Ankara Çayı
| Ankara Çayı | |
|---|---|
 Sakarya Nehri ve doğusunda uzanan Ankara Çayı
| |
| Konum | |
| Ülke(ler) | İç Anadolu Bölgesi |
| Genel bilgiler | |
| Kaynak | Çubuk Çayı ve Hatip Çayı |
| Ağız | Sakarya Nehri |
| Uzunluk | 140 km |
Ankara Çayı; Sakarya Nehri'nin bir uzantısı olarak Ankara ilinin doğusundan başlayıp şehir merkezine kadar uzanan bir akarsudur. Porsuk Çayı'ndan sonra Sakarya Nehri'nin ikinci büyük kolu[1] olan Ankara Çayı sırasıyla Nallıhan, Beypazarı ve Ayaş ilçelerinden geçerek şehri ortadan ikiye böler ve Sincan sınırları içerisinde Çubuk Çayı ile birleşip yoluna devam eder. Kuzeyden gelen Hatip Çayı ve güneydeki İncesu Deresi ise Ankara Çayı'nı besleyen diğer akarsu kaynaklarıdır.[2] Yaz aylarında debisi azalırken yağışların artmasıyla birlikte akıntı şiddeti güçlenen çay, birçok noktada köprülerle aşılmış ve yine aynı sebepten dolayı ve evsel atıkların yarattığı koku nedeniyle bazı bölümlerinin üstü kapatılmıştır.
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]İçerdiği kalsiyum ve magnezyum değerleri göz önünde bulundurulduğunda Ankara Çayı'nın suyu çok serttir. Ankara için çok önemli bir tatlı su kaynağı olmasına karşın maruz kaldığı kirlilik sebebiyle yeterince verim alınamamakta ve sulama suyu olarak kullanılması sağlık açısından tehlikeli durumlar ortaya çıkarmaktadır.[3]
Kirlilik ve alınan önlemler
[değiştir | kaynağı değiştir]Ankara Çayı, hem kendini besleyen kaynaklardan gelen atıklar hem de kendi taşıdığı kirlilik yükü yüzünden bir akarsuyun ulaşabileceği en yüksek kirlilik derecesi olan "polisabrobik bölge" içerisinde değerlendirilmektedir. 90'lı yıllarda yapılan çalışmalar sonucunda ise pH değerlerinin 7,5-7,9 arasında olduğu saptanarak "hafif alkali" grubuna dahil edilmiştir. Suda bulunan NO2-N ve PO4 -3-P değerleri incelendiğinde de su kalitesinin 3. ve 4. sınıflar arasında seyrettiği görülmüştür. Yağışların azalmasıyla birlikte yaz aylarında sudaki çözünmüş oksijen seviyesinin düşmesi de suyun kalitesini olumsuz yönde etkileyen faktörler arasındadır. Ortamdaki organik madde yükünün fazla oluşu da su kirliliğini artırmaktadır.[3]
Çayı kirleten doğal unsurların yanı sıra evsel ve endüstriyel atıklar gibi beşeri faktörler de suyun kendini yenilemesine mani olmaktadır.[4] 1992 yılında, Sincan'ın Tatlar Mahallesi yakınlarında bir atık su arıtma tesisi inşa edilmiş ve çay suyunun kanalizasyondan ayrıştırılarak temizlenmesi hedeflenmiştir. Zamanla tesise gelen atık suyun artması ve kapasite artışı yapılamaması atık suyun yarısının arıtılmadan Ankara Çayı'na verilmesine neden olmuştur. Bu durum, Ankara Çayı'nın birleştiği Sakarya Nehri'ne ve Sakarya Nehri'nden de İstanbul Ömerli Barajı'na kadar uzanan su kirliliğine neden olmaktadır.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Nizamettin Kazancı; Alkut Aytun; Emine Günok (Haziran 2018). "Kanlıgöl ve Ankara'nın Kent Kimliğini Oluşturabilecek Yerbilimsel Özellikler" (PDF). Ankara Araştırmaları Dergisi. 6 (1). Ankara. ss. 97-109. doi:10.5505/jas.2018.51423. 9 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Eylül 2020.
- ^ Gökçe Günel; Ali Kılcı (Haziran 2015). "Ankara Şehri 1924 Haritası: Eski Bir Haritada Ankara'yı Tanımak" (PDF). Ankara Araştırmaları Dergisi. 3 (1). Ankara. s. 81. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Eylül 2020.
- ^ a b Tahir Atıcı; Seyhan Ahıska (2005). "Ankara Çayı Kirliliği ve Algleri". Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 18 (1). ss. 51-59. ISSN 1303-9709. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020.
- ^ Bişirici, Mehmet Emin (10 Temmuz 2010). "Ankara Çayı açık kanalizasyon oldu". Evrensel. 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020.