14. 4.
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartpt. |
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartpn. |
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartsr. |
14. travanj/april (14. 4.) je 104. dan godine po gregorijanskom kalendaru (105. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 261 dana.
Događaji
uredi- 966. — Krštenje Poljske, odnosno poljskog kneza Mješka I koji se tradicionalno uzima kao datum nastanka poljske države.
- 1849. — Na inicijativu revolucionarnog lidera Lajoša Košuta Mađarska proglasila nezavisnost od Austrije.
- 1865. — Predsednik SAD Abraham Linkoln smrtno ranjen u atentatu nekoliko dana po završetku građanskog rata. Na njega u loži vašingtonskog pozorišta pucao Džon But. Linkoln umro sledećeg dana, a novi predsednik postao Endru Džonson.
- 1912. — Na svome prvom putovanju, britanski prekooceanski putnički brod "Titanic" udario je u ledenu santu usred noći u hladnim vodama sjevernog Atlantika. Potonuo je rano ujutro sljedećeg dana, odnijevši sa sobom više od 1,500 života.
- 1900. — Predsednik Francuske Emil Lube u Parizu otvorio Međunarodnu izložbu, najveću te vrste u istoriji Evrope.
- 1931. — U Španiji proglašena republika posle abdikacije i bekstva iz zemlje kralja Alfonsa III.
- 1945. — Drugi svetski rat: Savezničke trupe uhapsile nemačkog diplomatu i političara Franca fon Papena i izručile ga sudu za ratne zločine u Nirnbergu. Oslobođen krivice, kasnije u Nemačkoj osuđen na osam godina zatvora, pušten 1949.
- 1945. — U Splitu formirana Prva Narodna vlada Hrvatske na čelu sa Vladimirom Nazorom.
- 1956. — tvrtka Ampex Corporation prvi put predstavila praktični videorekorder.
- 1975. — U Sikimu, u severoistočnoj Indiji, ukinuta monarhija i proglašena republika. Sikim postao 22. država Indijske Unije.
- 1988. — Sovjetsko-afganistanski rat: U Ženevi, Avganistan i Pakistan potpisali sporazum o Avganistanu, a SSSR i SAD dali izjave o nemešanju i neintervenciji. Sporazumom predviđen povratak avganistanskih izbeglica iz Pakistana i povlačenje sovjetskih trupa iz Avganistana.
- 1994. — Dva američka borbena aviona F15 greškom iznad severnog Iraka oborila dva američka helikoptera, usmrtivši svih 26 ljudi u njima.
- 1995. — Svetska zdravstvena organizacija saopštila da na prostoru SFRJ ima oko milion ljudi kojima je potrebna medicinska pomoć zbog psiholoških trauma izazvanih ratom.
- 1999. —.
- Najmanje 75 ljudi poginulo, a 25 teško ranjeno u Metohiji u dve izbegličke kolone koje su raketirali avioni NATO.
- Pakistan izvršio probu balističke rakete dometa 2.000 kilometara, sposobnu da nosi nuklearne projektile.
- 2000. — Mitingom u centru Beograda, "Stop teroru, za demokratske izbore", srpska opozicija počela koordiniranu akciju za demokratske promene u zemlji.
- 2003. —.
- Na zasedanju u Luksemburgu šefovi diplomatija Evropske unije odlučili da zabrane ulazak na teritoriju EU svim osobama na Balkanu koje pomažu haškim optuzenicima na slobodi.
- U blizini Bagdada američke specijalne snage uhapsile bivšeg lidera palestinskog gerilskog pokreta Abua Abasa, optuženog da je organizovao otmicu italijanskog putničkog broda "Akile Lauro" 1985. i ubistvo Amerikanca Leona Klinghofera, bačenog u Sredozemno more.
.
Rođenja
uredi- 1629. — Christiaan Huygens, nizozemski astronom, matematičar i teorijski fizičar († 1695.).
- 1862. — Vojislav Ilić, srpski pesnik († 1894.).
- 1883. — Sima Pandurović, srpski pisac (†1960.) .
- 1889. — Augustin Čičić, hrvatski pjesnik i književni kritičar († 1955.).
- 1892. — Juan Belmonte, španjolski matador († 1962.).
- 1904. — Džon Gilgud, engleski pozorišni i filmski glumac .
- 1907. — Fransoa Duvalije, haićanski predsednik .
- 1926. — Leopoldo Calvo-Sotelo, španjolski predsjednik vlade († 2008.).
- 1935. — Erich von Däniken, švicarski književnik.
- 1941. — Julie Christie, američka glumica.
- 1950. — Peter Esterhazy, mađarski književnik.
- 1959. — Don Roos, američki scenarist i filmski režiser.
- 1963. — Cynthia Cooper-Dyke, američka profesionalna košarkašica.
- 1970. — Faruk Šehić, bosanskohercegovački književnik.
- 1972. — Petar Puača, bivši srpski nogometaš.
- 1973. — Adrien Brody, američki glumac.
- 1973. — Roberto Ayala, argentinski nogometaš.
- 1975. — Anderson Silva, brazilski borac mješovitih borilačkih vještina (Mixed Martial Arts, MMA).
- 1981. — Wilde, brazilski malonogometaš.
- 1982. — Fuad Backović Deen, bosanska pjevačka zvijezda.
- 1985. — Konstantin Igropulo, ruski rukometaš, grčkog porijekla.
- 1988. — Roberto Bautista Agut, španjolski tenisač.
- 1997. — Ante Ćorić, hrvatski nogometaš.
.
Smrti
uredi- 1759. — George Friedrich Händel, njemački skladatelj (* 1685.).
- 1807. — Jeremija Bendžamin Rihter, nemački hemičar (* 1762.).
- 1859. — Ignaz Bösendorfer, austrijski graditelj glasovira, utemeljitelj bečke tvornice glasovira (* 1796.).
- 1914. — Čarls Sanders Pirs, američki filozof i logičar (* 1839.).
- 1917. — Lazar Ludvig Zamenhof, tvorac međunarodnog jezika esperanta (* 1859.).
- 1930. — Vladimir Vladimirovič Majakovski, ruski književnik (* 1893.).
- 1969. — Petar Kolendić, srpski književni istoričar .
- 1975. — Fredric March, američki kazališni i filmski glumac, dobitnik dva Oscara (* 1897.).
- 1986. — Simone de Beauvoir, francuska književnica (* 1908.)
- 2008. — Ollie Johnston, američki animator, tvorac Bambija i poslednji pripadnik legendarne generacije crtača kompanije " Walt Disney" (* 1912.).
- 2012. — Piermario Morosini, talijanski nogometaš (* 1986.).
.
Blagdani/Praznici
urediVidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar