Iberischi Halbinsle

di Iberischi Halbinsle

Di Iberischi Halbinsle isch e Halbinsle im Südweste vo Europa. Si werd im Norde vo de Pyernäe begrenzt, wo d Halbinsle vom öbrige europäische Festland trened. Im Nordweste, Weste und Südweste stoosst d Halbinsle an Atlantik und im Südoste und Oste as Mittelmeer. Am Süüdspitz trennt d Stroos vo Gibraltar, wo 14 km brait isch, Europa vo Afrika. Politisch tailt sich di Iberischi Halbinsle i Spanie, Portugal, Andorra, e chline Teil vo Frankrich und di britischi Kolonii Gibraltar.

Gschicht

Di Iberischi Halbinsle het de Name vo de Iberer, emene antike Volch. Die hend sich spööter mit de Kelte zu de Keltiberer vermischt, wo e grosse Tail vo de Halbinsle bisidlet hend. Di ethnischi Zueghörigkait vo de Iberer cha wie bi andere vor- und früehistorische Völcher nöd bistimmt were. D Baske geltet as d Noofaare vo de Vascone und anderne Stämm.

D Grieche hend de südwestlichi Tail Tartessos gnennt, und hend dem Land sagehaft Züüg zuegschribe. Di iberischi Mittelmeerchüste isch aber vor alem vo de Phönizier kolonisiert wore und isch denn spööter zu Karthago choo. De Julius Cäsar het den di Iberischi Halbinsle underworfe und is Römische Riich iiglideret.

I de Völkerwanderig isch d Halbinsle vo Wandale, Alane und Suebe öberrennt wore, doch sind d Wandale und d Alane glii öber d Stroos vo Gibraltar uf Afrika öbere ggange. D Westgote hend den öber de grööst Tail vo de Halbinsle gherrscht, im Nordweste aber isch s Suebischi Riich entstande.

Im 7. Joorhundert sind d Araber und d Berber bi Gibraltar glandet und hend nodisno d Halbinsle underworfe, nume de nördlichsti Chüstestraife und d Pyrenäe hend si nöd möge nää. D Reconquista, d Rückeroberig vo de Halbinsle dör di christliche Königriich, het öber 500 Joor duuret und isch ane 1492 abgschlosse gsii.