Saltar al conteníu

Humberto Fernández-Morán

De Wikipedia
Humberto Fernández-Morán
Vida
Nacimientu Concepción (es) Traducir, 18 de febreru de 1924[1]
Nacionalidá Bandera de Venezuela Venezuela
Residencia Maracaibo
Muerte Estocolmu, 17 de marzu de 1999[1] (75 años)
Estudios
Estudios Universidá de Munich
Universidá George Washington
Universidá d'Estocolmu
Oficiu médicu, inventor, políticu, físicu
Emplegadores Universidá de Harvard
Universidá de Chicago
Universidá Central de Venezuela
Universidá d'Estocolmu
Institutu Teunolóxicu de Massachusetts
Premios
Miembru de Academia de les Artes y les Ciencies d'Estaos Xuníos
TWAS (es) Traducir
Cambiar los datos en Wikidata

Humberto Fernández-Morán Villalobos (18 de febreru de 1924, Concepción (es) Traducir – 17 de marzu de 1999, Estocolmu), foi un médicu y reconocíu científicu venezolanu nel campu de les ciencies físicu y biolóxicu que recibió en 1967 el premiu vovain pol so inventu, el bisturín de diamante.

[4] Contribuyó amás al desenvolvimientu del microscopiu electrónicu y foi la primer persona n'introducir el conceutu de crioultramicrotomía.[5] Trabayó nel área de criosmicroscopía electrónica, nel usu de lentes superconductores y heliu líquidu nos microscopios electrónicos. Ayudó na meyora de los ultramicrotomos.

Fernández-Morán foi'l fundador del Instituto Venezolano de Neurología e Investigaciones Cerebrales (IVNIC), precursor del actual Instituto Venezolano de Investigaciones Científicas (IVIC). Foi Ministru d'Educación a la fin del gobiernu de Marcos Pérez Jiménez, polo cual viose forzáu a salir de Venezuela en 1958 escorríu pol nuevu gobiernu instauráu onde los sos apurras científicos fueron vetaos de Venezuela. Mientres el so exiliu desempeñóse como docente investigador de la Universidá de Chicago y foi unu de los científicos qu'apurrió más al desenvolvimientu del proyeutu de la NASA nel programa Apollo.[6]

Estudió medicina na Universidá de Múnich onde se graduó summa cum laude en 1944. Casarse con Anna Browallius (de nacionalidá sueca), cola cual tuvo dos fíos: Brígida Elena y Verónica.[7] Fernández-Morán yera políglota, pos falaba fluidamente español, inglés, suecu, francés y alemán.[8] Fernández-morán finó n'Estocolmu, productu d'un aneurisma cerebral. El cuerpu del Dr. Humberto Fernández-Morán foi cremado y les sos cenices reposen nel campusantu El Cuadráu na so ciudá natal, Maracaibo.

Infancia y mocedá

[editar | editar la fonte]

Humberto Fernández-Morán naz en La Cañada de Urdaneta nel hospital d'especialidaes pediátriques, el 18 de febreru de 1924. Los sos padres fueron Luis Fernández-Morán y Elena Villalobos. Humberto cursa los sos estudios primarios en Maracaibo pero solu en parte.Puesto qu'en 1936 con apenes 12 años, tien que partir al exiliu colos sos padres y los sos hermanos, (Tito, Ofelia y Alfonso) a Nueva York por cuenta de les diferencies polítiques que tenía'l so padre col entós gobernador del Estáu Zulia; Vincencio Pérez Sotu. Darréu pocu dempués de la muerte del dictador Juan Vicente Gómez, Fernández-Morán vuelve a Venezuela y sigue los sos estudios de bachilleratu nel Colexu Alemán de Maracaibo. En 1937 cuando nun concluyera la secundaria ye unviáu a Alemaña pol so padre y por encamientu del direutor del colexu poles sos altes aptitúes académiques.

Estudios

[editar | editar la fonte]

Humberto Fernández-Morán recibió un B.A. (títulu de grau) nel institutu Schulgemeinde del distritu de Schwandorf de Baviera[9] y depués foi unviáu a la edá de 16 años a estudiar Medicina na Universidá de Múnich de l'Alemaña hitleriana. Empieza los sos estudios pocu dempués del entamu de la Segunda guerra mundial, el so padre trata de convencelo de que se devolviera a Venezuela, pero #refugar a faelo. Se gradúa de médicu ciruxanu y doctor en ciencies médiques en 1944.[10] A los 8 meses d'habese graduáu torna a Venezuela pero nun llogra exercer el so oficiu por ser menor d'edá. Revalida'l so títulu na Universidá Central de Venezuela (UCV) y exerz por un curtiu periodu de tiempu nel hospital psiquiátricu de Maracaibo y dando clases de biofísica na UCV mientres 3 meses. Darréu realizó un internáu en neuroloxía y neuropatologia na Universidá George Washington dende 1945 a 1946. Dende 1946 hasta 1948 fixo una residencia de neurociruxía nel Hospital Serafimer n'Estocolmu col neurociruxanu Herbert Olivecrona, mientres trabayaba como investigador nel área de Microscopía electrónica de 1947 a 1949 nel Institutu Nobel de Física y depués por trés años (1948-1951) nel Institutu d'Investigación Celular y Xenética, parte del Karolinska Institutet n'Estocolmu. En 1951 recibió una maestría en bioloxía celular y l'añu siguiente'l so doctoráu en biofísica de la Universidá d'Estocolmu.

