El georgiano (ქართული, kartuli) es la lengua oficial de Georgia y la más hablada del país, que se utiliza en todos los carteles de las calles y en todos los aspectos de la vida cotidiana. Hay unos 4,1 millones de personas que hablan georgiano a diario: Unos 3,9 millones viven en Georgia y el resto en el extranjero, sobre todo en Rusia. El georgiano utiliza uno de los 12 alfabetos únicos del mundo, el Mkhedruli— "el del guerrero". El georgiano está emparentado con otras tres lenguas, todas ellas habladas en Georgia y el noreste de Turquía: Megreli, Svan y Laz.
Comprender
[editar]La lengua georgiana (nombre propio, kartuli ena ) es una de las lenguas del sur del Cáucaso, junto con el mingreliano, el laziano y el esvanés. El georgiano no tiene ningún idioma relacionado conocido. El alfabeto Mchedruli con 33 letras se utiliza para escribir el idioma georgiano . La escritura es un poco confusa para los extranjeros porque muchas letras parecen similares, pero solo hay un conjunto de caracteres y no hay letras mayúsculas y minúsculas separadas.
El georgiano tiene cinco vocales y 28 consonantes, incluidas las eyectivas. Las consonantes pueden formar grupos de consonantes muy grandes (por ejemplo, el nombre de la ciudad georgiana de Mtskheta o, como ejemplo extremo, el trabalenguas georgiano “nos pelas”: gvprzkvnit). Cada fonema está representado por una letra georgiana específica.
El énfasis es muy débil y no distingue significado. En palabras de dos y tres sílabas suele estar en la primera sílaba y en palabras de cuatro sílabas suele estar en la segunda sílaba. Las preguntas de sí o no, a diferencia del alemán, se implementan con una entonación ascendente y descendente. Cada sustantivo georgiano en el caso nominativo termina en vocal.
Guía de pronunciación
[editar]En efecto, la pronunciación georgiana es difícil para los que se acercan a la lengua por primera vez, pero no es ni mucho menos tan imposible como sugiere su reputación. Trate de no dejarse llevar por las consonantes exóticas y las agrupaciones de consonantes que traban la lengua; realmente, casi nada complacerá más a los georgianos que sus esfuerzos por hablar su idioma y serán muy pacientes con sus intentos.
También en el lado positivo, en georgiano no hay mayúsculas; ¡no es necesario memorizar dos caracteres por letra! Además, el georgiano es fonéticamente regular— las letras se pronuncian siempre exactamente como se escriben. Por último, es una lengua no acentuada: cada sílaba tiene el mismo peso. Si no está acostumbrado a hablar un idioma no acentuado, aproxime el sonido poniendo el acento en la primera sílaba de la palabra. Pero no se "estrese" por esto— igualmente se le entenderá.
Vocales
[editar]Si está familiarizado con el español, los sonidos vocálicos georgianos son muy similares.
- ა ah
- como carro
- ე eh
- como petardo
- ი ee
- como acreedor
- ო oh
- como dominio
- უ oo
- como coordinar
Consonantes
[editar]- ბ b
- como burro
- გ g
- como garra
- დ d
- como dulce
- ვ v / w
- entre v como ventilador y w como en Washington
- ზ z
- como z oológico
- თ t
- como t ip
- კ k '
- Una k eyectiva, es definida vulgarmente como una consonante escupida. Véase Consonante eyectiva
- ლ l
- como lodo
- მ m
- como menta
- ნ n
- como nevera
- პ p '
- P eyectiva. Véase Consonante eyectiva
- ჟ zh
- como amasar
- რ r
- como rubio
- ს s
- como sastre
- ტ t '
- T eyectiva. Véase Consonante eyectiva
- ფ p
- como poder
- ქ k
- como kilogramos
- ღ gh
- se pronuncia como una r francesa como en bonjour. Alternativamente, como una kh sonora
- ყ q '
- una k pero pronunciada acercando la punta de la lengua a la úvula o campanilla de forma eyectiva. Véase Consonante eyectiva
- შ sh
- sh del inglés o ch del francés, como sh oot o chapeau
- ჩ ch
- ch aspirada , como chimpancé
- ც ts
- como hot sauce
- ძ dz
- una d seguida de una z vibrante, como windsurf
- წ ts '
- ts eyectiva. Véase Consonante eyectiva
- ჭ ch '
- ch eyectiva. Véase Consonante eyectiva
- ხ kh
- j del español estándar
- ჯ j
- una d seguida de una j como la del francés. Ver ჟ
- ჰ h
- h del inglés, como hot
Consonantes difíciles
[editar]El georgiano distingue entre consonantes aspiradas y no aspiradas (eyectivas). Una consonante aspirada va acompañada de un soplo de aire al pronunciarla. En georgiano, las consonantes aspiradas tienen un soplo de aire aún mayor que en español.
