Sipheuet dua plôh

Sipheuet dua plôh nakeuh sipheuet-sipheuet nyang na bak Allah meunurot aqidah Asy'ariyyah.

Sipheuet nyang wajéb bak Allah

Wujud

Na Allah Ta’ala. Lawanjih hana Allah Ta’ala. Pakriban na Allah? Hana meukareuna, hana meuseubab, hana meuteumpat, hana meuwatèe.

Meuphôm Allah Ta’ala hana meukareuna : Allah Ta’ala hana soe peuna.
Meuphôm Allah Ta’ala hana meuseubab : Allah Ta’ala hana soe ôseuha, hana mak, hana ayah
Meuphôm Allah Ta’ala hana meutempat : Allah Ta’ala hana bak saboh–saboh teumpat, di ateueh, di yup, di sampeng, di likot, dan di keue
Meuphôm Allah Ta’ala hana meuwatèe : Allah Ta’ala hana meuwatèe ngön saboh–saboh watèe

Toh dali na Allah Ta’ala? Na alam nyoe, nyang geukheun alam nyoe nakeuh nyang silaen Allah, na dua macam yaitu: nyang phôn jirem (zat nyang baharu) atawa zat nyang jicok lapang (teumpat) miseuejih, lat, batat, kayèe, batèe. Nyang kedua Aradh (sipheuet nyang meuubah–ubah) miseuejih meugrak, meuiem, meuwareuna-wareuni dan laén–laén. Pakriban tapeugah alam nyoe dali na Allah? Kareuna alam nyoe na-jih baharu, na meukareuna, na meuseubab, na meuteumpat, na meuwatèe. Lam Al-Qur'an Surat As-Sajadah ayat 4:

اللهُ الَّذِيْ خَلَقَ السَّمَاوٰتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا

“ Allah nyang ka neupeujeuet tujôh lapéh langèt ngön tujôh lapéh bumoe ngön peue mantöng antara ban dua nyan “

Qidam

Sedia Allah Ta’ala, Meuphôm kata – kata sedia : Allah Ta’ala hana meuphôn atau hana di peuawai lee hanaLawan jih Baharu arti baharu (meuubah –ubah) Pakiban geukheun meu ubah – ubah? awai – awai hana 'oh dudo kana, 'oh dudo lom ka hana. Toh dali Allah Ta’ala neumeusifeut Qidam ? alamnyoePakiban tapeugah alamnyoe keu dali sifeut Qidam Allah? karena na jih dialamnyoe baharu (meubah – ubah)

هُوَ الأَوَّلُ وَ الآخِرُ

"Allah nyang awai ngon nyang Akhé"

Qur'an: Al Hadid ayat 3

Baqa

Kekal zat Allah Ta’ala selama - lama, Meuphôm kekal selama – lama : Allah Ta’ala hana meuseuneulheuh Lawan jih fana (binasa ) Meuphôm fana : na meuseuneulheuhTeuh dali Allah Ta’ala neumeusifeut Baqa ? alamnyoePakiban tapeugah alamnyoe keu dali sifeut baqa Allah? karena alamnyoe na meuseuneulheuh

وَيَبْقَى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلَالِ وَالُاِكُرَام

"Dan nyang keukai zat Tuhan gata hai Muhammad nyang Po ketinggian ngon Kemuliaan"

Qur'an Surat Ar Rahman ayat 27

Mukhalafatuhu lil hawadits

Hareutoejih hana saban Allah Ta’ala ngen peuneujeut. Lawan jih, saban Allah Ta’ala ngeun peuneujeut bak zat, bak sifeut, bak beut· Zat Allah Ta’ala : Hana meutuboeh, hana meubukok, hana meubentuk, hana merupa,· Hana Saban sifeut Allah Ta’ala ngen sifeut makhluk, sifeut yang na bak Allah ta'alahana bak makhluk, sifeut yang na bak makhluk hana bak Allah. Sifeut makhluk na keu na likôt, sifeut bak Allah hana keu hana likôt Sifeut makhluk na wie na uneun, sifeut bak Allah hana wie hana uneun Sifeut makhluk na meuyub na mayang, sifeut bak Allah hana meuyub hana mayang. Sifeut makhluk na lua na dalam, sifeut bak Allah hana lua hana dalam Sifeut makhluk na meugrak na meu 'iem, sifeut bak Allah hana meugrak hana meu iem Sifeut makhluk na meu wareuna, sifeut bak Allah hana meuwareuna – dan meumacam – macam yang la'én Hana saban buet Allah ngon buet makhluk Buet Allah Ta’ala barang golom na ék geu peu na, barang yang kalheuh na ék geu peuhana Buet Makhluk barang kalheuh na geu peuna lé AllahContoh jih : Trou bukon karena makanan, puléh grah kon karena ie, dll Teh dali Allah Ta’ala neumeusifeut Mukhalafatuhu lil hawadist ? na alam nyoe Pakriban tapeugah alam nyoe jeut keu dali sifeut Mukhalafatuhu lil hawadist bak Allah? karena alam nyoe sama bak zat, bak sifeut, bak buet,bandum zat alam meususôn, bandum sifeut alam awai hana dudo kana, 'oh dudo ka hana. Bandum buet alam, barang kalheuh na geupeuna lé Allah.

لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ

"Hana meusipeue nyang saban ngon Allah"

Qur'an Surat Asy Syura ayat 11

Qiyamuhu binafsihi

Allah Ta’ala geudong keudroe, Makna Allah Ta’ala geudong keudroe na dua perkara Yang pertama : Allah Ta’ala hana peureulèe keu zat yang la'én Yang kedua : Allah Ta’ala hana peureulèe keu so yang peujeut Lawan jih peureulèe keu zat yang laen dan peureulèe keuso yang peujeut Pekon Allah Ta’ala hana peureulèe keu zat yang la'én? karena Allah Ta’ala kon sifeut, Allah Ta’ala saboh zat, zat Allah hana geucok lapang, meunyoe zat makhluk jicok lapang. Pakiban meuphôm Allah Ta’ala hana peureulèe keu zat yang laen, hana peureulèe keu soe peujeut dan hana geucok tempat lapang? karena Allah Ta’ala kaya dari tiep – tiep peuneujeut. Toh dali Allah Ta’ala neumeusifeut qiyamuhu binafsih? alamnyoe Pakiban tapeugah alamnyoe keu dali sifeut qiyamuhu binafsih Allah? karena alamnyoe hana kaya bak zat, bak sifeut, bak but, Zat alam ata Allah, sifeut alam ata Allah dan buet alam ata kaleuh na geupeuna lee Allah.

إِنَّ اللهَ لَغَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِيْنَ

"Keubit-bit Allah Maha Kaya nibak seukalian 'Alam"

Qur'an Surat Al 'Ankabut ayat 6

Wahdaniyah

Esa Zat Allah, Esa Sifeut Allah, Esa Buet Allah, Meuphôm Esa Zat Allah na dua perkara yang pertama : Zat Allah hana meususon, hana meuasoe, hana meudarah, hana meurat, hana meuteuleung. Yang kedua : Zat Allah hana sama ngon zat laen. Lawan jih meususon –suson zat Allah dan sama zat Allah ngon zat yang laen. Pakiban Meuphôm hana meuseusoen zat Allah ? hana meutuboeh, hana meubungkok, hana meubentuk,Hana merupa, Pakiban meuphôm hana sama zat Allah ngon zat yang laen? hana Tuhan laen mesidroe pun yang saban ngon Allah bak zat, bak sifeut dan bak but, Meuphoem Esa sifeut Allah : sifeut Allah hana dua – dua ,sifeut Allah hana diduk pat laen. 50 boh i’tikeut yang teukandoeng dalam kalimah Lailahaillallah hana jideuk pat laen, yang na bak Allah. Meuphôm Esa buet Allah : buet Allah hana geupakèk alat, peu yang geupeugah na langsông na. Teuh dali Allah Ta’ala neumeusifeut wahdaniah? alamnyoe Pakiban tapeugah alamnyoe keu dali sifeut wahdaniah Allah? karena alamnyoe hana Esa zat, hana Esa sifeut, dan hana Esa buet, Sekira jih Allah Hana Esa maka alamnyoe pih hana. Peu beda antara Esa dan satu.....? Esa (Hana permulaan), meunyo satu na permulaan yaitu diawali lé nol (0).

قُلْ هُوَ اللهُ اَحَدٌ

"Takheun lé gata hai Muhammad: '(Tuhan nyang jitanyongnyan) nakeuh Allah nyan Ahad - Sidroe' "

Qur'an Surat Al Ikhlash ayat 1

Qudrah

Kuasa Allah Ta’ala, Lawan Jih leumoh Meuphôm kuasa Allah Ta’ala : ata gohlom na ék geupeuna, ata kalheuh na ék geupeuhana. Teh dali Allah Ta’ala neumeusifeut Qudrah ? Alamnyoe Pakiban tapeugah alamnyoe keu dali Qudrah Allah? Karena alamnyoe leumoh, ha ék ji peuna barang yang golom na dan ha ék di peuhana barang yang kalheuh na. Meunyo hana Qudrah Allah, alamnyoe pih hana,

إِنَّ اللهَ عَلٰى كُلِّ شَيْئٍ قَدِيْرٌ

"Keubit Allah ateuh tiep peu mantong Maha Kuasa"

Qur'an Surat Al Baqarah ayat 106

Iradah

Berkehendak Allah Ta’ala, Meuphôm berkehendak : Neupeuteuntèe barang yang golomna keu na dan barang yang kalheuh na keu hana. Lawan Jih laloe Meuphôm laloe : teuwoe atau hana sengajaTeuh dali Allah Ta’ala neumeusifeut Iradah? alamnyoe Pakiban tapeugah alamnyoe keu dali Iradah Allah ? karena alamnyoe han ék di peuteunte barang yang golomna supaya na dan yang kalheuh na gepeu hana Meunyo hana Iradah Allah, alamnyoe pih hana

إِنَّ رَبَّكَ فَعَّالٌ لِّمَا يُرِيدُ

"Keubit Tuhan gata hai Muhammad that jeut Geupibuet peu nyang Geukheundak"

Qur'an Surat Hud ayat 107

Ilmun

Neuteupu Allah Ta’ala kon ngon neumeurunoe, Allah Ta’ala neuteupeu barang yang golomna keu na dan yang kalheuh na keu hana. Lawan Jih bangai. Meuphôm bangai : na payah na mudah. Teh dali Allah Ta’ala neumeusifeut Ilmu? alamnyoe Pakiban tapeugah alamnyoe keu dali ilmu Allah? karena alamnyoe bangai, alamnyoe hana diteupeu barang golom na keu na dan hana diteupeu dan ha ék dipeuteuntèe barang yang golomna keu na dan yang kalheuh na gepeu hana Meunyo hana Ilmu Allah, alamnyoe pih hana

وَاللهُ بِكُلِّ شَيْئٍ عَلِيْمٌ

"Dan Allah bak tiep peu mantong that neuteupeue"

Qur'an Surat At Taghabun ayat 11

Hayah

Udép Allah Ta’ala kon ngon nyawong, Lawan Jih maté. Setiap yang udép ngon nyawong pasti maté. Teh dali Allah Ta’ala neumeusifeut hayah .? alamnyoe Pakiban tapeugah alamnyoe keu dali hayah Allah? karena alamnyoe pasti maté. Meunyo hana hayah Allah, alamnyoe pih hana

وَتَوَكَّلْ عَلٰى الْحَيِّ الَّذِيْ لَايَمُوْتُ

"Ta pujôk droe lé gata bak Allah nyang hudép, zat nyang h'an maté-maté"

Qur'an Surat Al Furqan ayat 58

Sama'

Neumeudeungo Allah Ta’ala kon ngon ruhung geulinyueng Lawan Jih klo, Meuphôm klo : suara ji'ôh han deuh geudeunge, zat yang hana su han deuh geudeunge, Toh dali Allah Ta’ala neumeusifeut sama’ ? alamnyoe , qur’an, hadist dan ijmak (ulama) pakiban tapeugah alamnyoe keu dali sifeut sama’ Allah? karena alamnyoe klo, suara yang ji'ôh han deuh di deunge, zat yang hana suara han deuh di deungo, alam nyoe jideungo, geupeudeungoe lé Allah.

وَاللهُ سَمِيْعٌ عَلِيْمٌ

Dan Allah Nyang That neudeungo nong neuteupeue"

Qur'an Surat At Taubah ayat 103

Bashar

Geukeumalon Allah Ta’ala kon ngon mata. Lawan Jih buta. Meuphôm buta : Yang ji'ôh han deuh geu kalon, yang meupadok han deuh geukalon. Toh dali Allah Ta’ala neumeusifeut bashar ? alamnyoe , qur’an, hadist dan ijmak (ulama) Pakiban tapeugah alamnyoe keu dali sifeut bashar Allah ? karena alamnyoe buta, yang ji'ôh han deuh ji kalon, yang zat padok han deuh jikalon, Alam nyoe dikeumalon, geupeukalon le Allah.

وَاللهُ بَصِيْرٌ بِمَا تَعْمَلُوْنَ

"Dan Allah That geukalon peu mantong nyang gata pubuet"

Qur'an Surat Al Hujurat ayat 18

Kalam

Neumeututo Allah Ta’ala kon ngon lidah dan hana meuhuruf dan hana meusuara dan hana salah dan hana neu iem, hana awai hana akhé, Lawan Jih bisu Teuh dali Allah Ta’ala neumeusifeut kalam? alamnyoe , qur’an, hadist dan ijmak (ulama) Pakiban tapeugah alamnyoe keu dali sifeut kalam Allah? karena alamnyoe bisu, tutô alamnyoe geupeujeuet lé Allah.

وَكَلَّمَ اللهُ مُوْسٰى تَكْلِيْمًا

"Allah ka neu meukalam ngon nabi Musa"

Qur'an Surat An Nisa ayat 4

Qadirun

Nyakni nyang kuasa, Lawan Jih yang leumoh Meuphôm yang kuasa : Lam siklèp mata Allah Ta’ala ék geupeuna barang yang golomna dan ék geupeuhana barang yang kalheuh na di seluruh alam Toh dali Allah Ta’ala neumeusifeut qadirun? alamnyoe Pakiban tapeugah alamnyoe keu dali sifeut qadirun Allah? karena alamnyoe han ék dipeuhana barang yang kalheuh na dalam sekejap seluruh alam. Meunyoe hana qadirun Allah, alamnyoe pih hana

Muridun

Yang peuteuntèe Meuphôm yang peuteuntèe : dalam sekejap ék geupeuteuntèe barang yang golom na keu na dan ék geu peunteuntèe barang yang kalheuh na keu hana di seluruh alam Toh dali Allah Ta’ala neumeusifeut muridun? alamnyoe Pakiban tapeugah alamnyoe keu dali sifeut muridun Allah karena alamnyoe han ék dipeuhana barang yang kalheuh na dalam sekejap seluruh alam. Meunyoe hana muridun Allah, alamnyoe pih hana.

‘Alimun

Yang teupeue, lawan jih yang bangai Meuphôm yang teupeu: dalam sekejap Allah Ta’ala sanggup geuteupeu barang yang golomna keu na dan barang yang kalheuh na keu hana dalam sekejap seluruh alam dan droe neuh Tuhan Toh dali Allah Ta’ala neumeusifeut ‘alimun? alamnyoe Pakiban tapeugah alamnyoe keu dali sifeut ‘alimun Allah karena alamnyoe han sanggop diteupu barang yang golomna keu na dan barang yang kalheuh na keu hana sekejap seluruh alam beserta droe jih alam, Meunyoe hana ‘alimun Allah, alamnyoe pih hana

Hayyun

Yang hudép, Lawan jih yang maté Meuphôm yang hudép : Yang hana maté–maté Toh dali Allah Ta’ala neumeusifeut hayyun ? alamnyoe Pakiban tapeugah alamnyoe keu dali sifeut hayyun Allah karena alamnyoe yang maté. Meunyoe hana hayyun Allah, alamnyoe pih hana

Sami'un

Yang meudeungo, Lawan jih yang klo Meuphôm yang meudeungo : dalam sekejap Allah Ta’ala sanggup geudeungo zat yang na suara dan zat yang hana suara dalam sekejap seluruh alam serta kalam droe neu Allah Toh dali Allah Ta’ala neumeusifeut sami’un? alamnyoe, qur’an, hadist dan ijmak (ulama) Pakiban tapeugah alamnyoe keu dali sifeut sami’un Allah karena alamnyoe han sanggôp dideungo zat yang na suara dan yang hana suara dalam sekejap seluruh alam beserta suara droe jih alam.

Bashirun

Yang keumalon Lawan jih yang buta Meuphôm yang keumalon : dalam sekejap Allah Ta’ala sanggup geukalon seluruh alam dan droe neuh Allah Toh dali Allah Ta’ala neumeusifeut bashirun? alamnyoe, qur’an, hadist dan ijmak (ulama) Pakiban tapeugah alamnyoe keu dali sifeut bashirun Allah karena alamnyoe buta han sanggop dikalon dalam sekejap seluruh alam dan droe jih alam.

Mutakallimun

Yang meututô Lawan jih yang bisu Meuphôm yang meututo : Yang hana iem – iem, Allah Ta’ala sabé–sabé geu meututô hana pernah geu iem. Toh dali Allah Ta’ala neumeusifeut mutakalimun ? alamnyoe, qur’an, hadist dan ijmak (ulama) Pakiban tapeugah alamnyoe keu dali sifeut mutakalimun Allah karena di alamnyoe yang iem, hanjeut di meututô meunye hana geupeujeut dan gepeututô lé Allah.

Sipheuet nyang harôih bak Allah

Sipheuet nyang haroih bak Allah na saboh. Neupeuget tiep–tiep nyang mungkén atawa hana neupeuget. Atawa neupeuna tiep–tiep nyang mungkén atawa hana neupeuna. Lawanjih wajéb neupeuget tiep–tiep nyang mungkén atau wajéb hana neupeuget (mustahé: wajéb neupeuna tiep–tiep nyang mungkén atawa wajéb hana neupeuna). Mungkén na 4 peukara :

Mungkén na oh lheuh hana, contoh jih alamnyoe
Mungkén hana oh lheuh na, contoh jih nabi dan rasul
Mungkén na yang akan datang, contoh jih uroe kiamat
Mungkén na dalam Ileumèe Allah tapi hana neu peuget, contoh jih iman Abu Jahal dan iman Abu Lahab. Dalam ilmu Allah mungkén geupeuiman tapi hana geupeuiman,

Eu cit