Trentino
S Trentino (amtlich: Autonome Provinz Trient, italienisch: Provincia Autonoma di Trento) isch a Provinz im Norde vo Italie, wo zue dr Region Trentino-Südtirol ghört.
Im Trentino wird im Gegasatz zu Südtirol italienisch gsprocha. Es giit allerdings a poor dütschi un ladinischi Gebiite. S Trentino hat no an klenna Anteil am Gardasee. D Hoptstadt isch Trient. Wils gschichtlich emol zum historische Tirol ghört hät, sait me em Trentino au Wälschtirol.
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]1027 het s Herzogtum Bayre vom Kaiser Konrad II. s Trentino übercho und isch so e Deil vom Heilige Römische Riich worde. Nume no Chiavenna und für e churzi Ziit Aquileja si Deil vo italiänische Gebiet gsi, wo im Lauf vom Mittelalter formell zum Dütsche Riich ghört hai. Dr Bischof vo Trient isch dr Lehnsherr gsi, und sit öbbe 1300 isch s Fürstbistum Trient under em Iifluss vom Graf vo Tirol gstande. 1518 het Habsburg s Rovereto, die östligi Val Sugana und s Tal vom Cismon eroberet. 1803 isch s Fürstbistum ufgehobe worde und s Trentino het offiziell de Habsburger ghört. Noch em Wiener Kongress 1815 isch s em Tirol agliideret worde. Noch em Chrieg vo 1866 hai d Habsburger alli italiänische Gebiet ufgeh, usser em Trentino, wo erst noch em Erste Wältchrieg zämme mit em dütschsprochige Südtirol zum Königriich Italie cho isch.