Academia

[editar | editar la fonte]

Nel añu 1954, Fernández-Morán decide retornar a Caraques y dempués de parolar col presidente Marcos Pérez Jiménez sobre la necesidá de cuntar con un centru d'investigación d'altu nivel—al estilu norteamericanu o européu— llogra'l sofitu gubernamental pa fundar l'Institutu Venezolanu de Neuroloxía ya Investigaciones Cerebrales (IVNIC), dándo-y un magníficu allugamientu xeográficu nel cume d'un monte llamáu Altos de Pipe (Estado Miranda).[11] Ellí creóse la Biblioteca Científica de Latinoamérica, instalóse'l primer reactor nuclear de Llatinoamérica y el primer centru científicu teunolóxicu del continente. La creación del IVNIC costó 50 millones de dólares, amparada poles riqueza petroleres del país y del interés del xeneral Pérez Jiménez de llevar a Venezuela a la vanguardia teunolóxica y el desenvolvimientu al nivel de los países del primer mundu.[8] La propuesta de Fernández-Morán partió de la idea d'incorporar los más recién meyores en microscopia electrónica al estudiu del celebru.[12] Dende la so inauguración n'avientu de 1954, Fernández-Morán dirixió'l IVNIC hasta 1958.[13] El 6 de xunu de 1955 creó la cátedra de Biofísica de la Universidá Central de Venezuela.[14]

El 13 de xineru de 1958, l'entós presidente Pérez Jiménez removió al Xeneral Néstor Prato Chacón como Ministru d'Educación pa nomalo Xefe del Estáu Mayor, y nel so puestu nomó a Fernández-Morán, l'home de mayor prestíu científicu del país na so dómina.[15][16][17][18] Fernández-Morán namái duró 9 díes nel so puestu como Ministru d'Educación al ser derrocáu Pérez Jiménez.[15] Cola cayida del dictador, a Fernández-Moren el nuevu gobiernu obligarse a exiliase n'Estaos Xuníos pa nun volver a Venezuela en forma permanente. A partir de 1959, el IVNIC convertirse nel actual Institutu Venezolanu d'Investigaciones Científiques (IVIC) y el gobiernu democráticu vetó les sos investigaciones que fueron bien recibíes n'Estaos Xuníos y Europa.[19] En Boston foi contratáu pol Hospital Xeneral de Massachusetts como asistente de biofísica del serviciu de neuroloxía hasta l'añu 1962. Mientres esos 4 años nel hospital estauxunidense dio charres y discursos nel departamentu de Bioloxía del Institutu Teunolóxicu de Massachusetts. Foi igualmente investigador asociáu de la Universidá de Harvard.

En 1962, Fernández-Morán foi contratáu como profesor del Departamentu de Biofísica de la Universidá de Chicago. onde concibió y desenvolvió el ultramicroscopio electrónicu d'alta resolución, nesa universidá recibe la distinción de profesor vitaliciu.[20] Igualmente impartió clases en distintes universidaes, como l'Institutu Teunolóxicu de Massachusetts y la Universidá d'Estocolmu.

El Dr. Humberto Fernández-Morán (Izq) y el Prof. Eduardo Gónzalez (Der) na Escuela Básica Estadal "Humberto Fernández-Morán" en Maracaibo.

Investigaciones científiques

[editar | editar la fonte]

En 1955 patenta'l cuchiellu de diamante y en 1959 contribuyó al usu de la criofijación y téuniques de preparación de baxa temperatura usando heliu II, aplicándoles al estudiu de la ultraestructura de texíos. Asina mesmu, fixo importantes contribuciones a la conocencia de la estructura del nerviu.[21]

En 1960 propunxo per vegada primera reparar direutamente muestres hidrataes conxelaes (frozen-hydrated), construyendo'l primera crio-microscopiu electrónicu y el primer crio-portamuestra, colo qu'introduz el conceutu de crio-microscopía electrónica siendo consideráu pola Universidá de Harvard na llista de los 100 estudiosos que más apurrieron al desenvolvimientu científicu del sieglu pasáu. En 1970 ye contratáu pola NASA pa trabayar nel proyeutu Apollo nel campu del analís físicu-químicu de les roques llunares. El Dr. Morán espón nel I Congresu Venezolanu y Llatinoamericanu de Neurociencies (Maracaibo 1979) les meyores sobre les investigaciones sobre la organización molecular de membranes celulares analizaes cola téunica propuesta.

