Alistair Stuart MacLean

Alistair Stuart MacLean (Skots-Gaelies: Alasdair MacGill-Eain; 21 April 1922 – 2 Februarie 1987) was 'n 20ste eeuse Skotse skrywer van gewilde rillers en avontuurverhale. Sy werke sluit onder meer die romans The Guns of Navarone, Ice Station Zebra en Where Eagles Dare in, waarvan al drie populêre films gemaak is. Hy het ook twee romans publiseer onder die skuilnaam Ian Stuart. Daar word geraam dat sy boeke meer as 150 miljoen kopieë verkoop het, wat hom een van die bes verkoopte outeurs van alle tye maak.

Na sy afsterwe volgens een doodsberig, " het hy nooit sy liefde vir die see, sy talent om goeie Britte teen slegte Duitsers uit te beeld, of sy voorliefde vir hoë melodrama verloor nie, kommandosaga's uit die oorlog, en eksotiese omgewings wat Griekse eilande en Alaska-olievelde insluit."

Lewe

Alistair Stuart Maclean is 'n afstammeling uit die Macleanstam in Skotland. Hy is gebore op 21 April 1922 in Shettleston, Glasgow, die derde van vier seuns van 'n predikant van die Kerk van Skotland, maar het 'n groot deel van sy kinderjare en jeug in Daviot, 16 km suid van Inverness, deurgebring. Hy leer Engels as 'n tweede taal na sy moedertaal, Skots-Gaelies.

In 1941, op 19-jarige ouderdom, is hy opgeroep om in die Tweede Wêreldoorlog in die Britse Vloot te veg, waar hy as gewone seeman, bekwame seeman en torpedo-operateur dien. Hy is eers aangestel op die PS Bournemouth Queen oorlogskip, geskik vir lugafweer, aan diens langs die kus van Engeland en Skotland.

Vanaf 1943 dien hy op die HMS Royalist, waarmee hy in 1943 aksie in die Atlantiese oseaan beleef. In 1944 dien hy en Royalist in die Middellandse See, as deel van die inval in Suid-Frankryk en om blokkadebote van Kreta te kelder en die eiland Milos in die Egeïese See te bombardeer. Gedurende hierdie tyd is MacLean moontlik beseer tydens 'n skietoefeningongeluk.

In 1945, in die Verre Ooste, ervaar MacLean en Royalist aksie in operasies teen Japannese teikens in Birma, Maleisië en Soematra. Na die Japannese oorgawe het Royalist gehelp om bevryde krygsgevangenes uit die Changigevangenis in Singapoer te ontruim.

MacLean is ontslaan uit die Britse vloot in 1946. Daarna studeer hy Engels aan die Universiteit van Glasgow, werk by die poskantoor en as 'n straatveër. Hy woon saam met sy ma in Carringtonstraat 26, in St Georges Cross, Glasgow terwyl hy die universiteit bywoon. Hy voltooi sy studies in 1953 en werk kortliks as 'n hospitaalportier en daarna as onderwyser by Gallowflat Skool in Rutherglen.

Terwyl hy aan die universiteit studeer begin MacLean kortverhale skryf om ekstra inkomste te verdien. Hy wen 'n skryfkompetisie in 1954 met die seevaarderverhaal Dileas. Die Collinsuitgewery vra hom om 'n roman te skryf en hy lewer HMS Ulysses, 'n verhaal gebaseer op sy eie oorlogservarings en die van sy broer Ian, 'n gesertifiseerde matroos. Die boek was 'n groot sukses en MacLean het hom gou heeltemal toegewy aan die skryf van oorlogsverhale, spioenasieverhale en ander avonture.

In die vroeë 1960's publiseer MacLean twee romans onder die skuilnaam 'Ian Stuart' om te bewys dat die gewildheid van sy boeke te wyte was aan die inhoud en nie aan sy naam op die voorblad nie. Die boeke het goed verkoop, maar aangesien MacLean nie probeer het om sy skryfstyl te verander nie, is dit moontlik dat sy aanhangers hom maklik herken het, ondanks sy Skotse skuilnaam.

Die latere boeke van MacLean is nie so goed ontvang as sy vroeëre boeke nie, en in 'n poging om steeds die verbeelding aan te gryp, het hy soms in onwaarskynlike komplotte verval. Persoonlik voer hy 'n konstante stryd met alkoholisme, wat uiteindelik tot sy dood in München in 1987 lei. Hy is begrawe in Céligny, Switserland, 'n paar meter van Richard Burton se graf af.

MacLean is twee keer getroud en het drie seuns gehad by sy eerste vrou. Hy het 'n eredoktorsgraad in letterkunde van die Universiteit van Glasgow in 1983 ontvang.

Bronne

• Robert A. Lee, Alistair MacLean: The Key is Fear. Borgo Press, 1976. ISBN 0-89370-203-X.
• Jack Webster, Alistair MacLean: A Life. Chapmans Publishers, 1991. ISBN 1-85592-519-2. (ander titel: Alistair MacLean: A Biography of a Master Storyteller.)