Vikipedi

Rishi Sunak

Birleşik Krallık başbakanı (2022–2024)

Rishi Sunak (/ˈrɪʃi ˈsuːnæk/;[1][2] d. 12 Mayıs 1980), Ekim 2022'den Temmuz 2024'e kadar Birleşik Krallık Başbakanı ve Muhafazakâr Parti Lideri olarak görev yapan bir İngiliz siyasetçidir. Britanya'nın ilk Asyalı başbakanı olan Sunak, daha önce Boris Johnson döneminde iki kabinede yer aldı ve son olarak 2020'den 2022'ye kadar Hazine Şansölyesi olarak görev yaptı. Sunak, 2015 yılından bu yana Richmond (Yorks) Parlamento Üyesi (MP) olarak görev yapmaktadır.

Rishi Sunak
Resmî portre, 2022
Birleşik Krallık Başbakanı
Görev süresi
25 Ekim 2022 - 5 Temmuz 2024
Hükümdar III. Charles
Yerine geldiği Liz Truss
Yerine gelen Keir Starmer
Hazine Şansölyesi
Görev süresi
13 Şubat 2020 - 5 Temmuz 2022
Başbakan Boris Johnson
Yerine geldiği Sajid Javid
Yerine gelen Nadhim Zahawi
Hazine Bakanlığı Baş Sekreteri
Görev süresi
24 Temmuz 2019 - 13 Şubat 2020
Başbakan Boris Johnson
Yerine geldiği Liz Truss
Yerine gelen Steve Barclay
Avam Kamarası Milletvekili (Richmond (Yorks)
Görevde
Makama geliş
7 Mayıs 2015
Yerine geldiği William Hague
Kişisel bilgiler
Doğum 12 Mayıs 1980 (44 yaşında)
Southampton, Hampshire, İngiltere
Partisi Muhafazakâr Parti
Evlilik(ler) Akshata Murthy
Çocuk(lar) 2
Bitirdiği okul
Mesleği İş İnsanı, Siyasetçi

Sunak, 1960'larda Doğu Afrika'dan İngiltere'ye göç eden Hint kökenli bir ailenin çocuğu olarak Southampton'da doğdu. Winchester College'da eğitim gördü, Oxford Lincoln College'da felsefe, siyaset ve ekonomi okudu ve Fulbright bursiyeri olarak Kaliforniya'daki Stanford Üniversitesi'nden MBA derecesi aldı. Oxford Üniversitesi'nde bulunduğu sırada Sunak, Muhafazakâr Merkez Ofis'te staj yaptı ve Muhafazakâr Parti'ye katıldı. Mezun olduktan sonra Goldman Sachs'ta çalışan Sunak, daha sonra Çocuk Yatırım Fonu Yönetimi ve Theleme Partners adlı hedge fon şirketlerinde ortak olarak çalıştı.

Sunak, 2015 genel seçimlerinde North Yorkshire'daki Richmond bölgesinden Avam Kamarası'na seçildi. Sunak, 2016 Avrupa Birliği üyeliği referandumunda Brexit için yürütülen başarılı kampanyayı destekledi. 2017 genel seçimlerinin ardından Sunak, 2018 kabine değişikliğinde Theresa May'in ikinci hükûmetinde Yerel Yönetimlerden Sorumlu Devlet Bakanlığı Müsteşarı olarak küçük bir bakanlık pozisyonuna atandı. May'in Brexit'ten çekilme anlaşması lehinde üç kez oy kullandı ve bu anlaşma Parlamento tarafından üç kez reddedilerek May'in istifasını açıklamasına yol açtı. 2019 Muhafazakâr Parti liderlik seçimleri sırasında Sunak, Johnson'ın May'in yerine Muhafazakâr lider ve başbakan olarak geçme teklifini destekledi ve ardından Johnson Sunak'ı Temmuz 2019'da Hazine baş sekreteri olarak atadı.

2019 genel seçimlerinin ardından Johnson, Sajid Javid'in istifasının ardından 2020 kabine değişikliğinde Sunak'ı Hazine Şansölyesi olarak terfi ettirdi. Sunak, görevde bulunduğu süre boyunca, Koronavirüs İşi Tutma ve Yardım İçin Dışarıda Yiyin programları da dahil olmak üzere, hükûmetin COVID-19 salgınına ve ekonomik etkilerine verdiği mali yanıtta öne çıktı. Ayrıca hükûmetin hayat pahalılığı krizine, Birleşik Krallık enerji arzı krizine ve küresel enerji krizine verdiği yanıtta da yer aldı. Sunak, Johnson'ın istifasıyla sonuçlanan bir hükümet krizinin ortasında Temmuz 2022'de şansölyelik görevinden istifa etti.

Sunak, Temmuz-Eylül aylarında yapılan Muhafazakâr Parti liderlik seçimlerinde Johnson'ın yerine aday oldu. Bir dizi milletvekili oylamasının her birinde en fazla oyu aldı, ancak üyelerin oylamasını Dışişleri Bakanı Liz Truss'a kaybetti. Truss'un başbakanlığı dönemini arka sıralarda geçirdikten sonra Sunak, Ekim 2022'de yapılan Muhafazakâr Parti liderlik seçimlerinde, bir başka hükûmet krizinin ortasında istifa eden Truss'un yerine rakipsiz olarak seçildi; 42 yaşında, 1812'de Liverpool 2. Kontu Robert Jenkinson'dan bu yana en genç başbakan oldu. Sunak, başbakanlığı sırasında başlayan hayat pahalılığı krizi ve enerji arzı krizinin yanı sıra endüstriyel anlaşmazlıklar ve grevlerin ortasında göreve geldi. Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline karşılık olarak Ukrayna'ya dış yardım ve silah sevkiyatına izin verdi.

İlk yılları ve eğitimi

değiştir

Sunak, 12 Mayıs 1980'de Southampton, Hampshire'daki Southampton Hastanesi'nde, Doğu Afrika doğumlu Hint Pencap kökenli Hindu ebeveynler Yashvir ve Usha Sunak'ın çocuğu olarak dünyaya geldi.[3][4][5] Romsey'de bir hazırlık okulu olan Stroud School'a gitti ve daha sonra Winchester College'da gündüz öğrencisi olarak okudu.[6][7][8] Yaz tatillerinde Southampton'da bir köri evinde garson olarak çalıştı.[9][10] Oxford Lincoln College'da felsefe, politika ve ekonomi okudu ve 2001 yılında birincilikle mezun oldu.[11] Üniversitedeyken Muhafazakâr Kampanya Genel Merkezi'nde staj yaptı ve Muhafazakâr Parti'ye katıldı.[7] Sunak, 2006 yılında Fulbright bursiyeri olarak Stanford Üniversitesi'nden İşletme Yüksek Lisans derecesi aldı.[12][13] Stanford'dayken, Infosys'in Hint milyarderi N. R. Narayana Murthy'nin kızı olan müstakbel eşi Akshata Murty ile tanıştı.[14]

Hazine Şansölyesi

değiştir

13 Şubat'ta Sunak, 2020 kabine değişikliğinin bir parçası olarak, Sajid Javid'in Boris Johnson ile yaptığı görüşmenin ardından aynı gün istifa etmesinin ardından Hazine Şansölyeliğine terfi etti.[15][16]

17 Mart 2020'de, COVID-19 salgını ve ekonomik etkilerinin ortasında Sunak, hükûmetin müdahalesinde öne çıktı. İşletmeler için 330 milyar sterlin acil durum desteği sağlayan bir programın yanı sıra çalışanlar için bir izin programı başlattı.[17] Bu, bir İngiliz hükûmetinin ilk kez böyle bir çalışan koruma programı oluşturmasıydı.[18] Program 20 Mart 2020'de, işverenlere her ay personel ücretinin ve istihdam maliyetlerinin %80'ini ödemeleri için kişi başına aylık toplam 2.500 £'a kadar hibe sağlanması şeklinde uygulamaya kondu.[19] Maliyetin ayda 14 milyar sterlin olacağı tahmin ediliyordu.[20]

Birleşik Krallık Başbakanı

değiştir

Kabinesi

değiştir
 
Sunak kabinesinin ilk toplantısına başkanlık ediyor

Avam Kamarası'ndaki çoğunluk partisinin lideri olan Sunak, 25 Ekim 2022'de Kral III. Charles tarafından başbakan olarak atanarak hem bu göreve gelen ilk Britanyalı Asyalı hem de ilk Hindu oldu[21] ve kabine bakanlarını seçmeye başladı. Sunak, Jeremy Hunt'ı hazine şansölyesi, James Cleverly'yi dışişleri bakanı, Ben Wallace'ı savunma bakanı ve Mordaunt'u Avam Kamarası lideri ve konsey başkanı olarak görevde tuttu; Suella Braverman, Sunak tarafından altı gün önce istifa ettiği içişleri bakanlığına yeniden atandı ve Sunak, Grant Shapps'ı içişleri bakanlığından işletme bakanlığına indirdi; ve Michael Gove, Johnson tarafından görevden alındığı seviye yükseltme sekreterliğine geri döndü. Diğer atamalar arasında Simon Hart, Hazineden sorumlu parlamento sekreteri ve baş denetçi, Dominic Raab başbakan yardımcısı ve adalet bakanı, Nadhim Zahawi parti başkanı, Oliver Dowden Lancaster Dükalığı şansölyesi, Thérèse Coffey çevre bakanı, Mel Stride çalışma ve emeklilik bakanı ve Mark Harper ulaştırma bakanı olarak yer aldı.[22][23]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "rishi". Collins English Dictionary. 6 Haziran 2023. 28 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2023. 
  2. ^ "Sunak". Collins English Dictionary. 25 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2022. 
  3. ^ "Rishi Sunak: A quick guide to the UK's new prime minister". BBC News. 24 Ekim 2022. 25 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2023. His parents came to the UK from east Africa and are both of Indian origin. Mr Sunak was born in Southampton in 1980, where his father was a GP and his mother ran a pharmacy. 
  4. ^ "Punjab ancestry, Oxford graduate, 'proud Hindu' – all eyes on Rishi Sunak in UK PM race". ThePrint. 19 Temmuz 2022. 11 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2022. 
  5. ^ Palod, Anjali (10 Temmuz 2022). "Punjab to London Via Africa: All You Need To Know About Rishi Sunak's Family". TheQuint. 10 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2022. 
  6. ^ "The rise of Rishi Sunak, the most popular politician in Britain today". The Independent. 8 Nisan 2022. 4 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023. 
  7. ^ a b Edwardes, Charlotte (1 Ağustos 2020). "Meet the chancellor: the real Rishi Sunak, by the people who know him best". The Times. 11 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2020. 
  8. ^ Roy, Amit (20 Ekim 2014). "Murthy son-in-law gets Hague's seat". The Telegraph. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2019. 
  9. ^ Judah, Ben (27 Mayıs 2020). "Take a Chancellor on me: Inside the world of Rishi Sunak". Tatler. 28 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2020. 
  10. ^ Slade, Darren (9 Temmuz 2020). "Rishi Sunak's mini-budget: Hampshire reaction". Andover Advertiser. 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2020. 
  11. ^ Sunak, Rt Hon. Rishi (born 12 May 1980). A & C Black. doi:10.1093/ww/9780199540884.013.U283888. ISBN 978-0-19-954088-4. 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2019. 
  12. ^ "Sudha-Narayana Murthy's son-in-law Rishi Sunak wins polls as Conservative party member". The Economic Times. 9 Mayıs 2015. 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2015. 
  13. ^ Kounteya Sinha (9 Mayıs 2015). "Narayana Murthy's son-in-law Rishi Sunak enters British parliament with a thumping victory". The Times of India. 28 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2015. 
  14. ^ "Love Story At Stanford University: Meet Akshata Murthy, The Wife Of Rishi Sunak". Outlook. 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2023. 
  15. ^ "Cabinet reshuffle: Sajid Javid resigns as chancellor". BBC News. 13 Şubat 2020. 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2020. 
  16. ^ Mason, Rowena; Stewart, Heather; Walker, Peter (13 Şubat 2020). "Sajid Javid resigns as chancellor amid Johnson reshuffle". The Guardian. 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2020. 
  17. ^ "Coronavirus: Chancellor unveils £350bn lifeline for economy". BBC News. 17 Mart 2020. 17 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2020. 
  18. ^ "Coronavirus: Government to pay up to 80% of workers' wages". BBC News. 20 Mart 2020. 6 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2020. 
  19. ^ Partington, Richard (20 Mart 2020). "UK government to pay 80% of wages for those not working in coronavirus crisis". The Guardian. 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2020. 
  20. ^ Partington, Richard (12 Mayıs 2020). "UK furlough scheme extended until end of October". The Guardian. 26 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021. 
  21. ^ Nevett, Joshua (25 Ekim 2022). "Rishi Sunak calls for stability and unity as he wins contest to be PM". BBC News. 25 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  22. ^ Seddon, Paul (25 Ekim 2022). "Jeremy Hunt remains chancellor amid big cabinet reshuffle". BBC News. 27 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  23. ^ Wells, Ione (25 Ekim 2022). "Rishi Sunak aims to bring factions together in cabinet reshuffle". BBC News. 26 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 

Dış bağlantılar

değiştir
 
Wikimedia Commons'ta Rishi Sunak ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
 
Vikisöz'de Rishi Sunak ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Rishi_Sunak&oldid=33783492" sayfasından alınmıştır