaba que'l responsable de la cayida de los oxetos yera'l pesu (el gurú-tua, la calidá de lo que pesa').
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Swami-Krishnananda.org (The Brahma Sutras, capítulu 2).
- ↑ Según el Sanskrit-English Dictionary del británicu Monier Monier-Williams (1819-1899).
- ↑ Oliver Leaman: Key concepts in eastern philosophy (páx. 269). Routledge, 1999.
Datos: Q29049