Roer (skip)
.JPG)
Die roer van 'n skip is 'n beweegbare vlak wat gebruik word om 'n skip te stuur. 'n Roer kan onder of agter die agterstewe aangetref word. 'n Roer kan uit een of meer roerlemme bestaan. Die skip word gestuur met 'n helmstok in die geval van direkte aandrywing of met 'n stuurwiel in die geval van indirekte aandrywing van die roer.
Ontwikkeling
[wysig | wysig bron]Roeispane wat aan die sykant van 'n skip vasgebind is, is aangetref by modelle, kunswerke en oorblyfsels van skepe uit oud-Egipte wat dateer uit die 3de millenium voor Christus. Later is die roer nader aan die agterkant van die skip aangebring. In die eerste eeu n.C. is die roer vir die eerste keer by die agterstewe aangebring in die Chinese Keiserryk. 'n Tweeduisend jaar-oue model is in 'n graf gevind met 'n steweroer. Die Romeinse galeie en handelskepe het aan beide kante agteraan roerlemme gehad. Die lemme is deur twee of een roerman gestuur met behulp van lang helmstokke. Ook die Noormanne het 'n roerblad agteraan hulle skepe aan die stuurboordkant (die oorsprong van die benaming) gehad. Voor hierdie tyd is skepe/bote met één (Europees) of twee (Middellandse See) syspane gestuur.
Die steweroer is in Europa in Friesland uitgevind, wat in daardie tyd ook die hele Noord-Duitsland ingesluit het. Die skepe van die Hanseverbond, Hulke genoem, was die eerste skepe wat daarmee uitgerus was. Later is die voorbeeld nagevolg deur die Middeleeuse kogge-, kraak- en karveelskepe. Die gebruik daarvan het eers in die 13de algemeen in gebruik geraak in Europa. Omdat 'n steweroer in die onstuimige noordelike waters 'n groot skip beter kon stuur het dit ook aanleiding gegee tot die bou van groter skepe.
Die oudste bekende afbeelding van 'n skip met 'n steweroer in Europa, is te sien op 'n steen in die gewel van Winchester Katedraal en is afkomstig van 'n doopvont uit 1180. Die roer is baie hoog geplaas op die verlenging van die kiel aan die ronding van die agterste deel van die skip.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- http://nautarch.tamu.edu/pdf-files/Mott-MA1991.pdf - 'n Verhandeling oor die geskiedenis van die Roer - Lawrence V. Mott, Texas A&M Universiteit
