Russiese braille

Russiese braille
Soort skryfstelsel	Alfabet
Taal	Russies
Stelsel	Braille
Gegrond op	Russiese alfabet

Russiese braille is die braillealfabet van Russies en, met aanpassings, tale in buurlande wat die Cyrilliese skryfstelsel gebruik soos Oekraïens en Mongools. Dit is gegrond op die Latynse transliterasie van Cyrillies, met bykomende letters spesiaal vir Russies. Dit is in Russies bekend as Шрифт Брайля Sjrift Brailja, "brailleskrif".

Alfabet

Russiese braille lyk soos volg:

Druk	а a	б b	в w	г g	д d	е e, je	ё jo	ж zj	з z	и i	й j
Braille
Druk	к k	л l	м m	н n	о o	п p	р r	с s	т t	у oe	ф f
Braille
Druk	х ch	ц ts	ч tsj	ш sj	щ sjtsj	ъ ”	ы i	ь ’	э e	ю joe	я ja
Braille

Die Russiese alfabet van voor die Russiese Rewolusie het verskeie letters ingesluit wat nie meer gebruik word nie. Daarbenewens het die letter э ietwat anders gelyk.

Druk	ѳ th	і i	ѣ ě	э è
Braille

Hoewel dié letters nie meer in Russies gebruik word nie, kom hulle nog voor in die braillealfabette van ander tale.

Punktuasie

Enkelpunktuasie:

Druk	,	.	?	!	;	:	-	—
Braille

Dubbele punktuasie:

Druk	« ...... » (buite-aanhaling)	„ ...... “ (binne-aanhaling)	( ...... )	[ ...... ]
Braille

Formatering

Kurs.	Hoofl.	No.	Kolom

Syfers en berekenings

Syfers is die letters a-j met vooraan, nes in ander alfabette. Wiskundige simbole is soos volg:

Druk	+	-	×	·	:	=
Braille

Druk	<	>	(	)	√	%
Braille

Wiskundige simbole word voorafgegaan, maar nie gevolg nie, deur ’n spasie, byvoorbeeld:

                   

6 × 7 : 14 = 3

Uitbreidings vir ander tale

Baie tale van die voormalige Sowjetunie gebruik gedrukte alfabette wat van die Russiese alfabet afgelei is, met toevoegings vir unieke klanke. Net so stam hulle braillealfabette van Russiese braille af. Die brailletekens vir letters wat ooreenstem met dié in Russiese druk is dieselfde as in Russies braille. Daar is egter geen internasionale konsekwensie onder die bykomende letters nie, buiten і, wat in Oekraïens, Belarussies en Kasaks gebruik word – en selfs dan gebruik Kirgisies vir ң (ŋ). Gewoonlik word al die Russiese letters nie gebruik nie, behalwe miskien in leenwoorde. Punktuasie- en formateringstekens stem meestal ooreen met Russiese braille.

Oekraïense braille

Oekraïens het die bykomende letters і, ї, є, ґ. Die є is die spieëlbeeld van die ou Russiese э, terwyl і die ou Russiese і is (dus die omgekeerde van й en dieselfde as die Engelse en Franse y) en ї is die ou Russiese jat (ѣ).

Druk	є	ґ	і	ї
Braille

Unesco kon hierdie waardes in 2013 nie bevestig nie.

Belarussiese braille

Belarussies het die bykomende letters і en ў. Hulle is die spieëlbeeld van й en у.

Druk	і	ў
Braille

Unesco kon hierdie waardes in 2013 nie bevestig nie.

Kasakse braille

Kasaks het die bykomende letters ә, ғ, қ, ң, һ, ө, ү, ұ, і.

Druk	ә	ғ	қ	ң	ө	ү	ұ	һ	i
Braille

Mongoolse braille

Mongools het ook die letters ө, ү, maar met ander brailletekens:

Druk	ө ö	ү ü
Braille

Albei dié letters is verouderd in Russiese braille. Die gedrukte Mongoolse klinker ө (ö) lyk amper soos die ou Russiese medeklinker ѳ (th) en gebruik dieselfde brailleteken; die Mongoolse klinker ү (ü) gebruik die brailleteken van die ou Russiese klinker jat.

Verwysings

• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia