İmran Han
İmran Han (Urduca: عمران خان; d. 5 Ekim 1952), Ağustos 2018'den Nisan 2022'ye kadar Pakistan'ın 22. başbakanı olarak görev yapan Pakistanlı siyasetçi, eski kriket oyuncusu, hayırsever, kriket oyunu yorumcusu ve Bradford Üniversitesi'nin eski rektörü. Ayrıca Han, annesi Şevket Hanım Anısına Kanser Hastanesinin (Urduca: شوکت خانم یادگاری سرطان شفاخانہ اور مرکز تحقیق; İngilizce: Shaukat Khanum Memorial Cancer Hospital) ve Mianvali'de Namal Kolejinin kurucusudur. Han 20. yüzyılın son yirmi yılında ulusal kriket oyuncusuydu. Spor kariyerinden sonra politikayla ilgilenmeye başladı.[1][2] 1980'ler boyunca ve 90'ların başında Pakistan milli kriket takımının kaptanlığını yaptı. 1996'dan 2023'e kadar Pakistan Tehreek-e-Insaf (PTI) siyasi partisinin kurucusu ve eski başkanıdır.
| İmran Han | |
|---|---|
| |
| İmran Han, 2023 | |
| Pakistan Başbakanı | |
| Görev süresi 18 Ağustos 2018 - 10 Nisan 2022 | |
| Cumhurbaşkanı | Memnun Hüseyin Arif Alvi |
| Yerine geldiği | Nasırül Mülk |
| Yerine gelen | Şahbaz Şerif |
| Pakistan Adalet Hareketi Başkanı | |
| Görevde | |
| Makama geliş 25 Nisan 1996 | |
| Yerine geldiği | Yeni makam |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 5 Ekim 1952 Lahor, Pakistan |
| Partisi | Pakistan Adalet Hareketi |
| Evlilik(ler) | Jemima Goldsmith (e. 1995; b. 2004) Reham Han (e. 2014; b. 2015) Bushra Manika (e. 2018)
|
| Bitirdiği okul | Keble College, Oxford |
| Dini | İslam |
| İmzası | 
|
1996 yılında Pakistan Adalet Hareketi'ni kurdu ve ilk başkanı oldu.[3] Kasım 2002 yılından Ekim 2007'ye kadar Pakistan Ulusal Meclisinde Mianvali seçim bölgesinden milletvekili seçildi. 2013 yılındaki Pakistan parlamento seçimlerinde partisi ulusal mecliste 35 sandalye kazandı.[4][5] GlobalPost gazetesi onu 2012'nin dokuz lideri sıralamasında üçüncü olarak gösterdi.[6] Bir hayır işleri örgütü olan Asia Society tarafından İmran Han 2012 yılında Asya'da Yılın Adamı olarak seçildi.[7]
Pakistan'da 25 Temmuz 2018 tarihinde yapılan genel seçimlerde liderliğini yaptığı Pakistan Adalet Hareketi kazandı. 18 Ağustos 2018 tarihinde Pakistan Başbakanı olarak göreve başladı.
10 Nisan 2022'de mecliste yapılan güvensizlik oylamasında çoğunluk sınırı olan 172 oyun altında kalarak hükûmet düştü ve başbakanlık görevinden alındı. Parlamentoda bir gensoru önergesi ile görevden alınan ilk başbakan oldu.
22 Ağustos 2022'de, polisi ve yargıyı yakın yardımcısını tutuklamak ve işkence yapmakla suçlamasının ardından Pakistan polisi tarafından terörle mücadele yasaları uyarınca suçlandı.
21 Ekim 2022'de, Pakistan Yüksek Seçim Komisyonu, Imran Khan'a yabancı ülkelerin liderlerinden ve temsilcilerinden aldığı resmi hediyeleri yasa dışı bir şekilde sattığı gerekçesiyle 5 yıl boyunca siyasi yasak getirdi.[8]
3 Kasım 2022 tarihinde silahlı saldırıya uğradı.[9][10] Pencap'ın Wazirabad kentinde düzenlenen siyasi bir miting sırasında düzenlenen bu suikast girişiminden sağ kurtuldu.
Han, 9 Mayıs 2023'te İslamabad Yüksek Mahkemesi'nde adliyeye giren paramiliter birlikler tarafından yolsuzluk suçlamasıyla tutuklandı. Pakistan'ın her yerinde protestolar patlak verdi ve bunun sonucunda binlerce Han'ın destekçisi tutuklandı ve askeri tesisler arandı. Serbest bırakıldıktan sonra tutuklanmasından Genelkurmay Başkanı Asım Münir'i sorumlu tuttu. Başbakanlığını, yurtdışındaki diplomatik ziyaretler sırasında alınan devlet mülkiyetindeki hediyeleri alıp satmak için kötüye kullanmaktan suçlu bulunmasının ardından 5 Ağustos 2023'te üç yıl hapis cezasına çarptırıldı. 29 Ağustos 2023'te Pakistan temyiz mahkemesi, Han'ın üç yıllık hapis cezasını askıya aldı ve kefaletle serbest bırakılmasına karar verdi. Ancak Han, devlet sırlarını sızdırmakla ve Resmi Sırlar Yasası'nı ihlal etmekle suçlandığı diplomatik bir şifre davasıyla bağlantılı olarak hapiste kaldı. 30 Ocak 2024'te özel bir mahkeme, Han'ı Pakistan'ın Washington büyükelçisi tarafından İslamabad hükûmetine gönderilen gizli bir telgrafın içeriğini kamuoyuna duyurmaktan suçlu bulduktan sonra 10 yıl hapis cezasına çarptırdı.[11][12]
Kaynakça
değiştir- ^ Thomas Fletcher (6 Nisan 2012). "Imran Khan". John Nauright, Charles Parrish (Ed.). Sports Around the World: History, Culture, and Practice. ABC-CLIO. s. 231. ISBN 978-1598843002. 19 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2016.
- ^ Kamila Hyat (2012). "Khan". Ayesha Jalal (Ed.). The Oxford Companion to Pakistani History (İngilizce). No. 38, Sector 15, Korangi Industrial Area, P.O.Box.:8214, Karaçi-74900, Pakistan: Ameena Saiyid, Oxford University Press. s. 282. ISBN 9780195475784.
- ^ Kervin, Alison (6 Ağustos 2006). "Imran Khan: 'What I do now fulfils me like never before'". The Sunday Times. Birleşik Krallık. 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2016.
- ^ "Voting positions: PTI won more popular votes than PPP". Daily Express. 25 Aralık 2011. 7 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2016.
- ^ Jeewanjee, Zainab (9 Ocak 2012). "Would Imran Khan Call Ron Paul to Bat?". Foreign Policy. 2 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2017.
- ^ Talia Ralph (20 Aralık 2012). "The top 9 world leaders of 2012". GlobalPost. 12 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2016.
- ^ "Asia Society Poll: Imran Khan – Asia's Person of the Year". The Express Tribune. 25 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ "Son dakika: Pakistan eski Başbakanı İmran Han'a suikast girişimi". Hürriyet. 3 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2022.
- ^ "Pakistan'ın eski başbakanı İmran Han'a suikast girişimi". Sözcü. 3 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2022.
- ^ "Imran Khan, Shah Mahmood handed 10-year sentence in cipher case". Daily Pakistan Global (İngilizce). 30 Ocak 2024. 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2024.
- ^ Peshiman, Gibran Naiyyar; Shahid, Ariba (30 Ocak 2024). "Pakistan court jails ex-PM Imran Khan for 10 years ahead of election". Reuters. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.