Peru

Dit Woort hett noch annere Bedüden: kiek dorför ünner Peru (Mehrdüdig Begreep).

Peru (Spaansch: República del Perú; Quechua un Aymara: Piruw) is een Land in dat westliche Süüdamerika. Dat grenzt na Noorden hen an Ecuador un an Kolumbien, in’n Oosten an Brasilien, in’n Süüdoosten an Bolivien, in’n Süden an Chile un in’n Westen an'n Pazifik. Dor leevt 28.302.604 Inwahners (16. Mai 2006) up 1.285.220 km². Dat sünd 22,02 Inwahners/km².


(Flagg)	(Wapen)

Wahlspröök: keen Motto

Natschonalhymne: Somos libres, seámoslo siempre

Hööftstadt

Lima
34° 20′ S, 58° 30′ W

Gröttste Stadt Lima

Amtsspraak Spaansch, Quechua un Aymara

Regeren
• Präsident
Ministerpräsident Republiek
Dina Boluarte
Gustavo Adrianzén

Unafhängigkeit

vun Spanien
an’n 28. Juli 1821

Grött
• Allens
• Water (%) 1.285.220 km²
%

Inwahnertall
• 2021 afschätzt
• Inwahnerdicht 34.294.231(2021)</small
23/km²

Geldsoort 1 Nuevo Sol = 100 Céntimos
([[ISO 4217|]])

BBP

195.8 Mrd. US$ $ (2020)

5.845 US$ (86.) $ je Kopp

Tietzoon ART (UTC-5)

Internet-TLD

.pe

ISO 3166 PE

Vörwahl +51

Staat

Peru is en parlamentaarsche Demokratie. De Hööftstadt is Lima. Hööft vun den Staat is de Präsident Alan García Pérez. Baas vun de Regeerung is siet September 2010 José Antonio Chang.

Historie

Machu Picchu

Ehr de spaanschen Conquistadores dat Land erovert hefft, is Peru dat Hart vun dat Riek vun de Inkas ween. De Hööftstadt weer dormols Cuzco. 1572 hefft de Spaniers dat Land innahmen un bit to de Unafhängigkeit is dat in ehre Hand bleven. Peru is an’n 28. Juli 1821 unafhängig wurrn vun Spanien. Vun de Tied af an hefft sik Militärs un Börgerslüde afwesselt mit de Regeerung. Ok hett dat mol Diktaters geven un mol demokraatsche Regeerungen. Twuschen 1836 un 1839 steek Peru in eene Konföderatschoon mit Bolivien tohopen. Vun 1864 bit 1866 hett Peru sik in en Krieg mit Spanien slahn. Dor güng dat üm de Guano-Eilannen (de Ballestaseilannen) vör Peru siene Küst bi. Spanien harr eene vun düsse Inseln besett' un so geev dat Krieg. Peru hett düssen Krieg wunnen, ok vunwegen de Hölp vun Ecuador, Bolivien un Chile. Twuschen 1879 un 1883 hett Peru, tohopen mit Bolivien, den so nömmten Salpeterkrieg gegen Chile föhrt. Chile weer dormols in den Küstenstreek vun Peru inbraken un harr sik in'e Wösten fast sett. Dor weer bannig veel kostbar Solt to finnen. Peru hett düssen Krieg verlaren un möss denn twee Provinzen an Chile afgeven.

Vun 1980 bit 1992 weern de Inwahners vun Peru dalböögt unner de Gewalt vun de maoistische Terrorgruppe Sendero luminoso (Lüchtpadd). De harr sik vörnahmen, de Ordnung, de in Peru bestahn dö, üm to smieten. Um un bi 30.000 Minschen sünd dor bi umkamen, as düsse Grupp brutal tokehr güng. Dat is taxeert wurrn, datt de Geld-Schaden sik alltohopen up 29,5 Milliarden Euro belopen deit. Man de Anföhrers sünd 1992 gefangen sett wurrn.

Städer

De gröttsten Städer sünd Lima (7.363.063 Inwahners), Trujillo (861.044), Arequipa (860.000), Callao (824.329), Chiclayo (634.600) un Iquitos (400.000).

De Deele vun dat Land

Vunwegen de Verwaltung is dat Land updeelt in 24 Regionen (regiónes ok departamentos) un een konstitutionelle Provinz (Provincia Constitucional). De Regionen sünd updeelt in Provinzen (provincias) un Distrikte (distritos).

Regionen in Peru

Nr.	Region	km²	Inwahners (2007)	Hööftstadt
1.	Amazonas	39.249,13	375.993	Chachapoyas
2.	Ancash	35.914,81	1.063.459	Huaraz
3.	Apurímac	20.895,79	404.190	Abancay
4.	Arequipa	63.345,39	1.152.303	Arequipa
5.	Ayacucho	43.814,80	612.489	Ayacucho
6.	Cajamarca	33.317,54	1.387.809	Cajamarca
7.	Cusco	71.986,50	1.171.403	Cusco
8.	Huancavelica	22.131,47	454.797	Huancavelica
9.	Huánuco	36.848,85	762.223	Huánuco
10.	Ica	21.327,83	711.932	Ica
11.	Junín	44.197,23	1.225.474	Huancayo
12.	La Libertad	25.499,90	1.617.050	Trujillo
13.	Lambayeque	14.231,30	1.112.868	Chiclayo
14.	Lima	34.948,57	8.445.211	Lima
	Callao	146,98	876.877	Callao
	Lima Metropolitana	2.672,28	8.482.619	Lima
	Region Lima	32.129,31	839.469	Huacho
15.	Loreto	368.851,95	891.732	Iquitos
16.	Madre de Dios	85.300,54	109.555	Puerto Maldonado
17.	Moquegua	15.733,97	161.533	Moquegua
18.	Pasco	25.319,59	280.449	Cerro de Pasco
19.	Piura	35.892,49	1.676.315	Piura
20.	Puno	71.999,00	1.268.441	Puno
21.	San Martín	51.253,31	728.808	Moyobamba
22.	Tacna	16.075,89	288.781	Tacna
23.	Tumbes	4.669,20	200.306	Tumbes
24.	Ucayali	102.410,55	432.159	Pucallpa
	Peru	1.285.197,60	27.412.157	Lima

Inwahners

Peru is blangen Bolivien un Guatemala en vun de dree Länner, wo de meisten Inwahners Indianers sünd. Vun de Peruaners höört 45 % to de Indianers to. Tomeist sünd dat Lüde, de Quechua (40 %) oder Aymara (5 %) snacken doot. 37 % vun de Inwahners sünd Mestizen, 15 % stammt ut Europa un 3 % to'n Deel ut Afrika un to’n Deel ut Asien.

Weblenken

Länner in Süüdamerika

Afhängige Rebeden: Falklandinseln | Franzöösch-Guyana