Sin embargo, una consonante no aspirada en georgiano no contiene ninguna bocanada de aire. Los georgianos cierran la parte posterior de la garganta, de forma similar a lo que se hace antes de toser o al momento de cierre de la garganta entre uh' y oh en "uh-oh". A continuación, pronuncian las consonantes no aspiradas sin ninguna exhalación. Pero no te preocupes si te cuesta producir este tipo de sonido, ¡en el contexto se te entenderá! Las consonantes no aspiradas se marcan arriba con un apóstrofe.
Consonantes georgianas aspiradas y no aspiradas | |||||
Aproximación al español | t | p | k | ch | ts |
Consonante aspirada | თ | ფ | ქ | ჩ | ც |
Consonante no aspirada | ტ | პ | კ | ჭ | წ |
Por último, la letra georgiana ყ es difícil de pronunciar para la mayoría de los occidentales. Es similar a la árabe "qaf" ('ﻕ). Para pronunciar esta letra, intente pronunciar la letra inglesa k, sólo que muy abajo en la garganta. La letra georgiana ყ no es aspirada.
Diptongos comunes
[editar]Los diptongos no existen en el idioma georgiano. Todas las vocales tienen el mismo peso y cada sílaba tiene una sola vocal.
Gramática
[editar]A menos que tenga la intención de estudiar seriamente el idioma, aprender la gramática georgiana durante su viaje no es realista. Pero sí es útil conocer lo siguiente.
Casos
[editar]El georgiano tiene siete casos gramaticales.
Caso Nominativo Ergativo Genitivo Dativo Instrumental Adverbial Vocativo Uso Marca el sujeto Marca el sujeto (ciertos verbos) Posesivo (de) Objeto indirecto (a/para) Instrumental (por/con) Derivar adverbios de adjetivos Destinatario Example მე ქართველი ვარ პროფესორმა ლექცია დაიწყო სკოლის დირექტორი ოჰ, კაცო! Translation Yo soy georgiano. El profesor comenzó su charla. El director de la escuela. ¡Oh, hombre!
Nota: El vocativo se utiliza generalmente en contextos informales y casuales.
Verbos
[editar]Los verbos son la parte más difícil de la gramática georgiana. Los verbos georgianos no tienen infinitivo y tienen 10 tiempos.
Lista de frases
[editar]Basicas
[editar]- Hola. (informal)
- გამარჯობა. (gah-mahr-joh-bah)
- ¿Cómo estás?
- როგორა ხართ? (¿roh-goh-rah khahrt?)
- Bien, gracias.
- კარგად, გმადლობთ. (k'ahr-gahd, gmahd-lohbt)
- ¿Cómo te llamas?
- რა გქვიათ? (rah gkvee-ahd?)
- Encantado de conocerte.
- ძალიან სასიამოვნოა. (dzah-lee-ahn sah-see-ah-mohv-noh-ah)
- Por favor.
- თუ შეიძლება. (too sheh-eedz-leh-bah)
- Gracias. (gmahd-lohbt)
- Gracias. (informal)
- გმადლობ. (gmahd-lohb)
- Gracias. (más informal)
- მადლობა (mahd-loh-bah)
- Gracias por su ayuda.
- გმადლობთ დახმარებისთვის (gmahd-lohbt dah-khmah-reh-bees-tvees)
- De nada.
- არაფრის. (ah-rah-prees)
- Sí (formal).
- დიახ. (dee-akh)
- Sí (neutro)
- კი (k'ee)
- Sí (informal)
- ჰო (hoh), ხო (khoh)
- Ok
- კარგი (k'ahr-gee)
- Ok, no hay problema.
- ყველაფერი რიგზეა (q'vehl-ah-peh-ree reeg-zeh-ah)
- No.
- არა (ah-rah)
- Quizás
- ალბათ (ahl-baht)
- Correcto (correcto)
- სწორია (s-ts'ohr-ee-ah)
- Incorrecto
- არასწორია (ahr-ahs-ts'ohr-ee-ah)
- Disculpe. (llamar la atención)
- უკაცრავად. (oo-k'ahts-rah-vahd)
- Perdón. (pidiendo disculpas)
- ბოდიში. (boh-dee-shee), მაპატიე (mah-p'aht-ee-yeh)
- Lo siento.
- ბოდიში. (boh-dee-shee), ვწუხვარ (v-ts'ukh-var)
- Adiós
- ნახვამდის. (nakh-vahm-dees)
- No puedo hablar "georgiano" [bien].
- "ქართული ენა" [კარგად] არ ვიცი. ( kahr-too-lee eh-nah [k'ahr-gahd] ahr vee-tsee)
- Somos americanos.
- ჩვენ ამერიკელები ვართ (chvehn ah-mehr-ee-k'eh-leh-bee vahrt)
- ¡Ayuda!
- დამეხმარეთ! (¡Dah-meh-khmah-reht!)
- ¡Cuidado!
- ! ( !)
- Buenos días.
- დილა მშვიდობისა. (dee-lah mshvee-doh-bee-sah)
- Buenas noches.
- საღამო მშვიდობისა. (sah-ghah-moh mshvee-doh-bee-sah)
- Buenas noches.
- ღამე მშვიდობისა. (ghah-meh mshvee-doh-bee-sah)
- Buenas noches. (a dormir)
- ძილი ნებისა. (dzee-lee neh-bee-sah)
- Ahora
- ახლა (ahkh-lah)
- Después
- მერე (meh-reh)
- No entiendo.
- ვერ გავიგე. (vehr gah-vee-geh)
- ¿Dónde está el baño?
- სად არის ტუალეტი? (sahd ah-rees t'oo-ah-leh-t'ee)
- Quiero...
- მე მინდა... (meh meen-dah)
- Repítelo.
- გაიმეორე (gah-ee-meh-oh-reh)
- Habla despacio
- ნელა მელაპარაკეთ (neh-lah meh-lah-pah-rah-keht)
Preguntas
[editar]- Mi nombre es ______.
- ჩემი სახელია ______ . (cheh-mee sah-kheh-lee-ah _____ .)
- ¿Hablas inglés?
- ინგლისური იცით? (eeng-lee-soo-ree ee-tseet?)
- ¿Hablas ruso?
- რუსული იცით? (roo-soo-lee ee-tseet?)
- ¿Hay alguien aquí que hable inglés?
- აქ ვინმე ლაპარაკობს ინგლისურად? ( ahk veen-mee lah-p'ah-rah-kohbs eeng-lee-soo-rahd?)
- ¿Hay alguien aquí que hable español?
- აქ ვინმე ლაპარაკობს ესპანურად? (ahk veen-mee lah-p'ah-rah-kohbs es-p’anu-rahd?)
- ¿Quién?
- ვინ (veen)
- ¿Qué?
- რა (rah)
- ¿Cuándo?
- როდის (roh-dees)
- ¿Dónde?
- სად (sahd)
- ¿Dónde está ___?
- სად არის ___ ? (sahd ah-rees)
- ¿Por qué?
- რატომ (rah-t'ohm)
- ¿Cómo?
- როგორ (roh-gohr)
- ¿Cuántos?
- რამდენი (rahm-deh-nee)
- ¿Tienes?
- inanimado - გაქვთ (gahqvt) animado - გყავთ (gk'ahvt)
- ¿Entiendes?
- გაიგე (gah-ee-geh)
Indicaciones
[editar]- Norte
- ჩრდილოეთი (chrdeel-oh-eh-tee)
- Sur
- სამხრეთი (sahm-khreh-tee)
- Este
- აღმოსავლეთი (ahgh-moh-sahv-leh-tee)
- Oeste
- დასავლეთი (dah-sahv-leh-tee)
- Después/pasado
- შემდეგ (shehm-dehg), მერე (meh-reh)
- Detrás
- უკან (oo-k'ahn)
- Antes/delante de
- წინ (t'seen)
- Entre
- შუა (shoo-ah), შორის (shoh-rees)
- Cerca
- ახლოს (ahkh-lohs)
- Derecho
- პირდაპირ (p'eer-dah-p'eer)
- Izquierda
- მარცხნივ (mahrts-khneev)
- Derecho
- მარჯვნივ (mahrj-vneev)
- ¿Está lejos?
- შორს არის? (shohrs ah-rees?)
Lugares
[editar]- Playa
- ნაპირი (nah-peer-ee), ფლაჟი (plah-zhee)
- Frontera
- საზღვარი (sahz-ghvah-ree)
- Puente
- ხიდი (khee-dee)
- Bosque
- ტყე (t'q'eh)
- Colina
- ბორცვი (bohrts-vee), გორა (goh-rah)
- Casa
- სახლი (sahkh-lee)
- Lago
- ტბა (t'bah)
- Montaña
- მთა (mtah)
- Río
- მდინარე (mdee-nah-reh)
- Camino
- გზა (gzah)
- Plaza
- მოედანი (moh-eh-dah-nee)
- Valle
- ხეობა (kheh-oh-bah)
- Pueblo
- სოფელი (soh-peh-lee)
Problemas
[editar]- ¡Ayuda!
- მიშველეთ! (meesh-veh-leht!)
- ¡Vete!
- წადი! (ts'ah-dee!)
Números
[editar]- 1
- ერთი (ehr-tee)
- 2
- ორი (oh-ree)
- 3
- სამი (sah-mee)
- 4
- ოთხი (oht-khee)
- 5
- ხუთი (khoo-tee)
- 6
- ექვსი (ehk-vsee)
- 7
- შვიდი (shvee-dee)
- 8
- რვა (rvah)
- 9
- ცხრა (tskhrah)
- 10
- ათი (ah-tee)
- 11
- თერთმეტი (tehrt-meh-t'ee)
- 12
- თორმეტი (tohr-meh-t'ee)
- 13
- ცამეტი (tsah-meh-t'ee)
- 14
- თოთხმეტი (toht-khmeh-t'ee)
- 15
- თხუთმეტი (tkhoot-meh-t'ee)
- 16
- თექვსმეტი (tehk-vsmeh-t'ee)
- 17
- ჩვიდმეტი (chveed-meh-t'ee)
- 18
- თრვამეტი (trvah-meh-t'ee)
- 19
- ცხრამეტი (tskhrah-meh-t'ee)
- 20
- ოცი (oh-tsee)
- 21
- ოცდაერთი (ohts-dah-ehr-tee) (Literario. Una veintena y una)
- 22
- ოცდაორი (ohts-dah-oh-ree) (Literario. Una veintena y dos)
- 23
- ოცდასამი (ohts-dah-sah-mee) (Literario. Una veintena y tres)
- 30
- ოცდაათი (ohts-dah-ah-tee) (Literario. Una veintena y diez)
- 31
- ოცდათერთმეტი (ohts-dah-tehrt-meh-t'ee) (Literario. Una veintena y once)
- 40
- ორმოცი (ohr-moh-tsee) (Literario. Dos veintenas)
- 50
- ორმოცდაათი (ohr-mohts-dah-ah-tee) (Literario. Dos veintenas y diez)
- 60
- სამოცი (sah-moh-tsee) (Literario. Tres veintenas)
- 70
- სამოცდაათი (sah-mohts-dah-ah-tee) (Literario. Tres veintenas y diez)
- 80
- ოთხმოცი (oht-khmoh-tsee) (Literario. Cuatro veintenas)
- 90
- ოთხმოცდაათი (oht-khmohts-dah-ah-tee) (Literario. Cuatro veintenas y diez)
- 100
- ასი (ah-see)
- 1000
- ათასი (ah-tah-see)
- 2000
- ორიათასი (ohree-ah-tah-see)
- 5000
- ხუთიათასი (khootee-ah-tah-see)
- 10,000
- ათი ათასი (ah-tee ah-tah-see)
- 1,000,000
- მილიონი (mee-lee-oh-nee)
- Aproximadamente
- დაახლოებით (dah-ah-khloh-eh-beet)
- Más
- პლუსი (p'loo-see)
- Menos
- მინუსი (mee-noo-see)
Tiempo
[editar]- Ahora
- ახლა (ahkh-lah)
- Después
- შემდეგ (shehm-dehg)
- Antes
- წინ (tseen)
- Más tarde
- მერე (meh-reh)
- Por la mañana
- დილით (dee-leet)
- Por la tarde
- შუადღით (shoo-ah-dgheet)
- Al anochecer
- საღამოთი (sah-ghah-moh-tee)
- Por la noche
- ღამით (ghah-meet)
Hora del reloj
[editar]Duración
[editar]- _____ minuto
- _____ წუთი (ts'oo-tee)
- _____ hora(s)
- _____ საათი (sah-ah-tee)
- _____ día(s)
- _____ დღე (dgheh)
- _____ semana(s)
- _____ კვირა (k'vee-rah)
- _____ mes(es)
- _____ თვე (tveh)
- _____ año(s)
- _____ წელი (ts'eh-lee)
Días
[editar]- Sábado
- შაბათი (shah-bah-tee)
- Domingo
- კვირა (k'vee-rah)
- Lunes
- ორშაბათი (ohr-shah-bah-tee)
- Martes
- სამშაბათი (sahm-shah-bah-tee)
- Miércoles
- ოთხშაბათი (ohtkh-shah-bah-tee)
- Jueves
- ხუთშაბათი (khoot-shah-bah-tee)
Meses
[editar]- Enero
- იანვარი (ee-ahn-vah-ree)
- Febrero
- თებერვალი (teh-behr-vah-lee)
- Marzo
- მარტი (mahr-t'ee)
- Abril
- აპრილი (ah-p'ree-lee)
- Mayo
- მაისი (mah-ee-see)
- Junio
- ივნისი (eev-nee-see)
- Julio
- ივლისი (eev-lee-see)
- Agosto
- აგვისტო (ahg-vee-st'oh)
- Septiembre
- სექტემბერი (sehq-t'ehm-beh-ree)
- Octubre
- ოქტომბერი (ohq-t'ohm-beh-ree)
- Noviembre
- ნოემბერი (noh-ehm-beh-ree)
- Diciembre
- დეკემბერი (deh-kehm-beh-ree)
Hora y fecha de escritura
[editar]- Ayer
- გუშინ (goo-sheen)
- Hoy
- დღეს (dghehs)
- Mañana
- ხვალ (khvahl)
- Mañana
- დილა (dee-lah)
- Mediodía
- შუადღე (shoo-ah-dgheh)
- Tarde
- საღამო (sah-ghah-moh)
- Noche
- ღამე (ghah-meh)
- Anteayer
- გუშინ წინ (goo-sheen ts-een)
- En ___ días
- ___ დღეში (___ dgheh-shee)
Colores
[editar]- Negro
- შავი (shah-vee)
- Blanco
- თეთრი (teh-tree)
- Gris
- ნაცრისფერი (nahts-rees-peh-ree)
- Rojo
- წითელი (ts'ee-teh-lee)
- Azul
- ლურჯი (loor-jee)
- Amarillo
- ყვითელი (q'vee-teh-lee)
- Verde
- მწვანე (mts'vah-neh)
- Naranja
- ფორთოხალი (pohr-toh-khah-lee)
- Púrpura
- მეწამული (meh-ts'ah-moo-lee)
- Marrón
- ყავისფერი (q'ah-vees-peh-ree)
Transporte
[editar]Marshrutka
[editar]Deténgase (para dejarme bajar) : გააჩერეთ (gah-ah-cheh-reht)
Autobús y tren
[editar]- ¿Cuánto cuesta un billete para ____?
- Un billete a ____, por favor.
- ¿A dónde va este tren/autobús?
- ¿Dónde está el tren/autobús a ____?
- ¿Este tren/autobús para en ____?
- ¿Cuándo sale el tren/autobús para ____?
- ¿Cuándo llegará este tren/autobús a ____?
Indicaciones
[editar]- ¿Cómo puedo llegar a ____
- ...la estación de tren?
- ...la estación de autobuses?
- ...el aeropuerto?
- ...el centro de la ciudad?
- ...un albergue juvenil?
- ...el hotel ____?
- ¿Dónde está ___
- სად არის___(sahd aris...)
- ...el aeropuerto?
- ... აეროპორტი? ( aerop'ort'i?)
- ¿Donde hay muchos...
- სადაც ბევრი... (sahd-ahts behv-ree...)
- ...hoteles?
- ...სასტუმროები (sahs-t'oom-roh-eh-bee)
- ...restaurantes?
