Zum Inhalt springen

Bilabiale Nasal

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
(Witergleitet vun IPA m)
Bilabiale Nasal
IPA-Nummere 114
IPA-Zeiche m
IPA-Bildli
Teuthonista m
X-SAMPA m
Kirshenbaum m
Hörbiispiilⓘ/?

De bilabiali Nasal isch en Konsonant, wo in fascht jedere Sprooch ùff dr Wält vorchùnt. S Zeiche im IPA defür isch [m]. Es sin nùmme e paar Sprooche bekannt, wo es de Luut nit git, zum Byspil s Mohawk. De Luut isch au eine vo de erschte Luut, wo Chleichinder aafange usspräche. Warschynts wäge däm chùnt de Konsonant in ùffällig viile Sprooche im Wort für ‚Mueter‘ vor.

Artikulation

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • Es isch en Verschlùssluut; dr Lùftstrom im Muul wird ganz blockiert. Im Gägesatz zue orale Verschlùssluut wird d Lùft aber nit ùff eimool dur s Muul glööst, sùndern ohni Ùnterbrächig dur d Noos abgloo.
  • De Artikulationsort isch bilabial; er wird mit de Ùnter- ùn Oberlippe zämme artikuliert.
  • D Phonation isch stimmhaft; derwyylscht er produziert wird, vibriere d Stimmbänder.
  • Es isch en nasale Konsonant; d Lùft goot dur d Noos usse.
  • Es isch en egressive Konsonant; er wird allei dur s Usstoosse vo Lùft mit de Lunge ùn em Zwerchfell erzüügt, wie die meischte mänschliche Sproochluut.

Verbreitig

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Sprooch Wort IPA-Transkription Bedütig Bemerkig
Alemannisch Joutütsch Meitlì Gsw-jounertütsch-female-Meitlì.ogg [ˈmɛɪ̯tlɪ](info) ‚Maidli‘
Liachtaschtänerisch (Schaans) Bluama Schaan 5 - Bluama.ogg [ˈb̥luɐ̯mɐ](info) ‚Blueme‘
Markgräflerisch Helm Gsw-markgräflerisch-Helm.ogg [helm](info) ‚Helm‘
Oberelsässisch Flammekueche Gsw-oberelsässisch (Zìllesa)-d'r Flàmmeküeche.oga [ˈflɑməˌkuə̯ɣ̊ə](info) ‚Flammwäie‘
Oberschwäbisch Mous Swg-oberschwäbisch-Mous.ogg [mɑʊ̯z̥](info) ‚Muus‘
Solothurnisch Muus Gsw-solothurnisch-wasseramt-Muus.ogg [muːz̥](info) ‚Muus‘
Ùnterelsässisch willkomme Gsw-unterelsässisch (Sulz unterm Wàld)-willkomme.oga [ʋɪlˈkʰʊmɐ](info) ‚willcho‘
Züritüütsch maale Gsw-züritüütsch-maale.ogg [ˈmɒːlə](info) ‚moole‘
Dütsch Ruhm [ʁuːm] ‚Ruem‘
Rätoromanisch Surselvisch mellen Roh-sursilvan-mellen.ogg [ˈmɛlən](info) ‚gääl‘
Putèr pom Roh-putèr-pom.ogg [pɔm](info) ‚Öpfel‘
Vallader chomma Roh-vallader-chomma.ogg [ˈtɕɔmɐ](info) ‚Bai‘
Frankoprovenzalisch Greyerzerisch mèrthi Frp-greverin-mèrthi.ogg [mɛʁˈθi](info) ‚merci‘
Walliser Patois (Nendaz) ëmpafâ Frp-Nendaz-ëmpafâ.ogg [əmˈpafɒ](info) ‚verderbe‘
Albanisch motër [ˈmɔtəɾ] ‚Schwöschter‘
Arabisch Standard[1] مطابخ [mɑˈtˤɑːbiχ] ‚Chúchene‘
Armenisch մայր mɑjɾ.ogg [mɑjɾ](info) ‚Mueter‘
Katalanisch[2] immens [imˈmɛns] ‚riisig‘
Chinesisch Mandarin 母親/mǔqīn [mu˨˩ tɕʰin˥] ‚Mueter‘
Tschechisch muž [mʊʃ] ‚Maa‘
Niiderländisch[3] mond [mɔnt] ‚Muul‘
Änglisch him [hɪm] ‚ihm‘
Filipino manok [maˈnok] ‚Gùller (Hahn)‘
Finnisch minä [ˈminæ] ‚Ich‘
Französisch manger [mɑ̃ʒe] ‚ässe‘
Georgisch[4] სამი [ˈsɑmi] ‚drüü‘
Neugriechisch μάζα [ˈmaza] ‚Chlùmpe‘
Hawaiianisch[5] maka [maka] ‚Aug‘
Hindi मकान [məkaːn] ‚Huus‘
Ungarisch ma [mɒ] ‚hüt‘
Indonesisch[6] masuk [ˈmasuʔ] ‚inegoo‘
Italienisch[7] mamma [ˈmamma] ‚Mammi‘
Koreanisch Hangul: 엄마/eomma [ʌmma] ‚Mammi‘
Malaiisisch malam [malam] ‚Nacht‘
Malayalam[5] കമ്മി [kəmmi] ‚Chnappheit‘
Maltesisch ilma [ilma] 'Wasser'
Norwegisch mamma [ˈmɑmːɑ] ‚Mammi‘
Portugiesisch[8] mato [ˈmatu] ‚Ich töt‘
Polnisch[9] masa Pl-masa.ogg [ˈmäsä](info) ‚Mess‘
Russisch[10] муж Ru-муж.ogg [muʂ](info) ‚Ehemaa‘
Serbisch kyrllisch: милина/latiinisch: milina [milina] ‚Vergnüge‘
Slowakisch muž [mʊʃ] ‚Maa‘
Spanisch madre [madre̞] ‚Mueter‘
Swahili miti [ˈmiti] ‚Baim‘
Schwedisch mask [mask] ‚Wùrm‘
Tsesisch мец [mɛ̝t͡s] ‚Sprooch, Zùng‘
Türkisch benim [benim] ‚mys‘
Uigurisch men [mæn] ‚Ich‘
Vietnamesisch me [mɛ] ‚Mammi‘
Zapotekisch Tilquiapan[11] man [maŋ] ‚Tier‘

Fuessnote

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  1. ↑ Thelwall, Robin (1990), "Illustrations of the IPA: Arabic", Journal of the International Phonetic Association 20 (2): 37–41
  2. ↑ Carbonell, Joan F.; Llisterri, Joaquim (1992), "Catalan", Journal of the International Phonetic Association 22 (1-2): 53–56
  3. ↑ Gussenhoven, Carlos (1992), "Dutch", Journal of the International Phonetic Association 22 (2): 45–47
  4. ↑ Shosted, Ryan K.; Vakhtang, Chikovani (2006), "Standard Georgian", Journal of the International Phonetic Association 36 (2): 255–264
  5. ↑ 5,0 5,1 Ladefoged, Peter (2005). Vowels and Consonants (Second ed.). Blackwell.
  6. ↑ Soderberg, Craig D.; Olson, Kenneth S. (2008), "Illustrations of the IPA:Indonesian", Journal of the International Phonetic Association 38 (2): 209–213
  7. ↑ Rogers, Derek; d'Arcangeli, Luciana (2004), "Italian", Journal of the International Phonetic Association 34 (1): 117–121
  8. ↑ Cruz-Ferreira, Madalena (1995), "European Portuguese", Journal of the International Phonetic Association 25 (2): 90–94
  9. ↑ Jassem (2003:103)
  10. ↑ Padgett, Jaye (2003), "Contrast and Post-Velar Fronting in Russian", Natural Language & Linguistic Theory 21 (1): 39–87
  11. ↑ Merrill, Elizabeth (2008), "Tilquipan Zapotec", Journal of the International Phonetic Association 38 (1): 107–114
  Konsonante Lueg au: IPA, Vokale  
Bilabial Labiodental Dental Alveolar Postalv. Retroflex Alveolopalatal Palatal Velar Uvular Pharyngal Epiglottal Glottal
Nasal m ɱ n̪ n ɳ ɲ ŋ ɴ
Plosive p b t̪ d̪ t d ʈ ɖ c ɟ k ɡ q ɢ ʡ ʔ  Schnalzluut  ʘ ǀ ǃ ǂ ǁ ǃ˞
Affrikat pɸ bβ p̪f b̪v tθ dð ts dz tʃ dʒ ʈʂ ɖʐ tɕ dʑ cç ɟʝ kx ɡɣ qχ ɢʁ  Implo­siv  ɓ ɗ ᶑ ʄ ɠ ʛ
Frikativ ɸ β f v θ ð s z ʃ ʒ ʂ ʐ ɕ ʑ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ ʜ ʢ h ɦ  Ejektiv  pʼ tʼ ʈʼ cʼ kʼ qʼ ʂʼ q͡χʼ
   Approximante    ʋ ɹ ɻ j ɰ fʼ θʼ sʼ ɬ’ ʃʼ ɕʼ xʼ χ’
Vibrante ʙ r ɽr ʀ t͡θʼ t͡sʼ t͡ɬʼ t͡ʃʼ ʈ͡ʂʼ c͡ʎ̝̥ʼ k͡xʼ k͡ʟ̝̊ʼ
Flap/Tap ѵ ɾ ɽ co-artikulierti Frikativ  ʍ w ɥ ɫ
lat. Frikativ ɬ ɮ co-artikulierti Plosiv  k͡p ɡ͡b ŋ͡m
lat. Approximante l ɭ ʎ ʟ
Bi de Spalte wo grau sin, goot mer devo uss, dass si nit artikuliert werde chönne; wysi Spalte, ùn Zeiche, wo nit verlinkt sin, hen kei offiziels IPA-Zeiche un/oder sin uss keinere Sprooch bekannt.
Vun "https://als.wikipedia.org/w/index.php?title=Bilabialer_Nasal&oldid=986260"