Amazona
| Amazona Apurímac, Ene, Tambo, Ucayali, Solimões | |
|---|---|
 | |
| Lokacija | |
| Države |  Peru Brazil |
| Gradovi | Iqitos, Manaus, Óbidos, Santarém, Belém, Makapá |
| Hidrografija | |
| Izvor – aps. visina | Ande (Peru) 5 170 m |
| Ušće – aps. visina – vrsta | Atlantski ocean kod Beléma (Brazil) 0 m estuarij |
| Dužina | 6 440 km |
| Pritoke | Rio Negro, Purus, Madeira, Juruá, Putumayo, Xingu, Tapajós |
| Hidrologija | |
| Protok – srednji | 219 000 m³/s |
| Sliv – površina | 7 050 000 km² |
| Ulijeva se u | Atlantski ocean |
| Transport | |
| Plovnost | gotovo čitavim tokom (za manje brodove), a 4 600 km za prekooceanske |
Amazona (Amazon; portugalski: Rio Amazonas, španski: Rio de las Amazonas) je najveća rijeka Južne Amerike, a po količini vode najveća rijeka na svijetu, ukupne dužine od 6 400 km[1], sa porječjem od 7 miliona km².[1]
Amazona se formira spajanjem rijeka Marañón i Ucayali, kod peruanskog gradića Nauta, one obje izviru u peruanskim Andama. U Atlantski ocean se ulijeva velikim estuarijem širokim oko 300 km.
Amazona teče kroz Peru, Brazil i djelimično kroz Kolumbiju, kao granična rijeka . Izvori Amazone nalaze se na Andama, odakle rijeka teče prema istoku. Amazona ima nekoliko rijeka koje je formiraju, i od zavisnosti od toga koja se uzme za glavnu dobijaju se različite dužine. Najčešće se kao izvor rijeke uzima Ucayali, a rijeđe Marañón. Po peruanskim geografima Amazona je najduža rijeka na svijetu, jer ako se zbroje dužine rijeka Ucayali i Apurimak njena dužina iznosi skoro 7 100 kilometara, ali ako se računa da joj je glavni izvor Marañón tad njena dužina iznosi samo 6 400 km.
U srednjem toku, od ušća Juruá do ušća Rio Negra, Amazona nosi ime Solimôes. U tom dijelu širina rijeke iznosii i do 20 km, dok u donjem dijelu prelazi i 100 km. Njegovo ušće u Atlantski ocean ima oblik ogromne delte sa brojnim rukavcima razdvojenim jedni od drugih.
Maksimalan protok na ušću iznosi 300 000 m3/s (srednji godišnji protok iznosi oko 120 hiljada m³/s). Ove ogromne mase slatke vode uzrokuju pojavu da je oceanska voda punih 400 km od ušća i dalje slatka.
Glavne desne pritoke Amazone su:
Glavne lijeve pritoke Amazone su:
Amazona je plovna u dužini od 4300 km[1] i glavni put komunikacije u tom delu sveta.
Veći gradovi koji leže na Amazoni su:
- ↑ 1,0 1,1 1,2 „Amazon Riverr” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 22. 11. 2012.
