Donetsk Halk Cumhuriyeti
 | Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir. Daha fazla bilgi için tartışma sayfasına bakınız. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Donetsk Halk Cumhuriyeti Донецкая Народная Республика (Rusça) Донецька Народна Республіка (Ukraynaca) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2014 | |||||||||||||
 Bayrak
 Arma
| |||||||||||||
 | |||||||||||||
| Başkent | Donetsk | ||||||||||||
| Resmî dil(ler) | Rusça | ||||||||||||
| Demonim | Donetskli | ||||||||||||
| Hükûmet | Üniter Anayasal cumhuriyet | ||||||||||||
| |||||||||||||
| Kuruluşu | Bağımsızlık | ||||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||||||
• Toplam | 8902 km2 | ||||||||||||
| Nüfus | |||||||||||||
• Sayılan | 2.302.444[2] | ||||||||||||
| Para birimi | Rus rublesi[3] | ||||||||||||
| Zaman dilimi | UTC+3 | ||||||||||||
| Trafik akışı | sağ | ||||||||||||
Resmî site https://днронлайн.рф/ | |||||||||||||
Donetsk Halk Cumhuriyeti (DHC), Donbass Savaşı'nda Ukrayna'dan ayrılarak kurulan de facto devletti ancak 2022 referandumu sonrasında Rusya Federasyonu'na bağlanarak Rusya'ya bağlı federal bir bölge(Cumhuriyet) haline geldi[4]. DHC, Ukrayna yönetimini sivilleri katletmek ve savaş suçu işlemekle itham edip bağımsızlığını gerekçe olarak göstermiştir.[5][6] Donbass Savaşı sırasında 7 Mayıs 2014'te Ukrayna'da özerk, egemen bir cumhuriyet olarak kuruldu. 11 Mayıs'ta bağımsızlık referandumu yapıldı ve bağımsızlığı halk tarafından onaylandı. 12 Mayıs'ta resmen bağımsızlığını ilan etti. 24 Mayıs 2014'te ise Lugansk Halk Cumhuriyeti ile Novorossiya Federal Devleti adında bir konfederasyon oluşturmuştu ancak 1 Ocak 2015'te bu konfederasyonu feshettiler ve rafa kaldırdılar. 21 Şubat 2022'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, hem Luhansk hem de Donetsk Halk Cumhuriyetlerini bağımsız devletler olarak tanıdığını açıkladı.[7][8] 27 Eylül 2022 tarihinde yapılan referandum sonucunda 30 Eylül 2022 tarihinde Rusya tarafından ilhak edilmiş ve Rusya'nın Federal bir bölgesi (Cumhuriyeti) olmuştur.[5][6]
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Don Kazaklarının yoğun olarak yaşadığı bölge 19. yüzyılda Yekaterinoslav eyaleti olarak adlandırıldı. Serfliğin (toprak köleliği) kaldırılmasından sonra 19. yüzyılın ikinci yarısında sanayi devrimi ile sanayide ve kömür üretiminde gelişme gösterdi. Demir yolu ağının kurulmasıyla bölge hızla gelişti.
Donbas, 1920 yılında SSCB'nin büyük sanayi merkezlerinin kurulduğu bir yer oldu. Bölgede birçok kömür madeni işletmeye açıldı fakat bunlar II. Dünya Savaşı'nda Almanlar tarafından yıkıldı.
2 Temmuz 1932'de yeni bir idari birim oluşturuldu. Artemovsk ili ayrı bir merkez kabul edildi. 3 Haziran 1938'de Stalin'in önerisiyle Voroşilovgrad şehri Donetsk bölgesinin idari merkezi yapıldı ve kararname Yüksek Sovyet Prezidyumu tarafından onaylandı. O dönemde 1.837.000 nüfus ile bölge dört şehir ve 28 ilçeden oluşan bir idari teşkilatlanma haline getirildi.
Bağımsızlık Süreci
[değiştir | kaynağı değiştir]2014 yılının başlarında Ukrayna'da Avrupa Birliği ile ortaklık anlaşması ve cumhurbaşkanlığı krizinin yaşanması iç savaş tehlikesi yarattı. Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç'in AB'nin şartlarına rest çekerek ülkeyi Rusya'ya yakınlaştırması muhalefette tepkiye yol açtı. AB yanlılarının Kiev'de başlattığı protestolar sonucu Yanukoviç istifa etti ve 25 Mayıs 2014'te yapılmak üzere erken seçim kararı alındı. Ancak geçici olarak iktidarı devralan hükûmet, Rus nüfusun yoğun olarak yaşadığı doğu bölgelerine seçimsiz gayri meşru valiler atadı. Bu durum doğu eyaletlerinde protesto gösterilerinin başlamasına sebep oldu.[9]
Protestolar gittikçe büyüdü ve göstericiler 6 Nisan 2014'te Donetsk valiliğini basarak binayı ele geçirdi. 7 Nisan'da Donetsk Halk Cumhuriyeti Egemenlik Deklarasyonu'nu ve bağımsızlık ilanını kabul eden Halk Konseyi kuruldu. 21 Şubat 2022 tarihinde Rusya Federasyonu tarafından Bağımsız bir Devlet olarak tanındı. Eylül 2022'de yapılan referandum sonucunda 30 Eylül 2022 tarihinde resmi olarak Rusya Federasyonu tarafından ilhak edilerek Rusya Federasyonuna bağlı bir federal bir bölge(cumhuriyet) konumuna geldi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ National Anthem of Donetsk People's Republic - Славься республика, наша народная (도네츠크 인민 공화국의 국가) (YouTube). Donetsk. 17 Kasım 2018. 29 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2021.
- ^ "Численность населения Донецкой Народной Республики на 1 января 2018 года" (PDF). 19 Şubat 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2018.
- ^ "Постановление Президиума Совета Министров ДНР № 18-3 от 28.09.2015 г". 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Putin, Ukrayna'nın dört bölgesini ilhak ettiklerini açıkladı". BBC News Türkçe. 30 Eylül 2022. 18 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2024.
- ^ a b "МИД ДНР осудил участие Зурабова в инаугурации Порошенко — Новости дня — PосБизнесКонсалтинг". 9 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2015.
- ^ a b "ОФИЦИАЛЬНОЕ ЗАЯВЛЕНИЕ Министерства Иностранных Дел Донецкой Народной Республики О недопустимости действий по легитимации киевского режима". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2015.
- ^ "Ukraine-Russia crisis: Putin to recognise breakaway Ukraine regions". BBC News (İngilizce). 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.
- ^ Указ Президента Российской Федерации № 71 «О признании Донецкой Народной Республики» 22 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. от 21 февраля 2022 года
- ^ "Рада отстранила Януковича и назначила выборы Президента на 25 мая 2014 г. РБК Украина, 22.02.2014". 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2015.