- ...რესტორანები? (rehs-t'oh-rah-neh-bee)
- ...bares?
- ...ბარები (bah-reh-bee)
- ...sitios para ver?
- ¿Puede mostrarme en el mapa?
- calle
- ქუჩა (koo-chah)
- Gira a la izquierda
- შეუხვიე მარცხნივ (sheh-ookh-vee-eh mahrts-khneev)
- Gira a la derecha.
- შეუხვიე მარჯვნივ (sheh-ookh-vee-eh mahrj-vneev)
- izquierda
- მარცხნივ (mahrts-khneev)
- derecha
- მარჯვნივ (mahrj-vneev)
- en línea recta
- hacia el ____
- pasado el ____
- antes de la ____
- Cuidado con el ____
- intersección
- norte
- sur
- este
- oeste
- subida
- cuesta abajo
Taxi
[editar]- ¡Taxi!
- ტაქსი! (t'ah-ksee)
- Llévame a ____, por favor.
- ¿Cuánto cuesta llegar a ____?
- Llévame allí, por favor.
Alojamiento
[editar]- ¿Tienen habitaciones disponibles?
- გაქვთ თავისუფალი ოთახები
- ¿Cuánto cuesta por noche?
- რა ღირს ერთი ღამე
Dinero
[editar]Comer
[editar]Una estructura muy útil y sencilla para pedir cualquier cosa es simplemente:
- _____ por favor.
- _____ თუ შეიძლება (____ too sheh-eedz-leh-bah)
- Sin sal
- უმარილო (oo-mah-ree-loh)
- Sin carne
- უხორცო (oo-khohr-tsoh)
- Soy vegetariano.
- ვეგეტარიანელი ვარ (veh-geh-t'ah-ree-ah-neh-lee vahr)
- quiero ____
- მე ____ მინდა (meh ____ meen-dah)
- pollo
- ქათმის ხორცი (kaht-mees khohr-tsee)
- ternera
- ძროხის ხორცი (dzroh-khees khohr-tsee)
- pescado
- თევზი (tehv-zee)
- cerdo
- ღორის ხორცი (ghoh-rees khohr-tsee)
- queso
- ყველი (q'veh-lee)
- huevos
- კვერცხი (k'vehr-tskhee)
- ensalada
- სალათა (sah-lah-tah)
- hortalizas
- ბოსტნეული (bohst'-neh-oo-lee)
- fruta
- ხილი (khee-lee)
- pan
- პური (p'oo-ree)
- frijoles
- ლობიო (loh-bee-oh)
- café
- ყავა (q'ah-vah)
- café turco
- თურქული ყავა (toork-oo-lee q'ah-vah)
- té (bebida)
- ჩაი (chah-ee)
- zumo
- წვენი (ts'veh-nee)
- agua
- წყალი (ts'q'ah-lee)
- cerveza
- ლუდი (loo-dee)
- vino tinto/blanco
- წითელი/თეთრი ღვინო (ts'ee-teh-lee/teh-tree ghvee-noh)
- ¿Disculpe, camarero? (llamar la atención del servidor)
- უკაცრავად (oo-k'ahts-rah-vahd), ოფიციანტი (oh-pee-tsee-ahn-t'ee)
- Estaba delicioso.
- ძალიან გემრიელი იყო. (dzah-lee-ahn gehm-ree-eh-lee ee-q'oh)
- La cuenta, por favor.
- ანგარიში, თუ შეიძლება (ahn-gah-ree-shee, too sheh-eedz-leh-bah)
Bares
[editar]- ¿Cuánto cuesta esto?
- რა გირს?
Compras
[editar]Conducción
[editar]Autoridad
[editar]- ¿Cuál es tu nombre?
- რა გქვიათ? (rah gkvee-aht?)
- ¿Cuál es su fecha de nacimiento?
- დაბადების თარიღი? (dah-bah-deh-bees tah-ree-ghee?)
- ¿De dónde eres?
- საიდან ხართ? (¿sah-ee-dahn khahrt?)
- ¿Cuál es su nacionalidad?
- რა ეროვნების ხართ? (rah eh-rohv-neh-bees khahrt)
- Pasaporte
- პასპორტი (p'ah-sah-p'ohr-t'ee)
- ¡Alto!
- სდექ! (sdehk)
- Ven conmigo
- წამომყევი (ts'ah-mohm-q'eh-vee)