En 1998 el IVIC crea'l Centru de Bioloxía Estructural Humberto Fernández-Morán coles mires d'interpretar los fenómenos biolóxicos a un nivel molecular por aciu un ampliu rangu d'estudios de la estructura de proteínes, acedos nucleicos, membranes, organelos y virus utilizando téuniques como la crio-microscopia electrónica, el procesamientu dixital d'imáxenes, la resonancia magnética nuclear, la difracción de rayos-X de pequeñu ángulu y la cristalografía de rayos-X.

Reconocencies

[editar | editar la fonte]
  • Títulu de caballeru de la Orde de la Estrella Polar, conferida pol rei de Suecia.
  • Medaya Claude Bernard, apurrida pola universidá de Montreal.
  • Premiu Médicu del Añu, dau pola universidá de Cambridge.
  • Medaya John Scott 1967
  • Centru de Bioloxía Estructural Humberto Fernández-Morán del IVIC.
  • Escuela Básica Estatal "Humberto Fernández-Morán" en Maracaibo.
  • (196476) Humfernandez: asteroide de la petrina principal nomáu n'honor a Humberto Fernández Morán, afayáu'l 2 de mayu de 2003 polos astrónomos Ignacio Ferrín y Carlos Leal nel Observatoriu Astronómicu Nacional de Llanu del Hato, allugáu nel Cordal de Mérida, Venezuela.

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ 1,0 1,1 Afirmao en: SNAC. Identificador SNAC Ark: w6jd5bcw. Apaez como: Humberto Fernández Morán. Data de consulta: 9 ochobre 2017. Llingua de la obra o nome: inglés.
  2. ↑ URL de la referencia: https://thejohnscottaward.github.io/jsc/1951-2010.html.
  3. ↑ URL de la referencia: https://twas.org/directory/fernandez-moran-humberto.
  4. ↑ (1968) Scientific research, Volumen 3 (n'inglés). McGraw-Hill, páx. 32.
  5. ↑ Hawkes, P. W. (1985). The beginnings of electron microscopy (en castellanu). Academic Press, páx. 167-172. ISBN 0120145782.
  6. ↑ Calvin Mackey Page Curator: NASA Center for AeroSpace Information (5 de xunetu de 2007). «NASA Technical Reports Server». National Air and Space Agency.. Consultáu'l 25 de xineru de 2010.
  7. ↑ Raúl Padrón.. «FERNÁNDEZ-MORÁN, HUMBERTO». Instituto Venezolano de Investigaciones Científicas.. Archiváu dende l'orixinal, el 27 de payares de 2015. Consultáu'l 25 de xineru de 2010.
  8. ↑ 8,0 8,1 Brossard, E. B. (1994). INTEVEP: ruta y destino de la investigación petrolera en Venezuela (en castellanu). INTEVEP, páx. 69-70. ISBN 9802596442.
  9. ↑ Singh, Rita; S.K. Ghosh (2006). carolina hernandez: Encyclopaedic Dictionary of Biophysics (n'inglés). Global Vision Publishing, páx. 203. ISBN 8182201527.
  10. ↑ Mujica Sevilla, Guillermo (2003). De azules y de brumas, Volumen 4 (en castellanu). Alcaldía de Valencia. ISBN 9801203846.
  11. ↑ Véase:
  12. ↑ Martín Frechilla, Juan José; Yolanda Texera y Alfredo Cilento Sarli (2005). Un archivo para la historia: Acta Científica Venezolana, 1950-2000 (en castellanu). CDCH UCV, páx. 69-70. ISBN 9800022910.
  13. ↑ Segnini, Yolanda (1995). Historia de la cultura en Venezuela (en castellanu). Editorial Alfa, páx. 65. ISBN 9803540114.
  14. ↑ González Guerra, Miguel (1998). Los estudios médicos en la Universidad Central de Venezuela a partir de 1891 (en castellanu). CDCH UCV, páx. 102. ISBN 9800012648.
  15. ↑ 15,0 15,1 La instrucción de la generalidad: historia de la educación en Venezuela, 1830-1980, Volumen 2 (pp 520).
  16. ↑ The Miami News (pp 30) (14 de xineru de 1958). «Jiménez Stems New Venezuela Crisis By Revamping Cabinet» (inglés). Consultáu'l 17 de mayu de 2010.
  17. ↑ Ocando Yamarte, Gustavo (1986). Historia del Zulia (en castellanu). Editorial Arte. ISBN 980603371X.
  18. ↑ (2002). Fe y cultura en Venezuela: memorias de las II Jornadas de Historia y Religión (en castellanu). Universidad Católica Andrés Bello, páx. 327. ISBN 9802443417.
  19. ↑ (1975) Descubriendo a Prometeo: ensayos sobre ciencia y tecnología en Venezuela y Latinoamérica (en castellanu). Monte Ávila Editores, páx. 148.
  20. ↑ Revista de las Fuerzas Armadas, Números 247-255.
  21. ↑ Roche, Marcel. La investigación científica y tecnológica en Venezuela en los últimos cincuenta años (en castellanu). Digitalizado por la Universidad de Texas el 27 de marzu de 2008.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Humberto_Fernández-Morán&oldid=4253419»