L
| Latin alfabesi Ll harfi |
|
| L | l |
| L | l |
Ll, Türk alfabesinin 15. harfi olup harfin kullanım sıklığı %5,75'tir. Arap alfabesine dayalı Osmanlıcada lâm adıyla bilinirdi. L, ince ünlülerle beraber kullanıldığı zaman ön damak, kalın ünlülerle beraber kullanıldığı zaman da alt damaktan çıkarılan yumuşak, yayvan ve akıcı bir sestir.
L sesi, Orta Asya Türkçesinden beri Türkçenin bütün lehçelerinde ince ve kalın şekliyle yer almıştır. Türkçe kelimelerde kelimelerin yalnız ortasında ve sonunda geçince, dilimizde kelime başında "L" sesi bulunmadığından, halk ekseriya bir sesli harf getirir. (ilazım lazım, ilahna lahana gibi) Ancak bu durum her kelimede görülmeyebilir.
İnce L Sesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Harfin Orhun Türkçesinde ince ve kalın olmak üzere iki şekli vardır. Türkçe yazı dilinde bazı kelimelerde, kendisinden sonra "a" gelen hallerde "l" sesinin ince okunması gerekirse "a"nın üstüne bir (^) işareti konur. Bu durumda dil biraz daha geriye giderek damağa yaklaşır ve ince bir L sesi (Ļ, ℓ̗ ) çıkar. Örneğin: Ļâℓ̗ , Ļânet...
Türkçede O ve L harfi ile peşpeşe geldiği bazı durumlarda (her zaman değil) ince bir O sesi (Ô) oluşur. Fakat Türkçe yazımda bu harfin kullanımı mevcut değildir. Bu durumda da L harfleri dilin ucunun damağa doğru çekilmesiyle çıkarılan ve normal L sesine göre biraz daha ince olan bir sesi gösterir: Rôℓ̗ , Gôℓ̗ , Bôℓ̗ero, Ļôkman...
El yazısında
[değiştir | kaynağı değiştir]El yazısında sözcük başlarındaki büyük L harfinde genellikle bir değişiklik olmaz. Ancak küçük harf olarak " ℓ " biçimi veya alt tarafı hafif kıvrımlı " ɭ " yaygın olarak kullanılır. Bu kullanımın tercih edilme nedeni şekil olarak Büyük "ı" harfi ile benzerliği nedeniyle karışmaması içindir. Örneğin; Lâℓe, Leyℓak... Ayrıca bu harflerin birbirine karışmaması için zaman zaman özellikle el yazısında "ı" harfinin Büyük biçimi için alt ve üst çizgili " I " şeklinde bir kullanım tercih edilir.
| ISO temel Latin alfabesi | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aa | Bb | Cc | Dd | Ee | Ff | Gg | Hh | Ii | Jj | Kk | Ll | Mm | Nn | Oo | Pp | Rr | Ss | Tt | Uu | Vv | Ww | Xx | Yy | Zz | |
|
Özel işaret almış L harfi
tarih • paleografi • türetimler • diyakritik • noktalama • rakamlar • harf listesi | |||||||||||||||||||||||||
 | Yazı sistemi, alfabe veya harf ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |