Neopaganizam
Neopaganizam predstavlja moderne rekonstrukcije prehrišćanskih religija i spiritualnih pravaca. Primjeri su vika, asatru i neodruidizam.
Neopaganizam paganizam je religijski pogled na svet koji poklanja poštovanje prirodi, prepoznajući njen živi, „oduhovljeni“ karakter. Paganizam akcentuje duhovni odjek pojedinih mesta, kao i duhovni značaj zemlje.[1]
Paganizam obuhvata veliki broj različitih pokreta i razuđenih verovanja. Današnji neopaganski pokreti uglavnom baziraju svoja vjerovanja na saživljenju sa Prirodom i Božanstvom koje jeste totalnost svega što jeste. Međutim, to nije slučaj sa svim oblicima paganskih vjerovanja - prošlih i sadašnjih. Neki vjeruju u brojna božanstva, dok drugi smatraju da jedinstveni podsvjesni duh u svemu živom jeste univerzalno božanstvo.
Reč ,,paganski" dolazi od latinske reči pagus, što znači ,,selo" – mesto izvan grada, suprotan termin od ,,grad". Otuda i pridev ,,paganski" ili ,,onaj koji pripada selu", ,,stanovnik sela".
Termin neopaganizam je nastao dodavanjem prefiksa neo- (koji znači novo) na koren paganizam kojim se nazivaju sve preabrahamske religije i verovanja.
Paganisti odbacuju termin neo-paganizam, jer njihova verovanja nisu nova, već samo predstavljaju preporod drevne religije.[1]
1981. godine osnovana je Paganska federacija (na temeljima ranijeg Paganskog fronta, osnovanog 1970. godine) kako bi „paganizam postao dostupan onim ljudima koji istinski tragaju za duhovnim putem zasnovanim na prirodi“.[1] 8.11.392. službeni progon pagana
Neopaganizmi u Evropi predstavlja savremeni duhovni pokret koji oživljava drevne politeističke, animističke i prirodne religije, često inspirisan mitologijom, običajima i duhovnošću prehrišćanskih naroda. Ovaj pokret nije monolitna celina, već obuhvata različite pravce i tradicije, od kojih svaki ima svoje specifičnosti i kulturološke korene.
Među najpoznatijim neopaganskim pravcima su:Rodnoverje kao pokret koji obuhvata različite tradicije koje se temelje na slavenskoj mitologiji i religiji. Postoje različite grupe i zajednice koje prakticiraju Rodnoverje, a neke od najpoznatijih su u Rusiji, Ukrajini, Poljskoj i drugim slavenskim zemljama.[2] Vikanizam, koji se često povezuje s obožavanjem prirode i božanstava poput Boginje i Boga; Druidizam, koji oživljava keltske tradicije; te Asatru ili nordijski neopaganizam, koji se oslanja na mitologiju starih Germana i Nordijaca. Tu su i helenizam (rekonstrukcija drevne grčke religije), te rimski i iberijski neopaganizam.[3]
Neopagani se često zalažu za ekologiju, duhovni povratak prirodi i obnavljanje izgubljene povezanosti s ciklusima Zemlje. Mnogi neopaganski obredi i festivali prate godišnje doba, kao što su zimski solsticij, prolećna ravnodnevnica ili žetveni festivali, koji odražavaju drevne sezonske cikluse.
U postmodernom svetu neopaganizam privlači ljude koji tragaju za alternativnim duhovnim putevima i odbacuju dogme tradicionalnih monoteističkih religija. Ovaj pokret je naročito popularan u severnoj Evropi, Velikoj Britaniji, Skandinaviji i Istočnoj Evropi, gde je oživljavanje lokalnih tradicija često povezano s kulturnim i nacionalnim identitetom.
Iako neopaganizam u osnovi teži toleranciji i poštovanju različitosti, povremeno je kritikovan zbog mogućeg povezivanja s nacionalističkim ideologijama[4][5][6] u određenim regionima. Ipak, za većinu sledbenika, ovo je duhovni i ekološki pokret koji naglašava harmoniju s prirodom i istraživanje prošlosti kako bi se pronašla dublja povezanost sa svetom.
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Kembridžova ilustrovana istorija religije (str. 306), Stylos, Novi Sad, 2006.
- ↑ Bajić, Aleksandra (2008). Bogovi starih Slovena. Beograd: Pešić i sinovi. ISBN 978-86-7540-096-7.
- ↑ María Erlendsdóttir. Pagan Beliefs in Modern Iceland. University of Edinburgh, 2001.
- ↑ Weiman, Rebeca (2016). „Dark Ecology and the Abject”. International Journal of Zizek Studies 10 (3). ISSN 1751-8229.
- ↑ Žižek, Slavoj (2007). Ecology without Nature. Atena: Youtube@Univerzitet Panteion. Retrieved 2024-11-26.
- ↑ Vafin, Arthur (2016). „Žižek, Ecology, Conservatism”. International Journal of Zizek Studies 6 (1). ISSN 1751-8229.