Gaan na inhoud

Ebola

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Vrywaring: Die mediese inligting verskaf op Wikipedia dien slegs as 'n riglyn en dra geen waarborg van feitelike korrektheid nie.
Enige vrae of klagtes oor u persoonlike gesondheid behoort na 'n dokter verwys te word.
Ebola
Klassifikasie en eksterne bronne
ICD-10 A98.4
ICD-9 065.8
DiseasesDB 18043
MedlinePlus   001339
eMedicine med/626
MeSH D019142
Mediese waarskuwing

Ebola of Ebola hemorragiese koors is 'n ernstige menslike siekte wat deur die ebolavirus veroorsaak word. Die siekte veroorsaak 'n hoë sterftesyfer en daar is geen spesifieke behandeling of medisyne teen die virus beskikbaar nie. Die siekte is skaars en kom tipies in die vorm van plaaslike uitbrekings in lande in Sentraal-Afrika voor. Die naam ebola kom van die gelyknamige rivier in die Kongo waar 'n uitbraak in 1976 plaasgevind en ebola vir die eerste keer erken en bewys is.

Twee verpleegsters by Mayinga N'Seka, wat twee dae later weens ernstige inwendige bloeding oorlede is.
Ebola-epidemie in Wes-Afrika 2014
Epidemiese verspreiding van Ebola in Guinee, Liberië en Sierra Leone in die somer van 2014[1]

Die siekte word deur kontak met die bloed of liggaamlike vloeistowwe van 'n besmette dier (tipies ape of vrugtevlermuise) opgedoen.[2] Dit word nie natuurlik deur die lug oorgedra nie.[3] Daar word geglo dat vrugtevlermuise die virus versprei sonder om self daardeur beïnvloed te word. Sodra menslike besmetting voorkom, kan die siekte verder tussen mense versprei. Manlike oorlewendes kan die siekte vir byna twee maande daarna deur semen oordra.

Ten einde 'n diagnose te maak, moet ander siektes met soortgelyke simptome soos malaria, cholera en ander virale hemorragiese koors eers geëlimineer word. Bloedmonsters kan dan vir virale teenliggaampies, virale RNS, of vir die virus self getoets word om die diagnose te bevestig.[2]

Simptome

[wysig | wysig bron]

Simptome begin tussen twee dae en drie weke, maar gewoonlik tussen 4 en 10 dae nadat die virus opgedoen is.[2] Dit sluit koors, seerkeel, spierpyne en hoofpyn in. Die koors is gewoonlik hoër as 38.3°C.[4] Simptome soos naarheid, braking, en diarree volg meestal, terwyl die werking van die lewer en niere begin afneem.[5] Op die punt begin sommige mense probleme met bloeding te ondervind.[2]

Herstel en sterftes

[wysig | wysig bron]

Herstel kan tussen 7 and 14 dae begin na die eerste simptome.[5] Sterftes, as gebeur, is gewoonlik 6 tot 16 dae na die eerste simptome en is gewoonlik veroorsaak deur lae bloeddruk van verlies van vloeistof.[6] Oor die algemeen kan bloedverlies tot die dood lei.[7] Mense gaan gewoonlik in 'n koma in.[5]

Diegene wat oorleef, het gereeld spier- en gewrigspyn, verminderde gehoor, moegheid, swakheid, verminderde aptyt en moeilikheid om gewig op te tel.[8] Probleme met visie mag ontwikkel.[9]

Oorlewendes ontwikkel teenliggaampies teen Ebola wat minstens 10 jaar duur, maar dit is onduidelik of hulle immuun teen addisionele infeksies is.[10]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "2014 Ebola Outbreak in West Africa – Outbreak Distribution Map" (in Engels). Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 14 September 2014. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 April 2020. Besoek op 21 September 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 "Ebola virus disease Fact sheet N°103". World Health Organization (in Engels). Maart 2014. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 November 2015. Besoek op 12 April 2014.
  3. "2014 Ebola Virus Disease (EVD) outbreak in West Africa". WHO. 21 April 2014. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 April 2020. Besoek op 3 Augustus 2014.
  4. Hoenen T, Groseth A, Falzarano D, Feldmann H (Mei 2006). "Ebola virus: unravelling pathogenesis to combat a deadly disease". Trends in Molecular Medicine. 12 (5): 206–15. doi:10.1016/j.molmed.2006.03.006. PMID 16616875.
  5. 5,0 5,1 5,2 Magill, Alan (2013). Hunter's tropical medicine and emerging infectious diseases (9th uitg.). New York: Saunders. p. 332. ISBN 978-1-4160-4390-4. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Maart 2016.
  6. Ruzek, edited by Sunit K. Singh, Daniel (2014). Viral hemorrhagic fevers. Boca Raton: CRC Press, Taylor & Francis Group. p. 444. ISBN 978-1-4398-8429-4. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 April 2016. {{cite book}}: |first1= has generic name (hulp)AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  7. Gatherer D (Augustus 2014). "The 2014 Ebola virus disease outbreak in West Africa". J Gen Virol. 95 (Pt 8): 1619–24. doi:10.1099/vir.0.067199-0. PMID 24795448.
  8. Tosh PK, Sampathkumar P (Desember 2014). "What Clinicians Should Know About the 2014 Ebola Outbreak". Mayo Clin Proc. 89 (12): 1710–17. doi:10.1016/j.mayocp.2014.10.010. PMID 25467644.
  9. "An emergency within an emergency: caring for Ebola survivors". World Health Organization (in Engels). 7 Augustus 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 September 2016. Besoek op 12 Augustus 2015.
  10. "Q&A on Transmission, Ebola". CDC (in Japannees). September 2014. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 April 2020. Besoek op 3 Oktober 2014.

Bibliografie

[wysig | wysig bron]