Alfabetu africanu de referencia

Alfabetu africanu de referencia
Tipos	alfabetu fonéticu y alfabetu deriváu del llatín
Dates	1978
Formáu por	A, Ɑ (letra latina) (es) , B, Ɓ (es) y C

L'Alfabetu africanu de referencia ye un alfabetu basáu nel alfabetu llatín propuestu nuna conferencia entamada pola UNESCO en 1978. Foi creáu p'harmonizar les trescripciones de les llingües d'África. L'alfabetu basar na idea de venceyar una lletra pa cada fonema, evitando dígrafos.

Historia

Dende'l sieglu XIX desenvolvióse dellos alfabetos pa trescribir les llingües africanes. Karl Richard Lepsius creó'l "alfabetu estándar, por Lepsius,"^[1] basáu nel alfabetu llatín, pa trescribir los xeroglíficos exipcios. N'ediciones posteriores incluyeron otros idiomes africanos.

En 1928 Diedrich Westermann dirixió'l grupu de llingüistes que desenvolvió'l "Alfabetu africanu",^[2] tamién llamáu "alfabetu internacional africanu". Basáu nel alfabetu fonéticu internacional, yera un alfabetu ensin signos diacríticos, pero con dígrafos. Foi creáu nel Institutu Internacional de Llingües y Cultures d'África en Londres.^[3]

A partir de los años sesenta del sieglu XX tuvieron llugar delles conferencies sobre l'alfabetización n'África (Abidjan y Ibadan, 1964) na qu'encamentó l'usu de les llingües maternes. Na conferencia de 1966 en Bamako convertir nun estudiu de les trescripciones esistentes de distintos idiomes, empuestes al so desarrollu.^[4]

La conferencia en Niaméi, que tuvo llugar en xunetu de 1978, estableció l'alfabetu pa l'harmonización de les llingües d'África subsaḥariana, sobremanera teniendo en cuenta les llingües falaes en dellos países.^[5] Básase principalmente en "alfabetu internacional africanu".

En 1982 los llingüistes Michael Mann y David Dalby, qu'asistieron a la conferencia en Niamey, propunxeron una revisión del alfabetu. Este consistía nun alfabetu con sesenta letra, yá que incluyía ʌ, ƈ, ç, ɠ, ɦ, ɟ, λ, , ƥ, ɽ, ƹ y Ɂ y suprimía c̱, ḏ, ẖ, q̱, ɍ, s̱, ṯ, x̱, ẕ. El cambéu fundamental foi que les lletres teníen namái la versión minúscula. Tamién propunxeron un tecláu d'África.^[6]

Alfabetu

L'alfabetu africanu de referencia componer de 57 lletres, incluyendo mayúscules y minúscules.^[7] Dalgunos de los grafemes consisten en calteres llatinos con diacríticos, como barres y gabitos:

Minúscules	ɑ	b	ɓ	c	c̱	d	ḏ	ɖ	ɗ	ð
Mayúscules	Ɑ	B	Ɓ	C	C̱	D	Ḏ	Ɖ	Ɗ
Minúscules	ɛ	ǝ	f	ƒ	g	ɣ	h	ẖ	i	ɪ
Mayúscules	Ɛ	Ǝ	F	Ƒ	G	Ɣ	H	H̱	ɪ
Minúscules	j	k	ƙ	l	m	n	ŋ	ɔ	p	q
Mayúscules	J	K	Ƙ	L	M	N	Ŋ	Ɔ	P	Q
Minúscules	q̱	r	ɍ	s	s̱	ʃ	t	ṯ	ƭ	ʈ	θ	o
Mayúscules	Q̱	R	Ɍ	S	S̱	Ʃ	T	Ṯ	Ƭ	Ʈ	Ɵ	O
Minúscules	ʊ	v	ʋ	w	x	x̱	ƴ	z	ẕ		ʒ
Mayúscules	Ʊ	V	Ʋ	W	X	X̱	Ƴ	Z	Ẕ		Ʒ

Na versión manuscrita apaecen les lletres ḍ, ḥ, ṣ, ṭ y ẓ con puntu inferior en llugar d'un macrón inferior.

Na rellación de grafemes inclúyense tamién diacríticos sobrescritos (agudu ( ´ ), grave ( ` ), circunflexu ( ^ ), carón ( ˇ ), macrón ( ¯ ), tilde ( ˜ ), diéresis ( ¨ ) y puntu cimeru (˙)) y nueve signo de puntuación (puntu, coma, puntu y coma, paréntesis, corchetes, signu d'interrogación y signu de exclamación).

Ver tamién

Alfabetu internacional africanu

Referencies

↑ Lepsius, Karl Richard; Whitney, W. D. (1864). On Lepsius’s Standard Alphabet. Consultáu'l 21 de febreru de 2014.
↑ «African Alphabets». Archiváu dende l'orixinal, el 2 de febreru de 2014. Consultáu'l 21 de febreru de 2014.
↑ «Practical Orthography of African Languages». Consultáu'l 21 de febreru de 2014.
↑ «Rapport Final». Consultáu'l 21 de febreru de 2014.
↑ «Report». Consultáu'l 21 de febreru de 2014.
↑ SIL International (ed.): «The “International Niamey Keyboard” Layout». Consultáu'l 20 de febreru de 2014.
↑ «African Reference Alphabet». Consultáu'l 3 de febreru de 2014.

Bibliografía

Pasch, Helma. Competing Scripts: The Introduction of the Roman Alphabet in Africa (n'inglés).

Enllaces esternos

«Basic Documents of Language Policy in Africa». Consultáu'l 21 de febreru de 2014. (n'inglés)
LLACAN (ed.): «Systèmes alphabétiques des langues africaines». Archiváu dende l'orixinal, el 2018-11-07. Consultáu'l 21 de febreru de 2014. (en francés)

[1] Lepsius, Karl Richard; Whitney, W. D. (1864). On Lepsius’s Standard Alphabet. Consultáu'l 21 de febreru de 2014.

[2] «African Alphabets». Archiváu dende l'orixinal, el 2 de febreru de 2014. Consultáu'l 21 de febreru de 2014.

[3] «Practical Orthography of African Languages». Consultáu'l 21 de febreru de 2014.

[4] «Rapport Final». Consultáu'l 21 de febreru de 2014.

[5] «Report». Consultáu'l 21 de febreru de 2014.

[6] SIL International (ed.): «The “International Niamey Keyboard” Layout». Consultáu'l 20 de febreru de 2014.

[7] «African Reference Alphabet». Consultáu'l 3 de febreru de 2014.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]