Indiana
Indiana (İngilizce telaffuz: [ˌɪndiˈænə] ( dinle)), ABD'nin Ortbatı bölgesinde yer alan bir eyaletidir.[2] Başkenti Indianapolis şehridir.[2] Adı, Kızılderililerin yurdu anlamına gelir. Milattan önceki dönemlerden itibaren yerleşilmiş olsa da, bilinen tarihi ancak 17. yüzyılda Avrupalıların bölgeye ulaşmasından sonrasını içerir. Önceleri Fransızların etki alanında olan bölge daha sonra İngilizlerin kontrolüne bırakılmış, ABD'nin bağımsızlığını kazanmasından sonra da bu ülkenin bir parçası olmuştur. Eyalet statüsünü ise 1816 yılında kazanmıştır, ABD'nin 19. eyaletidir. Kuzeyde Michigan Gölü ve Michigan eyaleti, doğuda Ohio eyaleti, güneyde Kentucky eyaleti, batıda ise Illinois eyaleti ile komşudur.[2] Ayrıca Indiana'da bulunan Gary şehri şarkıcı Michael Jackson'ın doğum yeri olması sebebi ile tanınmaktadır.[2]
Indiana | |
---|---|
Ülke | Amerika Birleşik Devletleri |
Başkent | Indianapolis |
İdare | |
• Vali | Eric Holcomb (R) |
• Vali vekili | Suzanne Crouch (R) |
• Üst meclis | Indiana Senatosu |
• Alt meclis | Indiana Temsilciler Meclisi |
• Senatörler | Todd Young (R) Mike Braun (R) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 94,321 km² |
• Kara | 92,897 km² (35,867 mil²) |
• Su | 1,424 km² (0,549 mil²) |
Rakım | 210 m |
En yüksek nokta | 383 m (1.256 ft) |
En alçak nokta | 97 m (318 ft) |
Nüfus (2020)[1] | |
• Toplam | 6.785,528 |
• Yoğunluk | 70,7/km² |
Zaman dilimi | UTC-05.00 |
• Yaz (YSU) | UTC-04.00 |
ISO 3166 kodu | US-IN |
Resmî site in.gov |
Coğrafya
değiştirCoğrafi olarak diğer Ortabatı eyaletleri gibi düzlüğüyle dikkati çeker, fakat güneyi yine de biraz engebelidir. Bundan yüz elli yıl kadar önce neredeyse tamamen ormanlık olan bölge Avrupalı yerleşmecilerin ulaşmasıyla hızla ağaçsızlaşmış, eyaletin büyük bir kısmı tarla olarak kullanıma açılmıştır. Bunun istisnası gene eyaletin güneyindeki dağınık ormanlık alanlardır. Genelde küçük kasabalar şeklinde yerleşilmiş olan eyalette en büyük şehir bir buçuk milyonu aşan nüfusuyla Indianapolis'tir. Onu Fort Wayne, Evansville ve Michigan City izler. Eyaletin kuzeybatı ucu Chicago şehrine komşudur ve buranın bir banliyösü durumundadır. Eyalette toplam nüfus 6 milyon civarındadır.
Ekonomi
değiştirTarımsal olarak eyalette mısır üreticiliği ön plandadır. Bunu soya fasulyesi ve hayvancılık izler. Endüstriyel üretimde ise eyaletin kuzey yarısında ağır endüstri ön plandadır, güney yarıda fazla bir endüstri bulunmaz. ABD genelinde, küreselleşmenin bir sonucu olarak bu tür endüstri daha ucuz iş gücü bulmak amacıyla ABD dışındaki ülkelere kaymaya başlamış olsa da, Indiana iş gücünün kalifiye olması ve büyük şirketler yanlısı çalışma yasaları sayesinde bu durumdan nispeten az etkilenmiştir.
Demografi
değiştirEtnik olarak halkın %85'i Avrupa kökenlidir. Onları %8,5 ile Siyahiler, %3,5 ile Hispanikler, %1 ile Asya kökenliler ve en son da %0,3 ile Kızılderili kökenliler izler. Avrupa kökenliler içerisinde Alman kökenliler çoğunluktadır. Dinî olarak Hristiyanlık baskındır. Bütün nüfusun %62'si bir Protestan kilisesine mensuptur, bunu %19 ile Katolik kilisesi izler.
Politika
değiştirPolitik olarak Ortabatı eyaletleri içerisinde en tutucusu olarak bilinen Indiana'da Demokrat Parti mensubu adaylar 1900'den beri yalnızca beş kez başkanlık seçimlerini kazanabilmiştir: 1912, 1932, 1936, 1964 ve 2008. Ancak yerel seçimlere bakıldığında Demokrat ve Cumhuriyetçi parti adaylarının aşağı yukarı eşit başarı sağladığı görülür. Indiana, Amerikan İç Savaşı'na kölelik karşıtı kuzey eyaletleri tarafında katılmış olmasına rağmen, eyaletin güney kesimleri kültürel olarak ABD'nin güney eyaletlerine çok benzerdir. Bunun da bir sonucu olarak 20. yüzyılın başlarında ırkçı Ku Klux Klan örgütü eyalette çok güçlenmiş ve eyalet valisi de dâhil olmak üzere pek çok eyalet görevlisi bu örgütün ırkçı amaçlarına hizmet etmeye başlamıştır. Bu dönem, yüksek düzey Ku Klux Klan yöneticilerini de içeren bir tecavüz ve cinayet olayının ortaya çıkmasıyla son bulmuştur.
Eğitim
değiştirIndiana dünyaca ünlü Indiana, Purdue ve Notre Dame Üniversitelerine ev sahipliği yapmaktadır. Bunlardan Indiana Üniversitesi, ABD'deki sayılı Türkoloji bölümlerinden birini barındırır.
Kaynakça
değiştir- ^ Resident Population Data. "Resident Population Data – 2020 Census" (PDF). Amerika Birleşik Devletleri Sayım Bürosu. 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b c d Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.