İçeriğe atla

Starbucks

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Başlığın diğer anlamları için Starbuck sayfasına bakınız.
Starbucks Coffee
EndüstriKafe
KuruluşPike Place Market, Seattle, Washington (30 Mart 1971 (1971-03-30))
KurucuJerry Baldwin
Gordon Bowker
Zev Siegl
Genel merkeziSeattle, Washington, ABD
Önemli kişilerHoward Schultz
(Başkan ve CEO)
Gelirartış US$24.71 milyar (2018)[1]
Net gelirartış US$4.51 milyar (2018)
Çalışan sayısı291,000
Web sitesistarbucks.com.tr starbucks.com

Starbucks (NASDAQ: SBUX), Amerikalı kahve dükkânları zinciridir. Merkezi Seattle, Washington'dadır. Starbucks, adını Moby Dick'teki Starbuck adlı karakterden alır. Türkiye'de ilk şubesini 2003 yılında İstanbul'da Bağdat Caddesi'ne açmıştır. 2023 Mayıs ayı itibarıyla Türkiye'de toplam 663 adet şubesi vardır.[2]

Tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk Starbucks mağazası 1971 yılında[3] öğretmen olan Jerry Baldwin, tarih öğretmeni Gordon Bowker ile yazar olan Zev Siegel tarafından Pike Place Market adıyla bilinen yerde açıldı. 1982 yılında yatırımcı Howard Schultz da ortaklığa katıldı ve İtalyan espresso barlarından etkilenerek 1985 yılında II Giornale kahve dükkânları zincirini kurdu. Birkaç yıl sonra Starbucks'ın ilk sahipleri Peet's Coffee and Tea mağazasını satın alınca Starbucks'ı Shultz'a devrettiler. Böylece Shultz'un II Giornale kahve dükkânları, Starbucks adını alarak hizmet vermeye devam etti. Starbucks, ilk mağazalarını Vancouver, Britanya Kolumbiyası ve Chicago'da açtı. Starbucks'ın Kuzey Amerika dışındaki ilk mağazası 1996 yılında Tokyo, Japonya'da açıldı. 2 Ocak 2022 tarihi itibarıyla Starbucks 65 ülkede toplam 34.000'in üzerinde mağazasıyla, dünyanın en büyük kahve zinciri olma ünvanına sahiptir. Starbucks, sadece küçük bir mağazadan dünyanın en kaliteli, taze kavrulmuş kahve çekirdeklerini sunuyordu. Moby Dick'ten ilham alınan adı, eski kahve tüccarlarının denizcilik geleneği ve açık denize olan aşklarından gelmektedir. Starbucks, kurulduğu tarihten itibaren farklı bir şirket olma yolunda ilerledi. Sadece kahve ve zengin bir kahve kültürü değil, bir deneyim sundu.[4]

Starbucks ve LGBT

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünya genelinde 30 ülkede altı bine yakın şubesi bulunan Starbucks, eşcinsel evlilikleri desteklediğini duyurarak,[5] bu çerçevede yapılan tüm çalışmalara katkı sunduğunu açıkladı. Şirketin CEO'su Howard Schultz, farklılıkların saygı görmesine taraftar olduklarını ve bunun şirket felsefelerinin merkezinde bulunduğunu söyledi.[6] Bünyesinde çalışan personeli arasında cinsel yönelim ya da kimliğinden dolayı oluşabilecek ayrımcılığa karşı önlem ve yaptırımlar alan Starbucks 2014 yılında LGBT temalı ilk kısa film Coffee Frenemies'i OutTV ile ortaklaşa yayınlandı.[7]

Eleştiriler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Emek sömürüsü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hayvan Refahı Eleştirileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

2008'de Starbucks, tavukların kafeslenmesi de dahil olmak üzere birçok insanlık dışı çiftçilik uygulamasını yasaklayan kapsamlı yeni bir hayvan refahı politikası açıkladı. 2009 yılında, yumurta üretimi de dahil olmak üzere hayvancılık ve işleme için sektördeki en iyi uygulamaları kullanmak için Kuzey Amerika'da satın alma prosedürü oluşturdu.[8]

2015 yılında Starbucks, 2020 yılına kadar %100 kafessiz tavuk yumurtasına geçeceğini kamuoyuna duyurdu. Ancak şirket daha sonra, bayilik verdiği şubelerinin yaklaşık %40'ını hariç tutarak yalnızca şirketin kendi şubelerine olan taahhüdünü değiştirdi.[9][10][11]

2018'de Starbucks, 2020 yılına kadar Starbucks markalı ürünler ve Kuzey Amerika'daki bayilik verdiği ortaklara tedarik edilenler de dahil olmak üzere, şirket tarafından işletilen mağazalarda %100 kafessiz tavuk yumurtası ve yumurta ürünleri kullanma hedefine ulaşmayı taahhüt etti. Hedeflerinin tüm ürünlerinin yüksek kalite ve etik standartları karşılaması olduğunu, birincil odak noktası olarak hayvan refahı ile sosyal sorumluluk standartlarına bağlılık olduğunu belirtti.[12][13] Starbucks Türkiye'nin benzer bir taahhüt yayınlanmaması hayvan hakları savunucuları tarafından eleştirilere konu oldu. Starbucks Türkiye'nin hayvanları tel kafeslerde yetiştiren tedarikçilerle çalışmamasını talep eden Kafessiz Türkiye, Türkiye'nin çeşitli illerinde protestolar düzenledi.[14]

Dünya Hayvanları Koruma ve Dünya Çiftçiliğinde Merhamet gibi kuruluşlar, Starbucks'ın 2012'den bu yana hayvan refahında kanıtlanabilir bir gelişme göstermediğini belirtti.[15] Amerika Birleşik Devletleri İnsancıl Topluluğu'na göre, Starbucks artık gerçek kafessiz tavuk taahhüdü bulunan bir şirket olarak nitelendirilmiyor.[16]

Mağazalar Ve Ürünler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Şirketin merkezi Ocak 2015 itibarıyla 3.501 kişinin çalıştığı Seattle, Washington, ABD'de bulunmaktadır. Kasım 2019 itibarıyla, Starbucks 6 kıtada ve 78 ülke ve bölgede, yaklaşık 31.256 mağazada hizmet vermektedir. Orta Doğu-Avrupa bölgesinde Birleşik Krallıktaki 958 mağazadan sonra en çok mağaza bulunan ülke 562 mağaza ve 294 'On The Go' noktasıyla Türkiye'dir.

