Değer yasası
| Makale serilerinden |
| Marksizm |
|---|
 |
Basitçe değer yasası olarak bilinen metaların değer yasası (Almanca: Wertgesetz der Waren ),[1] Karl Marx'ın ilk kez Felsefenin Sefaleti (1847) adlı kitabında açıklanan ekonomi politiği eleştirisinde merkezi bir kavramdır.) David Ricardo'nun ekonomisine atıfta bulunarak Pierre-Joseph Proudhon'a karşı gelmiştir.[2] [note 1] En genel anlamda, insan emeğinin ürünlerinin ekonomik mübadelesinin düzenleyici bir ilkesine, yani bu ürünlerin ticaretteki göreli mübadele değerlerinin, genellikle para-fiyatlarla ifade edilen, kapitalist üretim biçimine ve bunları üretmek için toplumsal olarak gerekli olan ortalama insan emek-zamanı miktarlarıyla orantılı olduğuna işaret etmektedir.[3] [note 2]
Dolayısıyla, metaların (değiştirilebilir ürünlerin) dalgalanan değişim değeri, değerleri tarafından düzenlenir; değerlerinin büyüklüğü ise o anda onları üretmek için sosyal olarak gerekli olan ortalama insan emeği miktarı tarafından belirlenir. Bu teoremi anlamak kendi içinde oldukça basittir ve sezgisel olarak pek çok çalışan insana mantıklı gelmektedir. Bununla birlikte, Marx'ı yirmi yıldan fazla bir süre boyunca meşgul ettiği için, sonuçlarını teorileştirmek çok daha karmaşık bir iş olmuştur.
Marx "değer ilişkileri" ya da "değer oranları "ndan (Almanca: Wertverhältnisse) bahsederken "parayı" ya da "fiyatı" kastetmemiştir. Bunun yerine, insan emeğinin ürünleri arasında var olan değer oranlarını kastetmektedir. Bu ilişkiler, çalışılan emek saati olarak ürünlerin göreli ikame maliyetleri ile ifade edilebilmektedir. Bir ürünü yapmak için ne kadar çok emek harcanırsa, değeri o kadar fazla olur ve tersine, bir ürünü yapmak için ne kadar az emek harcanırsa, değeri o kadar az olacaktır. Para-fiyatlar en iyi ihtimalle Marx'ın değer ilişkilerinin sadece bir ifadesi ya da yansımasıdır. Ürünler piyasa ticaretinde değerlerinin altında ya da üstünde alınıp satılabilir ve bazı fiyatların ürün değerleriyle (Marx'ın anladığı anlamda) hiçbir ilgisi bulunmamaktadır çünkü bunlar insan emeği tarafından düzenli olarak üretilmeyen ve yeniden üretilmeyen alınıp satılabilir nesnelere ya da yalnızca finansal varlıklar üzerindeki hak taleplerine atıfta bulunmaktadır.
Emek ürünlerinin değerinin teorileştirilmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]"Değer yasası" sıklıkla " emek değer teorisi " ile eş tutulmaktadır ama bu düşünce beş sebepten dolayı kesinlikle bir hatalıdır.[4]
- Değer yasası yalnızca metaların alım satım değerleri ile bunları tedarik etmek için gereken toplumsal ortalama emek zamanı arasındaki gerekli ve kaçınılmaz ilişkiye dair genel bir düzenleyici ilkeyi ifade eder. Bu sadece meta değişimini yöneten bir yasadır.
- Ekonomide değerin emek teorisi, bu belirlemenin gerçekte nasıl işlediğini, ne tür nedensel ilişkilerin söz konusu olduğunu, değer yasasının diğer ekonomik yasalarla nasıl etkileşime girdiğini vb. açıklamayı amaçlar.
- Marx'ın kendisine göre, "emek değer teorisi" yalnızca, insan emeğini ürün değerinin gerçek özü olarak gören William Petty'den David Ricardo'ya kadar bazı klasik politik iktisatçılar tarafından desteklenen değer teorisine gönderme yapmaktaydı.
- Marx'ın kendi değer teorisi, tüm değerlerin değil, yalnızca meta üretimi ve meta ticaretinde yer alan değer sisteminin teorisidir.
- Marx kendi teorisinden hiçbir zaman "emek değer teorisi" olarak bahsetmedi;[5] onun politik iktisatçılara yönelik eleştirisi, hepsinin ürün-değerin emek-zamanı ile belirlenmesinin gerçekte nasıl çalıştığını tatmin edici bir şekilde açıklayamamasıydı - bunu varsaydılar, ancak bunu tutarlı bir şekilde açıklamadılar. Bu nedenle Marx kendisini çoğu zaman uzun süredir var olan, ancak daha önce tutarlı bir şekilde sunulmamış bir teoriyi mükemmelleştiren biri olarak görüyordu.[6]
Bununla birlikte, Marksist gelenekte Marx'ın ürün-değer teorisi geleneksel olarak "emeğin değer teorisi" olarak adlandırılır - Marx'ın teorisinin klasik politik iktisatçıların teorisinden gerçekte ne kadar farklı olduğu konusunda çeşitli münakaşalar devam etmektedir.[7]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ See Marx, The Poverty of Philosophy, chapter 1 part 2 where Marx refers to Proudhon's own "law of value" and chapter 3, titled "Application of the Law of the Proportionality of Value".
- ^ Karl Marx, Capital, Volume I, Penguin, pp. 676–77; Marx, Capital, Volume III, Penguin ed., p. 522.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Marx, Karl (1962) [1867], "Zwölftes Kapitel: Teilung der Arbeit und Manufaktur, 4. Teilung der Arbeit innerhalb der Manufaktur und Teilung der Arbeit innerhalb der Gesellschaft", Das Kapital. Erster Band. Buch I: Der Produktionsprozeß des Kapitals [Capital. Volume I: The Process of Production of Capital] (Almanca), Berlin: Dietz Verlag,
...indem andrerseits das Wertgesetz der Waren bestimmt, wieviel die Gesellschaft von ihrer ganzen disponiblen Arbeitszeit auf die Produktion jeder besondren Warenart verausgaben kann.
Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım) - ^ Takahisi Oishi, The unknown Marx: reconstructing a unified perspective. Foreword by Terrell Carver. London: Pluto Press, 2001
- ^ John Eaton, Political Economy: A Marxist Textbook. Rev ed. 1963 reprinted 1970. p. 29.
- ^ Peter C. Dooley, The Labour Theory of Value. New York: Routledge, 2005.
- ^ Mike Beggs, "Zombie Marx and Modern Economics, or How I Learned to Stop Worrying and Forget the Transformation Problem." Journal of Australian Political Economy, issue 70, Summer 2012/13, p. 16. Gary Mongiovi, "Vulgar economy in Marxian garb: a critique of Temporal Single System Marxism." In: Review of Radical Political Economics, Vol. 34, Issue 4, December 2002, pp. 393-416, at p. 398.
- ^ See for example Letter of Marx to Engels, 9 August 1862. in: Marx/Engels Selected Correspondence. Moscow: Progress, 1975, p. 125.
- ^ Isaak Illich Rubin, A History of Economic Thought. London: Ink Links, 1979.