12. 3.

12. ožujka (12. 3.) je 72. dan godine po gregorijanskom kalendaru (73. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 293 dana.

Događaji

641. – Kineska princeza Ven Čeng udala se za vladara Tibeta, na osnovu čega je kasnije Kina polagala pravo na suverenitet nad tom južnom planinskom provincijom.
1537. – Turci zauzeli dalmatinsko utvrđenje Klis, koje je dugo odolevalo turskom nadiranju iz Bosne. U borbi poginuo i legendarni senjski kapetan i kliški knez Petar Kružić.
1848. – U Beču izbile velike studentske demonstracije protiv apsolutističkog režima kancelara Klemensa Metternicha, što je bio početak revolucije koja je potresla temelje Austrije i dovela do sloma Meternihovog apsolutizma.
1854. – Krimski rat: Velika Britanija i Francuska zaključile savez sa Otomanskim carstvom protiv Rusije.
1868. – Skinuta zabrana sa pravopisa Vuk Karadžić i dozvoljena njegova upotreba. Rešenje o tome doneo, na osnovu odluke kneza Mihaila Obrenovića, ministar prosvete Dimitrije Crnobarac, bečki i pariski doktor nauka.
1907. – U eksploziji ratnog broda "Jena" u francuskoj luci Tulon poginulo najmanje 118 ljudi.
1938. – Anschluss: Predvođene Adolfom Hitlerom, nemačke trupe umarširale u Austriju, čime je ta država pripojena Trećem rajhu.
1947. – Predsednik SAD Hari Truman u Kongresu proklamovao doktrinu o pomoći zemljama ugroženim komunizmom. Prva sredstva data Grčkoj i Turskoj.
1966. – Indonežanski parlament lišio Ahmeda Sukarna svih funkcija, uključujući položaj predsednika države, a general Suharto postao vršilac dužnosti šefa države.
1971. – Premijer Hafez al Asad na referendumu izabran za predsednika Sirije.
1978. – Partije levice, prvi put u istoriji Francuske, dobile apsolutnu većinu u prvom krugu parlamentarnih izbora.
1984. – U Velikoj Britaniji počeo generalni štrajk rudara.
1993. – U seriji eksplozija 13 podmetnutih bombi u indijskom gradu Bombaju poginulo najmanje 200 ljudi, a 1.100 ranjeno.
1999. – Poljska, Češka i Mađarska postale članice NATO, kao prve zemlje bivše članice Varšavskog ugovora koje su pristupile NATO.
2001. –.
- Uz posredovanje međunarodne zajednice predstavnici srpskih vlasti i pobunjenih Albanaca na jugu Srbije potpisali sporazum o prekidu vatre.
- U akciji uništavanja neislamskih kulturnih spomenika talibanske vlasti u Avganistanu uništile dva najveća kipa Bude u svetu, stara nekoliko hiljada godina.
2002. – Savet bezbednosti Ujedinjenih nacija, na predlog SAD, usvojio rezoluciju u kojoj se prvi put pominje Palestina kao posebna država, pored Izraela.

.

Rođenja

1685. – George Berkeley, irski filozof.
1824. – Gustav Kirchhoff, njemački fizičar i kemičar († 1887.).
1832. – Charles Cunningham, engleski kapetan († 1897.) .
1856. – Stepa Stepanović, jedan od najistaknutijih srpskih vojskovođa. († 1929.).
1863. – Gabriele D'Annunzio, talijanski pjesnik, dramaturg, političar († 1938.).
1881. – Mustafa Kemal Atatürk, turski oficir (paša) i političar; osnivač moderne Turske republike.
1888. – Vaslav Nižinjski, ruski plesač i koreograf.
1890. – Idriz I, libijski kralj.
1922. – Jack Kerouac, američki književnik († 1969.).
1925. – Georges Delerue, francuski skladatelj filmske muzike.
1928. – Paul Kuhn, njemački muzičar.
1928. – Edward Albee, američki dramski pisac.
1940. – Al Jarreau, američki pjevač.
1941. – Josip "Joško" Skoblar, hrvatski nogometaš i trener, bivši jugoslavenski reprezentativac i osvajač zlatne kopačke 1970/1971.
1943. – Ratko Mladić, bosansko-srpski general.
1946. – Liza Minnelli, američka glumica i pjevačica.
1947. – Kalervo Palsa, finski slikar ekspresionizma.
1950. – Javier Clemente, španjolski nogometni trener i igrač.
1956. – László Kiss, mađarski nogometaš i trener.
1959. – Milorad Dodik, bosanskohercegovački političar.
1960. – Jason Beghe, američki glumac.
1962. – Dražen Ričl Zijo, jugoslovenski muzičar; osnivač Crvene jabuke († 1986.).
1962. – Andreas Köpke, njemački nogometni reprezentativac.
1968. – Aaron Eckhart, američki glumac.
1973. – Tim Fischer, njemački šansonjer.
1981. – Katarina Srebotnik, slovenačka teniserka.
1986. – Josip Brezovec, hrvatski nogometaš.

.

Smrti

604. – Grigorije I Veliki, rimski papa i jedan od četiri oca Katoličke crkve.
1502. – Franjo Vranjanin, talijanski kipar (* oko 1430.).
1507. – Cesare Borgija, italijanski kondotjer i avanturista, uzor za Makijavelijevog Vladaoca (*1475.).
1790. – András Hadik (Andreas Hadik), habsburški feldmaršal i grof (* 1710.).
1914. – George Westinghouse, američki izumitelj.
1916. – Marie von Ebner-Eschenbach, austrijska književnica (* 1830.).
1925. – Sun Jat Sen, kineski političar i revolucionar, 1. predsjednik republike Kine (r. 1866.).
1935. – Mihajlo Pupin, američko-srbijanski naučnik.
1942. – Žikica Jovanović Španac, jugoslovenski narodni heroj. (* 1914.).
1942. – William Henry Bragg, engleski fizičar.
1951. – Alfred Hugenberg, njemački biznismen i političar.
1955. – Theodor Plievier, njemački književnik (* 1892.).
1955. – Charlie Parker, američki jazz saksofonist i skladatelj (* 1920.).
1964. – Jovan Bijelić, srpski slikar. (* 1886).
1995. – Mija Aleksić, srpski glumac. (* 1923.).
1999. – Jehudi Menjuhin, jedan od najvećih violinista XX veka.
2000. – Aleksandar Nikolić, jugoslovenski košarkaš i trener († 1924.).
2003. – Zoran Đinđić, srpski premijer, ubijen u atentatu. (* 1952.)

.

Blagdani/Praznici

Srpska pravoslavna crkva slavi:.
- Prepodobnog Prokopija Dekapolita.
- Prepodobnog Talaleja - isposnika sirijskog.
- Svetog Tita Pečerskog.
- Prepodobnog Stefana.
- Svetog mučenika Julijana Podagrika.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar