Alfred von Tirpitz

Alfred Peter Friedrich Tirpitz, vanaf 1900 von Tirpitz, (Küstrin, 19 Maart 1849 - Ebenhausen, 6 Maart 1930) was 'n Duitse admiraal.

Groot Admiraal Alfred von Tirpitz in 1911

Vooroorlogse periode

In 1897 het die Duitse Keiserryk probeer om hulle op die Salomonseilande te vestig, maar Rusland, Japan en Brittanje het dit teengestaan en sodoende die beplande Duitse ekonomiese uitbreiding bedreig. In reaksie hierop het Von Tirpitz die eerste vlootplan in 1897 ingedien. Groot-Brittanje was geskok oor hierdie uitbreiding van die Duitse oorlogsvloot en sien 'n belangrike strategiese mededinger in die Duitse Keiserryk. Die volgende jaar is hierdie vlootplan in die Reichstag goedgekeur.

Einde 1899 is twee Duitse handelskepe deur Britse oorlogskepe aan die Suid-Afrikaanse kus onderskep en na Durban vergesel. 'n Paar dae later is 'n derde handelskip op besleg gelê. Die Duitse regering het formeel protes aangeteken. In Januarie 1900 het die Britte die Duitse skepe laat gaan, maar die skade is reeds aangerig. Tirpitz het 'n memorandum geskryf waarin 'n sterk Duitse vloot voorgestel word om jaarliks met minstens drie frontlinie skepe uitgebrei te word, en hy het sy tweede vlootplan ingedien. Die rede was dat hierdie vloot groot genoeg moet wees om 'n aanval deur derde partye onaantreklik te maak. Dit bied 'n verhouding vir die bou van twee Duitse oorlogskepe vir elke drie Britse oorlogskepe, oor 'n tydperk van 20 jaar.

In 1900 word Tirpitz tot die adelstand verhef.

Eerste Wêreldoorlog

Alfred von Tirpitz word in 1911 aangestel as Großadmiral, 'n rang wat hom die opperbevelhebber van die Kaiserliche Marine van 300 skepe gemaak het. As leier van die Duitse vloot, sou von Tirpitz tydens die Eerste Wêreldoorlog een van die belangrikste militêre en politieke persoonlikhede in Duitsland word.

von Tirpitz het verskeie vloot operasies teen Brittanje geloods. Sy grootste sukses, hoewel hy reeds in Maart van daardie jaar as groot-admiraal moes bedank weens 'n meningsverskil met die keiser oor die onbeperkte duikbootoorlogvoering wat hy bepleit het, was die Slag van Jutland, waaraan meer as 60 skepe deelgeneem het. Dit was die grootste seestryd tot nog toe met moderne oorlogskepe. Die Duitse vloot het in Junie 1916 'n taktiese oorwinning oor die Britse koninklike vloot aan die kus van Denemarke behaal deurdat die Duitsers ongeveer twee keer soveel lewensverliese en baie meer skade aan skeepvaartuie aangerig het as wat hulle self gely het. Die strategiese doelwit om die Britse blokkade te verbreek, is egter nie bereik nie. Die Britse oppergesag van oppervlakskepe op see was tot die einde van die oorlog onaantasbaar en die blokkade het Duitsland tot die einde van die oorlog geteister.

Toe die onbeperkte duikbootoorlogvoering, wat von Tirpitz lank voor tevergeefs bepleit het, uiteindelik op 1 Februarie 1917 begin is, het dit daartoe bygedra dat die Verenigde State aktief tot die oorlog teen Duitsland toegetree het.

Tirpitz stig die Duitse Vaderlandsparty in 1917, wat 'n sterk pro-oorlog posisie inneem. Volgens die party sou die anneksasie van die Belgiese hawens van Oostende en Zeebrugge ekstra maritieme mag vir Duitsland bied naby die aartsvyand Engeland. 'n Afsonderlike vrede met Rusland behoort Duitsland direkte toegang tot die oseane te gee. Hy het gesinspeel op die vestiging van 'n militêre regime, onder leiding van die leërhoofde Paul von Hindenburg en Erich Ludendorff as 'gewilde keisers'. Teen die somer van 1918 het die party 'n aansienlike aanhang gehad. Toe die oorlog geëindig het, is die Verdrag van Versailles onderteken. Dit verklaar dat Duitsland, as straf vir sy wandade in die oorlog, nie meer 'n vloot sou hê nie. Hierdie verdrag het ook beteken dat Duitsland alle oorblywende oorlogskepe as vergoeding aan die Britse vloot moes oorgee. Die destydse Duitse vlootbevelvoerders, Franz von Hipper en Ludwig von Reuter, weier egter om hierdie bevele te gehoorsaam en beveel dat alle Duitse oorlogskepe gesink moet word voordat die Britse vloot dit ongeskonde kan ontvang. 'n Aantal skepe in die tuishawe van die Britse vloot Scapa Flow is ook gekelder, wat toegang tot die hawe belemmer het. Die Britse vloot sou eers 'n paar jaar later die hawe van Scapa Flow kon gebruik.

Na die oorlog

Nadat die Duitse vloot heeltemal gesloop is, het von Tirpitz 'n ander loopbaan gekies: hy betree die politiek. Von Tirpitz het lid geword van die Duitse Nasionale Volksparty en het aan verskeie verkiesings deelgeneem. Hy was lid van die Reichstag van 1924 tot 1928. Hy was ook 'n sterk mededinger teen die NSDAP, die Nazi-party van Adolf Hitler.

Von Tirpitz sterf egter in 1930 aan natuurlike oorsake. Tydens die Tweede Wêreldoorlog is die beroemde Duitse slagskip Tirpitz na hom vernoem. Tirpitz was die houer van die Grootkruis van die Huisorde en Orde van Verdienste van Hertog Peter Friedrich Ludwig.

Militêre loopbaan

• Kadet: 24 April 1865
• Seekadet: 24 Junie 1866
• Onder-luitenant ter See: 22 September 1869
• Lieutenant ter See: 25 Mei 1872
• Kaptein-luitenant: 18 November 1875
• Kaptein ter See: 17 September 1881
• Kaptein ter See: 24 November 1888
• Onder-Admiraal: 1899
• Vise-Admiraal: 5 Desember 1899
• Admiraal: 14 November 1903
• Groot-Admiraal: 27 Januarie 1911

Dekorasies en Toekennings

• Grootkruis in die Orde van Philipp the Grootmoedige met Kroon op 18 September 1903
• Pour le Mérite op 10 Augustus 1915
• Ridder in die Orde van die Swart Arend
• Grootkommandant van die Huisorde van Hohenzollern met swaarde
• Ere Grootkruis van die Huisorde en Verdienste Orde van Hertog Peter Friedrich Ludwig
• Grootkruis in die Orde van Sint Stephen op 30 Augustus 1911
• Grootkruis in die Orde van Frederick
• Adelstand in 1900
• Ysterkruis 1914, 1ste klas en 2de klas
• Onderskeiding vir Lojale Diens
• Yster halfmaan
• Grootkruis in die Orde van Leopold
• Verwondkenteken (1918) in swart
• Grootkruis in die Orde van Francis Joseph

Bibliografie

• Marinearchiv, Der Krieg zur zee 1914–1918 (18 vols, Berlin and Frankfurt: E.S.Mittler & Sohn, 1932–66).
• Marinearchiv, Der Krieg zur See 1914–1918. Der Handelskrieg mit U-Booten (5 vols., Berlin: E.S. Mittler & Sohn, 1923–66).

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Alfred von Tirpitz.

Notas

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.