Opsada Beča 1529.
| Opsada Beča 1529. | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Segment Osmansko–habsburgških ratova | |||||||
| |||||||
| |||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
| Wilhelm von Roggendorf Niklas Graf Salm[1] |
Sulejman Veličanstveni Veliki vezir Ibrahim-paša Pargalija | ||||||
| Snage | |||||||
| oko 23 000 | oko 120 000 | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
| nepoznati | oko 14 000 | ||||||
Opsada Beča ili Prva bitka kod Beča odvijala se u ranu jesen 1529., između 27. septembra i 14. oktobra, tad je velika osmanska vojska od oko 120 000 ljudi (po nekim historičarima čak 300 000), sastavljena od spahija i janjičara i vazalnih kršćanskih snaga, predvođena sultanom Sulejmanom Veličanstvenim i njegovim Velikim vezirom Ibrahim-pašom Pargalijom, uspjela prodrijeti najzapadnije u Srednju Evropu sve do zidina Beča, i bezuspješno ga opsjedala pola mjeseca.[1]
Opsada Beča bila je kulminacija moći Osmanskog Carstva, ali je ujedno bila i navjestilac kraja osmanskih osvajanja po Evropi, i prvi ozbiljniji poraz dotad nezaustavljivih turskih snaga. Ova se bitka u osmanskim vojnim izvorima navodi kao Prva bitka kod Beča, jer se 150 godina kasnije zbila i Druga bitka kod Beča 1683. godine.[1]
Sulejman Veličanstveni okupio je svoju veliku vojsku u Bugarskoj i krenuo prema Beču 10. maja 1529.[1] u Osijek je stigao tek 6. augusta, zbog izuzetno lošeg vremena, velikih poplava koje su vladale te godine. Osmanska vojska imala je oko 800 lađa na Dunavu i oko 20 000 deva, koje su prenosile opremu i vukle topove, od kojih je veliki dio pomro zbog lošeg vremena. Na Mohačkom polju 18. augusta, pridružila mu se konjica erdeljskog vojvode Ivana Zapolje. Nakon tog su osvojili sve ugarske utvrde na putu do Budima, a 8. septembra i sam Budim, koji je branio malobrojni garnizon, koji se predao, uz obećanje da će ostati pošteđeni, no nakon predaje su svi pobijeni.[1] Ta je vijest došla do Beča, gdje su odlučili, da se pod nikakvim uvjetima neće predati, već su na sve strane molili za pomoć i stali ojačavati bedeme oko grada. U grad su kao pomoć pristigli njemački Landsknechti i španjolski mušketiri.
Austrijski maršal Wilhelm von Roggendorf povjerio je operativnu komandu nad obranom grada njemačkom najamniku Niklasu Grafu Salmu, koji se sa samo sedamnaest godina, već istaknuo u Bitci kod Pavije 1525.[1] On je dao zatvoriti sva ulazna vrata u grad, i podijelio ga na više sektora da decentralizira obranu. Za svoj štab i centar obrane izabrao je katedralu Stephansdom.[1]
Osmanlije su do Beča došli u jadnom stanju, premoreni od napornih marševa i lošeg vremena. Pokušali su dogovoriti predaju poslavši tri emisara Niklasu Grafu Salmu, ali ih je on odbio.[1]
Tad su osmanlije otpočele sa artiljerijskim napadima na zidine grada, iako su napravili velike štete, to ipak nije pokolobalo branitelje. Njihovi mineri pokušali su iskopati podzemne tunele ispod gradskih zidina, ne bi li ih raznijeli u zrak. Branitelji su ih otkrili 6. oktobra i poslali 8 000 ljudi da uništi njihove zalihe mina, što im je i uspjelo.[1] Nakon tog bilo je jasno da neće biti ništa od brzog zauzimanja grada. Kao za inat počele su padati i velike kiše. Velika osmanska vojska počela je osjećati nedostatak hrane i vode, razboljevali su se, a dio vojske je dezertirao, čak su se i uvijek vjerni janjičari počeli buniti. Zbog tog je sultan Sulejman Veličanstveni održao sastanak svog štaba 12. oktobra 1529., na kom je odlučeno da se poduzme odlučujući napad, obećavajući vojsci veće nagrade i plijen. Ali su branitelji uspjeli odbiti i taj napad. Slijedećeg dana pao je snijeg, što je dodatno pogoršalo ionako loše stanje u osmanskoj vojsci. Branitelji su u noći 14. oktobra čuli krikove iz osmanskog logora, što je bio znak da ubijaju zarobljenike,[1] sljedećeg dana povukli se prema Ugarskoj.
Ipak Osmanlije nisu doživjeli potpuni poraz, jer su oslabili Austriju, koja nakon ove bitke više nije imala dovoljno sredstava da pripremi protunapad na Turke, i povrati svoju vlast u Ugarskoj. Ipak je neuspjeh opsade Beča, označio simbolički početak slabljenja Osmanskog Carstva.
- Siege of Vienna 1529 na portalu Wien-Vienna.com Arhivirano 2012-03-19 na Wayback Machine-u (en)