1994 yılında Starbucks, "Frappuccino" içeceği kullanma, yapma, pazarlama ve satma haklarını kazanarak The Coffee Connection'ı satın aldı. İçecek 1995 yılında Starbucks adı altında tanıtıldı ve 2012 itibarıyla Starbucks'ın yıllık Frappuccinos satışları 2 milyar doların üzerinde oldu. 2008 yılında şirketin daha düşük kalorili ve şekersiz versiyonlarını sunan "Fit" bir içecek serisine başladı. yağsız süt kullanan ve doğal tatlandırıcılar (çiğ şeker, agave şurubu veya bal gibi), yapay tatlandırıcılar (Sweet'N Low, Splenda, Equal gibi) veya şirketlerden biri ile tatlandırılabilen içecekler sunuldu. Starbucks 2007'de rBGH ile tedavi edilen ineklerden gelen sütü kullanmayı bıraktı. Haziran 2009'da şirket, menüsünü elden geçireceğini ve yüksek fruktozlu mısır şurubu veya yapay maddeler olmadan salata ve pişmiş ürünler satacağını açıkladı. Starbucks 2010'da bazı ABD mağazalarında bira ve şarap satmaya başladı. Nisan 2012 itibarıyla yedi yerde mevcut ve diğerleri lisans başvurusunda bulundu. 2011 yılında Starbucks, 31 ABD sıvı onsu (920 ml) alabilen en büyük fincan boyutu olan Trenta'yı tanıttı. Eylül 2012'de Starbucks, mühürlü plastik bardak kahve telvesi kullanan ve tüketici sütü için bir "süt kapsülü" kullanan tüketici sınıfı tek servisli bir kahve makinesi olan Verismo'yu duyurdu. 10 Kasım 2011'de Starbucks Corporation, meyve suyu şirketi Evolution Fresh'i 30 milyon dolar nakit satın aldığını ve 2012 yılının ortalarından başlayarak Jamba tarafından belirlenen bölgeye girerek bir meyve suyu zinciri zinciri başlatmayı planladığını açıkladı. 25 Haziran 2013'te Starbucks, tüm ABD mağazalarında içecek ve hamur işleri için menülerde kalori sayımı yapmaya başladı. 2014 yılında, "Fizzio" olarak adlandırılan kendi soda serisini üretmeye başladı. 2015 yılında süt ve soya alternatifi olarak hindistan cevizi sütü servisine başlandı. Mart 2017'de, Seattle manastırında viski varillerinde bulunan fasulyelerden yapılan iki yeni sınırlı sayıda özel içeceğin lansmanını duyurdu.

Starbucks'ın Konya'daki bir mağazası

Starbucks bulunan ülkeler (2022)

Starbucks'ın Bodrum'daki bir mağazası
Starbucks'ın Şanlıurfa'daki bir mağazası

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
Starbucks'ın Edirne'de bir mağaza açılışı

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Starbucks Corporation 2013 Fiscal Report, Form 10-K, Filing Date Nov 18, 2013" (İngilizce). Erişim tarihi: 16 Mart 2016. [ölü/kırık bağlantı]
  2. ^ "starbucks şube sayısı". 24 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Tarihçe". starbucks.com.tr. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2015. 
  4. ^ "Starbucks Türkiye". www.starbucks.com.tr. 14 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2024. 
  5. ^ Şehnaz Altın (4 Ekim 2014). "Starbucks Hakkında Fazla Bilinmeyen 5 Gerçek". Ekonomist.co. 19 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2016. 
  6. ^ Yüksel, Okan. "Eşcinsel Evlilik Yasası Kahve Devi Starbucks'ı Vurdu". Politik Akademi. 3 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2013. 
  7. ^ "Starbucks'un İlk LGBT Temalı reklam filmi". Gzone.com.tr. 29 Ekim 2014. 11 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2016. 
  8. ^ "Animal Welfare-Friendly Practices" (PDF). 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Haziran 2022. 
  9. ^ "Starbucks to switch to 100 percent cage-free eggs by 2020". Reuters (İngilizce). 1 Ekim 2015. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2022. 
  10. ^ "Starbucks Says Eggs Will Be Cage-Free by 2020". Time (İngilizce). 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2022. 
  11. ^ "Starbucks Aims To Use Only Cage-Free Eggs By 2020". HuffPost (İngilizce). 5 Ekim 2015. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2022. 
  12. ^ "Starbucks". stories.starbucks.com. 7 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  13. ^ "Animal Welfare-Friendly Practices". Starbucks Stories (İngilizce). 16 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2022. 
  14. ^ "Kafessiz Türkiye, tavukların bir A4 kağıdından dar alanda yaşamak zorunda kaldığı sistemi terk etmeye çağırıyor". T24. 27 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  15. ^ "McDonald's, Starbucks and Subway have made no animal welfare progress in eight years | World Animal Protection". www.worldanimalprotection.org (İngilizce). 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2022. 
  16. ^ "THE FOOD INDUSTRY SCORECARD" (PDF). 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Haziran 2022. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Starbucks ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Starbucks&oldid=34443698" sayfasından alınmıştır