Alcolea de Tajo

conceyu de la provincia de Cuenca (España)

Alcolea de Tajo ye un conceyu español asitiáu na parte meridional de la contorna de La Campana de Oropesa, na provincia de Toledo, dientro de la comunidá autónoma de Castiella-La Mancha.

Alcolea de Tajo
Alministración
País España
AutonomíaBandera de Castiella-La Mancha Castiella-La Mancha
Provincia provincia de Toledo
Tipu d'entidá conceyu d'España
Alcalde de Alcolea de Tajo (es) Traducir Ignacio Moreno Lopez
Nome oficial Alcolea de Tajo (es)[1]
Códigu postal 45571
Xeografía
Coordenaes 39°48′34″N 5°08′47″W / 39.809444444444°N 5.1463888888889°O / 39.809444444444; -5.1463888888889
Alcolea de Tajo alcuéntrase n'España
Alcolea de Tajo
Alcolea de Tajo
Alcolea de Tajo (España)
Superficie 64 km²
Altitú 340 m
Llenda con Aldeanueva de Barbarroya, Navalmoralejo, Oropesa, El Puente del Arzobispo, Torrico, Calera y Chozas, Azután y Villar del Pedroso
Demografía
Población 839 hab. (2023)
- 399 homes (2019)

- 411 muyeres (2019)
Porcentaxe 0% de provincia de Toledo
Densidá 13,11 hab/km²
Más información
Prefixu telefónicu 925
Estaya horaria UTC+01:00
alcoleadetajo.es
Cambiar los datos en Wikidata

Llenda colos conceyos toledanos d'El Puente del Arzobispo, Torrico, Oropesa, Calera y Chozas, Aldeanueva de Barbarroya, Navalmoralejo, y Azután, y col conceyu cacereñu de Villar del Pedroso.

El conceyu alcoleano entiende los nucleos de población de Alcolea de Tajo, El Bercial, El Bercial de San Rafael y Vistalegre.

Toponimia

editar

El términu "Alcolea" deriva del árabe "al-quleya" que significa'l castillejo (diminutivu de al-qal 'a, castiellu). En 1129 apaez col nome de Ribayu de Alcolea y en 1086 col de Alcoleya.

Alcolea de Tajo tien un clima mediterraneu de tipu Csa[2] según la clasificación climática de Köppen.

   Parámetros climáticos permediu d'Alcolea de Tajo nel periodu 1961-1987  
Mes Xin Feb Mar Abr May Xun Xnt Ago Set Och Pay Avi añal
Temperatura media (°C) 7.6 10.0 12.1 15.6 19.0 25.1 29.0 28.2 24.4 17.8 11.8 8.2 17.4
Fonte: Ministeriu d'Agricultura, Alimentación y Mediu Ambiente. Datos de precipitación pal periodu 1961-1987 y de temperatura pal periodu 1970-1987 en Alcolea de Tajo[3] 22 d'ochobre de 2012

Economía

editar

Anguaño ye una llocalidá íntimamente xunida a Talavera de la Reina y que'l so principal elementu económicu ye l'agricultura, la ganadería y les industries de tresformamientu alimentaria.

Historia

editar

Prehistoria

editar

Los primeros asentamientos humanos de Alcolea de Tajo atópense asitiaos na paraxa denomada Puente Pino. Ellí esistió un asentamientu del Paleolíticu inferior, d'ente 150 000 a 350 000 años d'antigüedá. Estudios recién confirmen la esistencia de la desaguada d'un regueru, que desaguaba nel ríu Tajo, col siguiente estudiu xeolóxicu: compuestu de 3 capes el sub-suelu. 1ª capa, de tierra caliar, con materiales orgánicos descompuestos (humus). 2ª capa, arena de regueru y ríu pocu posada. Daes la calcificación de les piedres, l'agua yera de gran pureza y potable. 3ª capa, de nivel arqueolóxicu, con grava posada del ríu y pieces del asentamientu humanu (Edá de Piedra).

Nel Cuetu de la Mesa afayóse un castru celtibéricu de la Edá del Fierro habitáu polos vettones, unu de los pueblos prerromanos de la península ibérica. La so antigüedá ye de los sieglos VI y V e.C. Mientres les distintes campañes d'escavaciones realizaes nel xacimientu, afayóse cerámica indíxena, de los tipos "Bruñida" y "Colorada" con elementos decorativos de tipu vinu, y de cerámica ática d'importación.

Periodu romanu

editar

Na so xurisdicción atopamos con delles villae o villes romanes de los sieglos III y IV. Tamién son d'interés varios asentamientos visigodos que suelen asitiase n'asentamientos de dómina del Baxu Imperiu coles sos respeutives necrópolis, dalgunes d'elles en perfectu estáu y otres, expoliadas de dómina. Fueron afayaos igualmente unos berracos vettones probablemente del sieglu III e.C. que s'atopen movíos del so llugar orixinariu (el Cuetu de la Mesa), hasta la finca "El Bercial de los Flaires".

Dominiu árabe

editar

L'asentamientu orixinariu del allugamientu actual del conceyu foi fundáu por poblaciones árabes que s'establecieron de forma permanente nun cuetu asitiáu no qu'anguaño s'identifica col Cuetu Sebastián. El llugar escoyíu pal asentamientu permanente foi conocíu na Edá Media como'l "Ribayu de Alcolea". Estes "families" pertenecíen a les invasiones que probablemente llevaron a cabu los almohades nos sieglos X y XI. D'esta dómina data la fortificación almohade llamada "Ciudá de Vascos", asitiada a 20 km de Alcolea de Tajo, dientro del términu municipal de Navalmoralejo.

Nel "Cerro Sebastián" afayóse una fortificación o fortaleza, de que la so esistencia derivaría'l nome del conceyu, que sirvió a los sos pobladores como bastión avanzáu pa controlar una gran estensión de terrén que dexaba acolumbrar tol Campu del Arañuelo hasta la Sierra de Gredos.

Reconquista

editar

A partir del sieglu XI el Cuetu Sebastián foi habitáu permanentemente hasta los nuesos díes, de tala forma qu'a lo llargo de los sieglos la necesidá d'espandise configuró'l so actual aspeutu urbanu, típicu de los pueblos jareños de la zona.

Tres la conquista de la zona nel sieglu XI, Alfonsu VI apurrió la población en 1085 a la Ilesia de Toledo (ciudá conquistada pola mesma dómina), denominándose daquella Alcolea de Talavera.

Mientres el Reináu de Xuan I, l'arzobispu de Toledo Pedro Tenorio, señor de la villa de Alcolea, solicitó del Rei'l privilexu de franqueza pa una pequeña parte de Alcolea, llugar nel qu'ordenó que se-y construyera un palaciu a les veres del ríu Tajo. Unu de los mayores problemes que sufrieron los pobladores medievales de Alcolea xenerar coles crecíes de dichu ríu, torgando'l pasu al otru llau de la vera y de esa forma provocando una imposibilidá de llevar a cabu'l tránsitu de cebera y mercancíes. L'Arzobispu de Toledo Pedro Tenorio ordenó la construcción d'una ponte de piedra (el Puente del Arzobispo), que ye'l que dio nome a esa pequeña parte de Alcolea que se biforcó definitivamente de la so xurisdicción, El Puente del Arzobispo ye'l conceyu que menor xurisdicción tien en tola península ibérica. Xuan I quedó tan satisfechu de los trabayos que concedió, el 14 de marzu de 1390, privilexu de franqueza a tolos que poblaren Villafranca (anguaño El Puente del Arzobispo) y Alcolea, en que'l so conceyu construyir la ponte.

N'alcordanza de los antiguos pobladores medievales, inda atopamos topónimos que nos recuerden estes migraciones, como "El Barriu de Triana" na redoma d'esti cuetu, que foi habitáu por sevillanos que poblaron estes tierres nel sieglu XIII. Nesti cuetu atopáronse restos cerámicos de los sieglos XIII, XIV, XV y XVI.

Escudu

editar

Escudu partíu: 1º, d'azur, un castiellu d'oru; 2º, de gules, una cruz, d'oru; en punta, se sinople, una barca, d'oru, sobre ondes de plata y azur. Al timbre, corona real zarrada.

L'escudu municipal de Alcolea de Tajo foi encargáu en 1982 pol Conceyu a los heraldistas ya historiador Buenaventura Leblic García y José Luis Ruz Márquez. Diseñu ya informe llograron l'aprobación de la Real Academia de la Historia en 1986.

Alministración

editar
                           
Eleiciones al Conceyu de Alcolea de Tajo de 2015
 
 - Ignacio Moreno López
Votos: 462  
Escaños obteníos: 6  
 
 - Raquel Muñoz Barreira
Votos: 118  
Escaños obteníos: 1  
Alcaldes dende les eleiciones de 1979
Llexislatura Nome Partíu
1979-1983 Desiderio Muñoz Cuesta UCD
1983-1987 Desiderio Muñoz Cuesta AP/PDP/UL
1987-1991 Desiderio Muñoz Cuesta PP
1991-1995 Desiderio Muñoz Cuesta PP
1995-1999 Ignacio Moreno López PSOE
1999-2003 Ignacio Moreno López PSOE
2003-2007 Ignacio Moreno López PSOE
2007-2011 Ignacio Moreno López PSOE
2011-2015 Ignacio Moreno López PSOE
2015-2019 Ignacio Moreno López PSOE
2019-2023 n/d n/d
2023- n/d n/d

.


Demografía

editar

Na siguiente tabla amuésase la evolución del númberu d'habitantes ente 1996 y 2006 según datos del INE. El númberu d'habitantes según el INE a fecha 1 de xineru de 2015 ye de 830 habitantes. Consta de los siguientes pequeños nucleos de población:

- La pedanía d'El Bercial. - La finca d'El Bercial de San Refael. - La zona de Vistalegre (aledaño a Puente del Arzobispo).

Gráfica d'evolución demográfica d'Alcolea de Tajo ente 1900 y 2006
Fonte Institutu Nacional d'Estadística d'España - Ellaboración gráfica por Wikipedia

Monumentos y llugares d'interés

editar
 
Detalle de la ilesia parroquial de La nuesa Señora de l'Asunción.

A destacar la ermita de la Bienvenida d'estilu góticu tardíu y la ilesia parroquial de La nuesa Señora de l'Asunción. Tamién ye interesante la ponte medieval denomináu "de les Cañaes", y los Xacimientos Arqueolóxicos de Alcolea de Tajo son Ponte Pinu y Cuetu de la Mesa

Fiestes

editar

Camín Real de Guadalupe

editar

Foi pasu de Pelegrinación de Reyes, Nobles y Caballeros qu'utilizaron la Villa como llugar de parada. Anguaño tamién entra dientro de la ruta de Madrid y Toledo a Guadalupe, teniendo'l pelegrín la opción de ser selláu na ficha de pelegrinaxe ( nel conceyu).

Referencies

editar
  1. Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
  2. aemet.es, Atles climáticu ibéricu.
  3. «Promedios mensuales - Alcolea de Tajo, ESP». Consultáu'l 20 d'ochobre de 2012.

Enllaces esternos

editar